Dune ve "kahraman kurtarıcı"

Karanlık kavramları konu alan bir film için Broker şaşırtıcı şekilde neredeyse iç bayıcı derecede “tatlı” bir film. Fakat yoksulluk ve çaresizliğe şefkatli bir bakış içeriyor. Hirokazu Kore-eda’nın yönettiği film ; suç, yoksulluk ve ailenin karmaşık bir resmini çiziyor.  Film, Lee Ji-eun tarafından canlandırılan So-young’ın artık bakamadığı bebeğini sağanak yağmur altında bir bebek kutusuna bırakmasıyla başlıyor. Bu bebek kutuları ebeveynlerin bebeklerine bakamayacaklarını hissettiklerinde onları güvenli bir şekilde bırakabilecekleri yerler. Ancak bebek  Woo Sung bakım görmek yerine 2 bebek kaçakçısı tarafından kaçırılıyor.Bu bebek kaçakçılarından Sang’ı muhteşem Song Kang-ho  ve Dong-Soo’yu ise Gang Dong won  canlandırıyor. Bu noktada kolaylıkla filmin karanlık bir atmosfere büründüğü düşünülebilir. Aslında hem öyle hem de değil. So Young aniden bebeğini bırakmakla ilgili fikrini değiştiriyor ve onu aramaya başlıyor.Sang-hyeon and Dongsoo ile tanışıyor ve onlara Woo Sung’a iyi ebeveynler bulma yolculuğunda eşlik etmeye karar veriyor. Daha sonra ne olduğu ise bir keşif,suç,iyileşme ve mizah yolculuğu olarak özetlenebilir. Broker beklenmedik şekilde Küçük Gün Işığım gibi bir film ama insan kaçakçılığı teması içermesi farkıyla.Tüm bunlara ek olarak grup, bebek kaçakçılarını suçüstü yakalamak için uğraşan iki polis tarafından takip ediliyor.  Kimileri suç işleyen bu karakterlerin sempatik,nazik ve karmaşık olarak sunulmasından rahatsız olabilir ama karakterlerin bu biçimde işlenmesi çok daha gerçekçi hissettiriyor. Sang-hyeon borç içinde yüzüyor ve tamir ettirecek parası olmadığı için bagaj kapağı kırık bir kamyonet sürüyor. So-Young’ın bebeğini bırakması da öncelikli olarak yoksulluktan kaynaklanıyor. Film boyunca defalarca eğer onu destekleyebilecek imkanı olsa Woo-sung’ı büyüteceğini ifade ediyor. Bu bazı karakterlerin anlamadığı bir nokta. Bae –Donna tarafından canladırılan polis sürekli olarak şu cinsiyetçi söylemini tekrarlıyor, “Bakamayacaksanız çocuk doğurmayın”. Broker’ın en iyi yanı çocukları ve ebeveynleri defalarca yüzüstü bırakan sistemle alakalı bazı gerçekleri gün yüzüne çıkarması. Buna rağmen film mükemmel değil. Zaman zaman gerçeklikten uzaklaşıyor ve birkaç yerde iç bayıcı derecede tatlılaşıyor. Ancak Broker mizahı, yüreği ve izleyenlerini karakterleri anlayıp onlara yakınlık duymaya davet ettiği için izlemeye değer.

