(Dosya) Emek sömürüsünde dünya lideriyiz

Filistin Sendikalar Federasyonu (PGFTU) İsrail’in durdurulması için boykot ve grevlerin hayata geçirilmesini bir kez daha istedi. Filistinli işçiler 29 Kasım’da tüm dünyada eş zamanlı eylemler yapılması çağrısında bulundu. “Sivillerin ölümünü durdurmak için derhal ateşkes ilan edilmeli ve insani yardımlar bölgeye güvenli bir şekilde ulaştırılmalıdır” denilen açıklamada, İsrail saldırılarında öldürülenlerin arasında İsrail’de çalışan Filistinli işçiler de bulunduğu belirtildi. Açıklamada, “Bunların bazıları işlerine giderken veya işten eve dönerken yerleşimciler tarafından öldürüldü. Zeytin toplayan çiftçilere yönelik saldırılar devam ediyor. Pek çok işçi çalışma izni iptal edildikten sonra sınır dışı edildi. Bazıları evlerine dönemedi. 5 bin 800 işçi sendika binalarında kalıyor. 4 bin işçi gözaltında. Bu işçilerin rehine takasında kullanılmak üzere bekletildiğini tahmin ediyoruz. Gözaltındaki işçilerin işkence gördüğüne dair kanıtlar bulunuyor” ifadeleri yer aldı. Federasyonun, Arap Sendikalar Konfederasyonunun (ATUC) 10-12 Kasım 2023 tarihinde Tunus’ta düzenlenen Genel Kurulu’na sunduğu bildiri de hatırlatılarak şu ifadeler kullanıldı: Uluslararası işçi dayanışması, halkların kendi kaderini tayin hakkı ve Uluslararası Sendikalar Konfederasyonunun (ITUC) temel ilkelerine bağlılığımızı bir kez daha ilan ediyoruz. Gazze halkına yönelik saldırı ve katliamların sona erdirilmesi, derhal ateşkes ilan edilmesi, bölgeye insani yardım ulaştırılması ve savaş sırasında sivillerin korunmasına yönelik 4. Cenevre Sözleşmesi'nin (1949) uygulanması taleplerimizi yineliyoruz. Birleşmiş Milletler kuruluşlarını uluslararası kararları uygulamaya çağırıyoruz. İşgal altındaki Filistin topraklarındaki yerleşimlerin yasa dışı olduğunu hatırlatarak buralarda yapılan yatırımların durdurulması için herkesi boykota davet ediyoruz. Açıklamada, ayrıca, “Hastanelere yönelik bombardıman ve kuşatma durdurulmalıdır. Gazze Şeridi için insani ve tıbbi yardım sağlanmalıdır. İsrail ve Batı Şeria'daki işçilere yönelik baskı ve gözaltılar son bulmalıdır. Tutuklanan veya mahzur kalan işçilerin evlerine güvenli dönüşü sağlanmalıdır ve Gazze ve Batı Şeria'daki tüm tutuklular derhal serbest bırakılmalıdır” denildi.