“Örgüt üyeliği” suçlamasıyla tutuklanan belgesel yönetmeni Sibel Tekin, bugün yapılan ara duruşma sonrası tahliye edildi. Savcı, tutukluluğun “ölçülü” olduğunu savunurken, mahkeme Tekin için “karartabileceği delil yok” dedi. “Keşif yaptığı” iddia edilerek 17 Aralık 2022 tarihinden beri “örgüt üyeliği” suçlamasıyla Sincan Kadın Kapalı Cezaevinde tutulan belgesel yönetmeni Sibel Tekin’in, tutukluluk halinin incelemesine dair yapılan ara duruşmada tahliyesine karar verildi. Savcı, tutuklamanın ‘ölçülü’ olduğunu savundu 26. Ağır Ceza Mahkemesinde görülen duruşmada Tekin’in CMK’nın 108. maddesi gereğince tutukluluk durumunun devam edip etmeyeceği konusunda Cumhuriyet Savcısının mütalaası alındı. Cumhuriyet Savcısı mütalaasında, “Sanık Sibel Tekin’in üzerine atılı ‘silahlı örgüte üye olma’ suçunu işlediğine dair kuvvetli suç şüphesinin bulunduğu, atılı suçun CMK 100/3-a maddesindeki katalog suçlardan olduğu, dolayısıyla yasada belirtilen bir tutuklama nedeninin var olduğu, atılı suç için belirlenen ceza miktarı dikkate alındığında sanığın kaçma şüphesinin bulunduğu, sanığın savunmasının henüz alınmamış olması, tüm bu hususlar birlikte değerlendirildiğinde tutuklamanın ölçülü olduğu ve tutuklamadan beklenen gayenin adli kontrol hükümleri ile sağlanamayacak olması dikkate alınarak sanığın tutukluluk halinin devamına karar verilmesi, kamu adına talep ve mütalaa olunur” dedi. Mahkeme: Deliller toplandı, adli kontrol yeterli Tekin’in avukatı Mehtap Sakinci’nin 26 Ocak tarihli tahliye dilekçesi okunduktan sonra kararını açıklayan mahkeme ise, “Sanık hakkında tensip ara kararı ile tutukluluğun devamına karar verilmiş ise de istenilen belgelerin dosya arasına alındığı ve delillerin büyük oranda toplandığı, sanığın karartabileceği dosyada bir delilin bulunmaması, sabit ikametgâh sahibi olması ve kaçma şüphesinin bulunmaması, tutuklulukta kaldığı sürede göz önünde alındığında, bu aşamada adli kontrol hükümlerinin yeterli olacağı kanaati ile sanığın adli kontrol altına alınmak suretiyle” tahliyesine karar verdi.  Tekin’in derhal salıverilmesi için Cumhuriyet Başsavcılığına müzekkere yazılmasına karar veren mahkeme, yurt dışına çıkışı yasağı ile ayda iki kez imza yükümlülüğü şeklinde adli kontrol tedbirinin uygulanmasına karar verdi.  Sibel Yükler (MLSA)

Netflix’te yer alan The Swimmers (Yüzücüler) Yusra ve Sara Mardini’nin gerçek hikayesine odaklanıyor. Film, Suriye’de iç savaşla ve Esad’ın estirdiği terörle hayatları altüst olan iki kardeşin hikayesine odaklanıyor. Bombalamalar, ölümler ve yaşanan yıkımdan kurtulmak için varlarını yoklarını Almanya’ya kaçmaya harcayan aile bunu başaramaz ve kız kardeşler ailelerini bırakarak kalabalık bir botla Yunanistan’a kaçmaya çalışır. Kardeşler felaketten kurtulmak için denize atlayıp yan yana yüzerek kurtulmaya çalışır.  Yusra ve Sara en sonunda Almanya’ya ulaşırlar. Kalabalık ve karmaşanın hakim olduğu mülteci merkezinde tutulurlar. Geride bıraktıklarını, ailelerini Almanya’ya getirme hayalleri suya düşer. Yüzücüler, Ysura’nın Olimpik yüzücü olma hayallerini ve hayallerini gerçekleştirmek için gösterdiği insan üstü çabayı, göçmenliğin hayallerin önüne diktiği engelleri anlatan gerçek bir hikâye. Akdeniz’de yaklaşık 25 bin göçmenin öldüğünü düşündüğümüzde, ırkçılığa maruz kalan göçmenlerin trajedileri ve direnişlerine her gün tanık olduğumuzu görmek mümkün. Unutmayalım, Alan Kurdi bebeğin sahile vuran cesedi, göçmenlere yönelik ırkçılığın, göçmenlerin önündeki engellerin tüm dünyanın gündemine girmesine neden olmuştu. Bu film göçmenlerin yaşadıklarını gündeme getiriyor. (Sosyalist İşçi)