İktidarın hazırladığı 2024 bütçesine itirazlar yükseliyor. KESK'e bağlı Tarım Orkam-Sen basın toplantısı yaparak bütçe kalemlerindeki miktarları ve tercihleri eleştirdi. Tarım, Orman Çevre ve Hayvancılık Hizmet Kolu Kamu Emekçileri Sendikası'nın açıklamasında öne çıkanlar: - Çarpıtılmış TÜİK rakamlarına göre belirlenen ve 6 ay sonra alınabilen enflasyon farkı nedeniyle emekçilerin ücretleri yıllardır erimeye devam etmektedir. Yapılan araştırmalar 2016- 2022 yılları arasında sermayenin milli gelirden aldığı pay %47,5’den %54.5’e çıkarken, emekçinin milli gelirden aldığı pay %36,3’ten %26,5’e gerilemiştir. Hal böyle olmasına rağmen iktidar hazırlanan “Bütçe Raporu”yla ve her fırsatta “personel giderleri en büyük giderdir” yalanıyla halkı kandırmaya, ekonomik krizin emekçiler yüzünden oluştuğu, enflasyonun emekçilerin maaşları nedeniyle oluştuğu algısını yaratmaya çalışmaktadır. Oysa iktidarın 2024 yılında faiz ödemesi için ayırdığı bütçe 1 trilyon 254 milyar iken, 2024 yılı için tüm personel giderleri 826 milyardır. - Ülkenin ormanlarını maden şirketlerine kamu yararı altında peşkeş çeken iktidar, madenlerden halkın yararına olacak payın 5.5 milyar TL. olacağını belirtmiştir. Madenlerden 55 milyar TL. gelir eden sermaye grupları halka %10 kadar ödemektedir. Burada bir kamu yararı değil şirket yararı vardır. Bu madenlerin satılması ile halkın kalkınacağını iddia edenler, tam tersi bir avuç sermayedarı kalkındırmaktadır. Bunu yaparken de kamu yararı altında 63.979 izin vererek 406.172 hektar ormanı yok etmişlerdir. Bu rakamlar bize gösteriyor ki yangından daha beteri; ormanların, ormancılık alanı dışına tahsis edilerek yok edilmesidir. - Eğitime 1 trilyon 615 milyon, sağlık ve sosyal yardıma 1 trilyon 650 milyon ayıran mevcut iktidar tarım kısmına sadece 384 milyar TL ayırmıştır. “2006 yılında kabul edilen tarım kanuna göre:  Tarımsal destekleme programlarının finansmanı, bütçe kaynaklarından ve dış kaynaklardan sağlanır. Bütçeden ayrılacak kaynak, gayrisafi millî hasılanın yüzde birinden az olamaz” şeklindedir. İktidarın kendi yönetim döneminde, kendileri tarafından çıkarılan kanuna bile uymayan iktidar, açıkladığı tarımsal destek miktarı 91,6 milyar TL. dir. Hâlbuki yine hükümetin 2024 yılı için GSYH tahmini 41.159 milyar TL. dir. Dolayısıyla tarımsal desteklere ayrılması gereken bütçenin en az 411 milyar TL olması gerekirken, bu rakam 91,6 milyarda kalmıştır. 2023 bütçesinde 63,4 milyar olan tarımsal desteklerde  %100’ü geçen enflasyon ortamında sadece %44,5 bir artış söz konusu olabilmiştir. Bu durumun üretim içinde bulunan çiftçi ve köylünün daha fazla tarımdan, topraktan kopmasına, ucuz işgücü olmasına ya da işsizleşmesine neden olacağı ortadadır. Dünya da %10 olan gıda enflasyonu ülkemizde %71’i geçmiş iken, AKP-MHP iktidarı halkın en temel ihtiyacı olan beslenme hakkını desteklemeyerek, halkın güvenilir olmayan kalitesiz gıda tüketmesine neden olmaktadır. - Rakamlar gösteriyor ki, iktidar 2024 yılında da üretmek yerine ithal ederek, kendi üreticisini değil yabancı ülke çiftçisini ve aracı olan ithalatçı firmaları zengin etmektedir. Cumhuriyet’i yoktan var edip kendi kendine yeten bir ülke sığır ithalatında %799 artışla, 705 milyon dolar ödemiştir. Meraları yapılaşmaya açıp, tarım arazilerini müteahhitlere peşkeş çeken iktidar, hayvan yemi ithalatına 4.3 milyar dolar ödemiştir. Savaşta olan iki ülkeden buğday ve ayçiçeği ithalatı yaparak rekor kırmış iktidar, ithalatından kazandığı sadece 2 milyar dolar artış ile övünmektedir. Ülkeyi ciddi bir gıda krizi beklerken mevcut iktidar sadece bakanlıkta bürokrat değiştirmekle uğraşmaktadır. 21 yıllık iktidarı boyunca 7 bakan ve yüzlerce bürokrat değiştiren iktidar ülkenin tarımını mahvetmiştir. Türkiye tarımının bitirilmesi, aynı zamanda tarımsal faaliyet gösteren kamusal kurumların özelleştirilmesi aracılığıyla sağlandı. Yapılan birçok bilimsel çalışma tarım alanında özelleştirmelerin ülke yararına olmadığını ortaya koyuyor. Bunun en açık örneğini özelleştirilen elektrik dağıtım şirketlerinin tarımsal faaliyette bulunan çiftçilere uyguladığı fahiş fiyatlar ve keyfi kesintiler olmuştur.2024 bütçesinde, onbir adet HES’in özelleştirme çalışmalarına başlanacağı, ayrıca TEİAŞ’ın özelleştirilmesi içinde yabancı şirketlerle görüşmeler yapıldığı belirtilmektedir. Buradan tekrar uyarıyoruz; kamusal hizmetlerin, sermayenin insafsızlığına bırakılması felaketlere neden olacaktır. Sendika, 2 Aralık'ta KESK'in İstanbul ve Diyarbakır'da yapacağı "halktan emekten yana bütçe" mitinglerine katılma çağrısı yaptı. 

Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu'nun (DİSK) yürüyüşü, İstanbul Kadıköy'den başladı. DİSK duyurusunda yürüyüşün çağrısı şöyle yapıldı. "İşçi sınıfının adalet mücadelesini Ankara’ya taşıyoruz. Gelirde, vergide, ülkede adalet isteyen milyonların yüreğinin bizimle atacağı Ankara’ya yürüyoruz." Yürüyüşün çeşitli duraklarında eylemler yapılacak.

Belediyelere bağlı şirketlerde taşeron olarak çalıştırılan işçiler ve tüm taşeron işçiler ücretlerde iyileştirme, kadro ve güvenceli çalışma talep ediyor. Kıdem tazminatıma dokunma diyorlar. Kısa adı TABİB olan, Türkiye'nin birçok ilindeki belediyelerde düşük ücretle çalıştırılanlar ve farklı iş kollarındaki işçilerin çağrısıyla başkentte buluştu. Eylem yeri Anıtpark olarak belirlenmişti. Fakat Ankara Valiliğin yasaklaması sonucu basın açıklaması Ulus Meydanı'nda yapıldı. "Direne direne kazanacağız" sloganının sık sık atıldığı eyleme katıldık, okunan basın açıklaması metnini paylaşıyoruz:

Belçika'nın ardından İspanya'da liman işçileri sendikası, Gazze halkıyla dayanışma için İsrail'e silah götüren gemileri yüklememe kararı aldı. ABD'de protestocuların bir gemiye silah yüklenmesini engellemesi sendikalı işçilerden destek buldu. Bazı sendikalar örnek tutumlar alarak diğer sendikaları mücadeleye teşvik etmek istiyor. Amerika'da ve İngiltere'de aktivistlerin İsrail'e silah taşınmasını engellemek için yaptığı doğrudan eylemler, sevkiyatları geciktirdiği gibi sendikalı işçileri de etkileyerek mücadeleye çekiyor. Japonya ve Avustralya'da da işçiler ayakta. İspanya Barselona liman işçilerini temsil eden sendika,  İsrail'e ya da sivillere karşı kullanılabilecekleri başka bir savaş bölgesine giden hiçbir gemiye askeri malzeme yüklememe ya da boşaltmama sözü verdi. Barselona Liman Stevedorları Sendikası (Katalanca adıyla OEPB) yaptığı duyuruda İsrail, Filistin, Ukrayna ve diğer tüm küresel çatışmalarda ateşkes çağrısında bulundu. Sendika, "Limanımızda askeri teçhizat içeren ve tek amacı herhangi bir bölgedeki sivil nüfusu korumak olan nakliye faaliyetlerine izin vermemeye karar verdik," diye yazdı: "Hiçbir gerekçe sivillerin feda edilmesini haklı çıkarmaz." OEPB, bir işçi örgütü olarak İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi'ne "saygı duymanın ve onu şiddetle savunmanın" kendi görevi olduğunu söyledi: "Beyannameyi imzalayan ülkeler tarafından unutulmuş gibi görünen ve şu anda Ukrayna'da, İsrail'de, Filistin topraklarında ve gezegenin diğer bölgelerinde ihlal edilen insan haklarıdır." OEPB, tüm küresel düşmanlıklarda ateşkes çağrısında bulunmanın yanı sıra, Birleşmiş Milletler'i özellikle "eylemsizlik yoluyla suç ortaklığı duruşuna son vermeye" ve uluslararası barış ile güvenliği koruma, insan haklarını koruma, insani yardım dağıtma, sürdürülebilir kalkınma ve iklim eylemlerini destekleme, uluslararası hakları koruma misyonuna geri dönmeye çağırdı. İspanya 2022 yılının ilk yarısında 1,3 milyar avroluk askeri teçhizat ihraç etti ve bunun 9 milyonu İsrail'e gönderildi.  