Volker Kutscher'in romanlarından uyarlanan Babylon Berlin dizisinin yeni sezonu, 1930'dan 1931'e geçerken Almanya'daki fakirliği ve sokak kavgalarıyla kendini gösteren güç değişimini canlandırıyor. Sevilen serinin yeni sezonu Kutscher'in Goldstein romanına dayanıyor. Bu roman, kozmopolit şehir Berlin'de cinayet dedektifi olan Gereon Rath'ın, üçüncü vakasını konu alıyor. İletişim Yayınları'ndan çıkan roman, arka kapağında şöyle tanıtılıyor: Berlin’e "düşen” bir Amerikalı gangster, Komiser Rath’ı, Berlin’in yeraltı dünyasından gayrı bir de uluslararası mafya işlerine karıştırıyor. Çok boyutlu, karmaşık bir entrika. Fonda ekonomik buhranın yıkımı ve Nazilerin yükselişi… Goldstein’da suç ve cürüm yelpazesi, bu defa olağanüstü geniş! Küçük suçlar âleminin çocuk hırsızlarından boy boy mafyaya, uluslararası suç bağlantılarına ve ırkçı şiddete uzanıyor. Yönetmen Tom Tykwer’ın, Netflix gibi platformlarda yayınlanan yüzeysel dizilere bir meydan okuma olarak çektiği Babylon Berlin'in önceki sezonlarını Sosyalist İşçi'de tanımıştık. TV serisinin en önemli özelliği, Kutscher'in romanlarında hareketle muazzam bir prodüksiyonla bir dönemin Berlin'inin yeniden yaratılması. 4. sezonda Nazilerin iktidarı ele geçirmeden 1 yıl önceki Berlin'de birden fazla kişinin başından geçen olaylar, birden fazla cinayet ve siyasi soruşturma üzerinden aktarılıyor. 10 bölümlük yeni sezon hakkında daha fazla ayrıntı vermeyeceğiz. Fakat ilk bölümden itibaren ortaya çıkan sosyal ve siyasal manzaraya dair izlemeyi kolaylaştıracak bir kaç not düşmek gerekirse: 1929 Büyük Buhranı: Kapitalizmin tarihindeki en büyük kriz. ABD'de dev bankaların batışıyla başlayıp, dünyayı saran ekonomik çöküş sonucu birçok işletme iflas etmiş, bugünkü oranlarla kıyaslanmayacak ölçüde büyük bir işsizlik ortaya çıkmıştı. ABD gibi Almanya'da en derin fakirlik ve açlık boy göstermişti.  1930 SA'ların şiddeti: Kısa adı SA olan Fırtına Müfrezesi, Nazilerin paramiliter örgütlenmesidir. 1920'lerin ikinci yarısından Yahudilere ve sola, sokak saldırılarına  başlamıştır. 1930 yılında ise Nazilerin rakiplerini şiddetle bastırmıştır. 1931 Naziler iktidarda: Şiddetli ekonomik kriz sonucu servetlerini kaybeden ve işçileşmekten nefret eden orta sınıflarla lumpen proletarya denilen toplumun en alt tabakasını kendi liderliğinde birleştirmeyi başaran Hitler, solun bölünmüşlüğü ve diğer burjuva partilerin çöküşünden faydalanarak seçimle yönetimi ele geçirmiştir.

Usta gazeteci ve sunucu Halit Kıvanç, 97 yaşında yaşamını yitirdi. Türkiye'nin en ünlü ve en uzun süre çalışmış sunucularından Kıvanç'ın vefatını oğlu yazar Ümit Kıvanç  duyurdu. Ümit Kıvanç, "Halit Kıvanç'ı kaybettik. Bizimle birlikte sevenlerinin de başı sağ olsun." paylaşımında bulundu. Halit Kıvanç'ın cenazesi 27 Ekim'de öğleyin Zincirlikuyu Mezarlığı'nda defnedilecek. Halit Kıvanç kimdir? 1925 doğumlu Halit Kıvanç, orta öğretimini Pertevniyal Lisesi'nde, yüksek öğrenimini İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde tamamladı. 3 ay kadar Siirt-Kozluk (şimdi Batman'a bağlandı) ilçesinde hakimlik yaptı. Milliyet, Tercüman, Hürriyet, Güneş başta olmak üzere çeşitli gazete ve dergilerde yazar ve yönetici olarak üst düzey görevler aldı. 1953'te Alp Zirek ve Halit Talayer ile birlikte Türkiye'nin ilk günlük spor gazetesi Türkiye Spor'u çıkardı. Bir yıla yakın İngiliz yayın kuruluşu BBC'de çalıştı. Türkiye'de radyo ve televizyon yayıncılığının gelişmesinde önemli katkıları olan Kıvanç, Türkiye televizyonculuğunda birçok "ilk"in insanı oldu. Olimpiyatlar ve büyük uluslararası karşılaşmalarda sunucu olarak görev aldı. FIFA Dünya Kupası'nı televizyondan sunan ilk Türk spikeri oldu. 10 defa, FIFA Dünya Kupası finalini radyo ve televizyonlarda naklen aktardı. Uzun yıllar TRT'de kültür-sanat, müzik eğlence programları sundu. Çocuk bayramlarında TRT Çocuk Şenliği'ni sunan Halit Kıvanç’ın, geniş bir hayran kitlesi vardı. Harbiye Açıkhava Tiyatrosu ve İstanbul Spor ve Sergi Sarayı'nda çok sayıda konser ve özel etkinliğin sunuculuğunu üstlendi. Tek kanallı günlerin efsanevi sunucusu Halit Kıvanç, NTV Yayınlarından çıkan ve televizyonculuğu anlatan "Tele Safir" adlı kitabın yazarıdır. Sunuculukta 50. yılını 2005'te bir jübileyle kutlayan Kıvanç, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, TSYD ve diğer kuruluşların düzenlediği yarışmalarda 200'ün üzerinde ödül aldı. 1983 yılında Cumhurbaşkanlığı Kupası maçıyla maç spikerliğine veda etti. Yazar, spiker, sanat insanı olarak kabul edilen Halit Kıvanç, Türkiye Millî Olimpiyat Komitesi tarafından Kariyer Dalında büyük ödüle layık görüldü.