Bu hareket aynı zamanda İsrail'e giden silahları hedef alan ve sayıları giderek artan doğrudan eylemlerin de temelini oluşturuyor. İspanya'daki sendikanın kararı, Belçikalı üç taşımacılık sendikasının üyelerini İsrail'e giden askeri teçhizatı taşımamaya çağıran bir bildiri yayınlamasından bir hafta sonra geldi. Belçika Taşımacılık ve yer hizmetlerinde örgütlü üç sendika, Filistin'de yaşanan soykırım girişimine karşı harekete geçti. ABVV-BTB, ACV/CSC ve BBTK - Setca isimli üç sendika, Gazze'de ateşkes talep ederek, üyelerini İsrail'e giden silahların yükleme ve boşaltma işlemlerini yapmamaya çağırdı.  Sendikaların yaptığı ortak açıklama şöyle: "Filistin'de soykırım yapılırken, Belçika'nın çeşitli havalimanlarındaki işçiler silahların savaş bölgelerine gönderildiğini görüyor. Bu silahların yükleme ve boşaltımını yapmak kurumların masum insanları öldürmesine yardım ediyor. Biz yer hizmetleri sektöründe etkin sendikalar olarak üyelerimizi, Rusya ve Ukrayna arasındaki çatışmanın başında olduğu gibi net anlaşma ve kurallarla Filistin/İsrail'e askeri ekipman gönderen uçuşlarla ilgilenmemeye çağırıyoruz." Acil ateşkes çağrısı yapan sendikalar Belçika hükümetini de sevkiyatlarına hoşgörü göstermemeye davet etti. ABD Protestocular MV Cape Orlando gemisinin Oakland ve Tacoma limanlarından ayrılmasını, geminin İsrail'e gidecek silahlarla yüklü olduğu haberini aldıktan sonra engellemeye çalıştı. Cuma günü Oakland'da dokuz saat, Pazartesi günü ise Tacoma'da sekiz saatten fazla geminin ilerlemesini geciktirdi. Yüzlerce protestocu 6 Kasım sabahı Washington Eyaleti'ndeki Tacoma Limanı'nı bloke ederek Uluslararası Nakliyat ve Depo Sendikası'na (ILWU) bağlı işçilerin İsrail'e gittiğine inanılan bir gemiye silah yüklemesini engelledi. MV Cape Orlando'ya silahların yerel saatle sabah 7 ila 8 arasında yüklenmesi planlanmıştı. Ancak ILWU çalışanları protesto başladığında yüklemenin terminalde bulunan askeri personel tarafından yapılacağını söyledi. ILWU işçilerinin gösteri gibi "sağlık ve güvenlik" endişesi taşıyan gemilerde çalışmama hakları bulunuyor. Bir işçi direniş hattını geçmeyeceklerini söyledi. Bir işçi  protestodan etkilenerek gemiden indi ve 1.000'den fazla protestocu için bir mesaj bıraktı: "Mücadeleye devam edin, sendikalaşın, dünyanın büyük güçlerine birlik olarak anlamsız katliamların üstesinden gelebileceğimizi ve birbirimizin insanlığı için küresel bir bilinç geliştirebileceğimizi gösterin" dedi ve ekledi: "Ben hiçbir şekilde özel değilim. Hepiniz ve ben biriz." 