Yönetmen Romain Gavras’ın Paris banliyölerindeki Athena sosyal konutlarında yaşanan polis vahşetine karşı başlayan bir isyanı konu aldığı, olan biten her şeyi son derece açık sözlü bir anlatıyla ekrana yansıtan Athena, 12 dakika boyunca süren nefes kesici açılış sahnesiyle sinemanın unutulmazları arasındaki yerini layıkıyla alacak bir film.  Fakat Gavras’ın biçimsel dehasının da ötesinde, tüm olay örgüsünü amansız bir tempoda ilerleyecek bir Yunan tragedyası olarak yapılandırdığı bu nev-i şahsına münhasır filmin asıl başarısı, adalet isteyenlerin çığlığını imgeler ve duygular yoluyla aktarmayı başarmış olması. Film, polislerin Cezayirli/Fransız bir genci döverek öldürdüğünü gösteren görüntülerin ortaya çıkması üzerine başlayan “gerçek zamanlı” bir isyan olarak tasarlanmış; bir tarafta Athena sakinlerinin bastırılamaz öfkesi var, diğer tarafta onların karşısına polis üniformasıyla dikilen ırkçı, aşırı sağcı devlet güçleri.  Karakolda gerçekleştirilen bir basın açıklaması sırasında emniyet güçlerinin, bu polis vahşetini araştıracaklarına dair söz verdikleri bir sahneyle açılan film, dinleyiciler arasında bulunan Karim’in işaretiyle saldırıya geçen yüzü maskeli gençlerin fırlattığı molotof kokteyli kadar patlayıcı bir tempoda, oyuncuları yakın plandan takip eden kameranın kesintisiz çekimleriyle devam ediyor. O muhteşem 12 dakika boyunca baş döndürücü bir hızla ve giderek radikalleşen bir anlatıyla ilerleyip sonunda tam ortasına bırakıldığımız bir savaş alanında buluyoruz kendimizi. Karakterlerin birini bırakıp diğerini alan Gavras’ın bizleri takdire şayan bir yönetmenlikle selamladığı bu benzersiz tek plan çekimde izleyiciye düşense, az sonra tüm taşlar yerine oturduğunda o karakterlerin hangi duyguları harekete geçireceğini tahmin etmeye çalışmaktan ibaret sadece. Çünkü oyuncuların salt duygu kanalları olarak tasarlandığı bir film bu. Karakolda sağduyu çağrısı yaparak her an çıkabilecek bir isyana engel olmaya çalışan üniformalı Abdel’in, isyanın lideri Karim’in ve polis tarafından katledilen 13 yaşındaki Idir’in kardeş olduklarını anladığımız anda artık o kaosun içindeyiz. Abdel’den (Dali Benssalah) başlayıp Karim’e (Sami Slimane), ondan Athena’daki hazırlıklara, ardından üniformalıları temsil edip etmediği sorusuna en başından şerh düşülmüş bir polis memuru olan Jérôme’a (Anthony Bajon) ve sonra makyavelist uyuşturucu baronu – aynı zamanda Abdel ile Karim’in ağabeyleri olan- Moktar’a (Ouassini Embarek) atlarken dört kardeşin adalet arayışında ayrıştıkları yerleri de belirgin biçimde görebiliyoruz. (Idir’in ölümüyle geriye dört kardeş kalıyor ama yönetmen film boyunca bu üç kardeşe ağırlık vermeyi tercih ediyor.) Protestocular tarafından rehin alınan polis memuru Jérôme’dan Karim’in madalyalı bir ordu gazisi olduğunu anladığımız ağabeyi Abdel’e kadar herkesin anlatacak bir hikayesi olsa da bunu yapacak zamanı bulabilmeleri mümkün değil. Gavras, kendisine meydan okuyan en büyük zorluğun tam olarak bu olduğunu söylüyor ve bir röportajında “Karakterlerini, benim açıklamama gerek kalmadan somutlaştırmayı başarsınlar istedim” diyordu. Tıpkı kendisini öyle bir kaosun kalbinde bulacak birinin, yaşananları biraz daha mantıksal bir çerçeveden değerlendirecek kadar durup düşünmeye vakit bulamayacak olması gibi, oyuncuların da üstlendikleri karakterleri ekrana nasıl yansıtacakları üzerine düşünmeye fırsat bulamadıkları çok açık. Herkesin bir şeye doğru koştuğu ya da ondan kaçtığı bir filmde, bir oyuncunun bu düzeyde bir performansı sahnelemesi ne kadar zorsa, bir yönetmen için de 12 dakikalık hayli yüklü bir çekimin ardından neredeyse hiç hız kesmeden devam ederken tüm bunların altından kalkabilmesi bir o kadar zor elbette. Bu da yetmezmiş gibi, görüntü yönetmeni Matias Boucard eşliğinde gaza basarken sembolizm ve ikonografiyle dolu bir anlatıya yöneliyor Gavras. Diğer bir deyişle, tüm derdini duygularla ifade ederek ya da hedeflediği duyguları belirli sembollerle dürtüp harekete geçirerek anlatmayı da başarıyor. Bu banliyö destanının en etkileyici sahnelerinden biriyse herkesi yatıştırmak için elinden geleni yapan Abdel'in aslında başından beri bildiği gerçeği, yani ırkçı aşırı sağ güçlerin emrindeki polisle bir uzlaşmaya varılamayacağını yeniden keşfettiği bir dönüşüm anı. Abdel, isyancıların ne kadar haklı olduğunu anlarken, onu, isyanın kalbindeki bir meczup olarak resmedilen Sébastien (Alexis Manenti) karakterinin yıkıcı değişimi izliyor. Birinin isyanı başarıya ulaştırabilecek dönüşümü, bir diğerinin anbean çıldırmasıyla el ele verip kaçınılmaz bir çöküşe götürüyor Athena’yı. İyi ama kadınlar nerede? Üç erkek kardeş, kalkanlarını “300 Spartalı” gibi kuşanan, coplarını, biber gazlarını ve her türden silahlarını “yapıyoruz, çünkü yapabiliyoruz” rahatlığı ve acımasızlığıyla kullanan ırkçı ve aşırı sağcı güçler karşısında, bir Yunan tragedyasında olsalar hangi arketipleri temsil edeceklerse aynılarını, işçi sınıfına dair belirli rolleri üstlenerek yansıtıyorlar. Kız kardeşlerinin geri planda tutulmuş olması ise belki de isyanın neden başarıya ulaşmadığını göstermenin bir yoluydu.  Sahi, kadınlar neden bu isyanın ön saflarında değildi? Duyguların ele geçirdiği Karim, sadece kendisini düşünen Moktar ve ta başından yanlış yerde konumlanıp kendi çelişkilerinin kurbanına dönüşen Abdel, Yunan tragedyalarındaki gibi art arda düşerken, ahlak polisi tarafından katledilen Mahsa Amini’nin ardından İran sokaklarını “Jin, Jiyan, Azadi” sloganlarıyla inleten kadınlar geliyor akla. Ve tarih boyunca gerçekleşen tüm isyanların ön saflarında yer almış olan o kadınlar… Kadını dışarıda bırakmış olması filmin affedilmez bir kusuru muydu yoksa devrimin kadınlar olmadan yapılamayacağını göstermenin bir yolu mu, bilinmez. Kesin olan bir şey var ki Athena, harikulade teknik becerisiyle sizi yakanızdan kavrayıp 90 dakika boyunca bırakmayacak: Kaosun içinde bir balerin zarafetiyle dolaşan o kameraya teslim olun ve bırakın sizi istediği yere götürsün.