75'ten fazla aktivist, İsrail'in Gazze'de kullandığı bombaları üreten Missouri'deki bir Boeing fabrikasının girişini engelledi. Fabrika İsrail'e küçük çaplı mombalar ve doğrudan saldırı mühimmatları da dahil olmak üzere yaklaşık 1.000 bomba göndermişti. Protestocular, 6 Kasım sabahı Boeing işçilerinin birkaç saat boyunca fabrikaya girmesini engelledi. İngiltere İngiltere'de Filistin ile dayanışma kampanyası yürüten aktivistler başta İsrail'in en büyük silah üreticisi olan Elbit Systems olmak üzere silah üreticilerini hedef alan çeşitli doğrudan eylemler gerçekleştirdi. 6 Kasım'da bir Elbit fabrikasını abluka altına aldı ve ardından üç protestocu tutuklandı. Salı günü ise Bristol'deki Elbit genel merkezinin girişini kapattılar. Grup, Bristol'de polisin dört protestocuyu tutukladığını ve olay yerine vardıklarında ablukayı kaldırmalarının üç saatten fazla sürdüğünü söyledi. Japonyalı ve Avustralyalı işçilerden de destek Japonya'da ise Chiba Ulusal Demiryolu Gücü Birliği (Doro-Chiba) yaptığı açıklamada, "Filistinli sendikaların çağrısına yanıt vereceğiz ve İsrail'e silah, mali yardım veya başka herhangi bir destek sağlamayı amaçlayan Kishida yönetimine karşı mücadele edeceğiz" dedi. İşçi sendikacıları ve aktivistler, Avustralya'da da bir silah kargosunun Melbourne limanına yanaşmasını ve yüklenmesini engelledi.

Çeşitli iş kollarında örgütlü KESK sendikaları seçim hazırlıkları içinde. Eğitim Sen kongresi 26 Kasım’da yapılacak. Yıllarca eleştirdiğimiz, KESK’in hemen hemen bütün üyelerinin hemfikir olduğu, ama nedense bir türlü değiştirilmeyen doğrudan seçim sistemine değil, nispi temsil sistemine dayalı delegelik sistemi bu seçimlerde de uygulanıyor. Delegelik sisteminde işyerlerindeki bütün sendikalı üyeler, şube yönetimine gelecek adayları doğrudan seçebilme hakkına sahip değil. Ancak her işyerine düşen belli sayıdaki delegeleri seçerek dolaylı yoldan seçimlere katılabilirler.  Delegelik sistemi, tabanda herhangi bir sol örgüte üye olmayan öncü işçilerin yönetime girmelerinin, sendikada aktif rol almalarının önünde engel oluşturuyor; taban inisiyatifinin önüne geçiyor. Yüksek enflasyonun sorumlusunun çalışanların ücretlerine yapılan zamlar olduğunu söyleyen ve faturayı yine emekçilere yıkan hükümet, yeni bir saldırı paketinin hazırlıkları üzerinde çalışıyor. KESK buna karşı bir eylem planı açıkladı.  KESK’in bu saldırılara karşı birleşik bir mücadeleyi örmesi, kongreler nedeniyle yaşanan bu içe dönüklüğü aşması gerekiyor. Kutuplaştırıcı politikalar tabanda birleşik bir mücadelenin önünde engel oluşturur. ‘’Gericilik’’ vurgusunun KESK’in sloganlarında ve söylemlerinde çokça yer alması, cumhuriyetin kazanımlarının öne çıkarılması,  işyerlerinde laik-dindar kutuplaşmasının yaratılması , tabanda ortak talepler etrafında birleşik bir mücadele veren emekçiler arasında bölünmelere yol açar. KESK’i büyütecek olan, işyerlerinde bütün çalışanların taleplerini ortaklaştırmak ve aktif kampanyalar yapmaktır.