Ortak açıklama: Kayyum politikasından vazgeçin! Halkın iradesine saygı gösterin!

Bir milyon civarında çocuk, işçilik yapıyor. Geçen seneden bu yana 639 çocuk çalışırken öldü. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2023 itibarıyla çocuk nüfusu 22 milyon 206 bin 34 idi. Yeni kuşak toplam nüfusun yüzde 26'sını oluşturuyor. Öğrencilerse yetersiz beslenmenin yanı sıra çalışmak zorunda da kalıyorlar ve vahşi sömürü ile iş cinayetleri ile karşı karşıyalar. 2020 yılında yüzde 16.2 olan çocuk işçi oranı, 2023 yılı itibariyle yüzde 21.1'e çıktı.  İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG) Genel Koordinatör Murat Çakır bu vahim durumu şöyle anlatıyor: "Çocuk işçi ölümlerinin yüzde 50’den fazlası tarım sektöründe oluyor. 2024’ün ilk 4 ayında tespit ettiğimiz 18 çocuk işçi ölümü var. Ancak bunların hiç biri tarım sektöründe değil. Özellikle yaz aylarında yaşanıyor bu ölümler. Bugünden itibaren tarımda çocuk işçileri ölümleri görebiliriz." Çalışma yaşı düşüyor "Bizim resmi olarak kayıt tutmaya başladığımız 2013’ten bu yana yani son 10 yılda en az 689 çocuk işçi ölümü var. Bunların üçte birini çalışmanın yasak olduğu 15 yaşın altındaki çocuklar oluşturuyor. Üçte ikisi ise 15-17 yaş aralığında." Üstelik çocuk işçiliği yaşı giderek düşüyor:  "Çocuk işçilik 4 yaşına kadar düşüyor. Bu nasıl oluyor? Mevsimlik işçilerde tarlada toplayıcılık yapıyor 4-5 yaşındaki çocuklar. Ya da büyük şehirlerde tartıcılık, cam silme, sokakta müzisyenlik gibi işler yapıyorlar. Ama 4-8 yaş arası çocukları mevsimlik işlerde daha yoğun olarak görüyoruz."  MESEM'lerde iş cinayetleri Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki Eğitim Merkezi’nde (MESEM) son 8 ayda 8 çocuk hayatını kaybetti. Çakır şunları söyledi: “Burada çocuklara asgari ücretin üçte biri kadar ücret ödeniyor. Ancak orada bir yardımcı iş de yapmıyorlar, ana işin kendisini yapıyorlar. Çocuk işçi ölümlerinde de açığa çıkan gerçek bu." Çocuk işçiliğini önlemek, yoksul ailelerin gelirlerini artırmakla mümkündür. Kısıtlı sosyal yardımla bu derin yoksulluk yok edilemez. Yardımlar artırılmalı ve yaygınlaştırılmalı. Fakat bu da yetmez.  Asgari ücret ve genel ücretleri yükseltmek için verdiğimiz mücadelenin yanı sıra kronik işsizlik sorununu da görmeliyiz; işsizliği çözmek için kamu yatırımlarının yapılması ve yeni işlerin yaratılması da elzemdir.

Çağın ihtiyaçlarına göre güncellenmesi zorunlu olan eğitim öğretim müfredatının yeniden düzenlenmesi Türkiye’de de bir süredir tartışılıyordu. Ancak bakanlığın oluşturduğu yeni müfredat öğretmenlerin, akademisyenlerin, eğitim sendikalarının görüşü alınmadan bir oldu bittiye getirildi. Başvuru yapmalarına rağmen sendikaların, müfredatın oluşturulması aşamasında görüş sunmaları reddedildi.  Bir iki çıkarılmış kazanım veya eklenmiş yeni kazanımlardan öte, oluşturulan bu yeni müfredat, çocuğun yararını gözetmekten çok erdemler ve değerler eğitimi adı altında milli, dini ve ailenin önemi vurgularının çokça işlendiği, devletin hakim olmasını istediği görüş ve fikirlerin çocuğun zihinsel yapısını şekillendirme amaçlı kullanıldığı bir müfredat.  Bir süredir ders kitaplarındaki konuların da ağırlıklı olarak bu yönde işlendiği gözlemleniyordu zaten.  Teknik donanımlarının olmadığı, internete kolay erişilmediği okullarda yeni müfredata göstermelik olarak konduğu açıkça belli olan ‘’dijital okur yazarlık’’ öğretim programının ise hiçbir geçerliliği yok. Yeni müfredat, bilimsellikten uzak, çağ dışı, dogmatik ve dayatmacı olup, eğitimde tek tipleştirmenin uygulanmaya çalışıldığı, niteliksiz, eleştiriye açık olmayan yapısıyla akademisyenlerin, öğretmenlerin ve eğitim sendikalarının karşı çıktığı bir müfredattır. Ebru - Eğitim Sen (Sosyalist İşçi)  

Devrimci sosyalistler 1 Mayıs'ta İstanbul, İzmir ve Ankara'da ne yapacak? Devrimci Sosyalist İşçi Partisi'nin (DSİP) duyuruları...

Toplumun başta ücretli çalışanlar, emekliler, göçmenler, öğrenciler, işsizler ve istihdam dışında bırakılan kadınlar olmak üzere en geniş kesimleri yakıcı bir yoksulluğun pençesinde kıvranıyor. Sermaye sahipleri, patronlar, yatırımcılar ve bürokratlar ise halinden oldukça memnun. Şirket kârları tarihi rekorlar kırarken gıda enflasyonu, işsizlik, gelir eşitsizliği, çocuk yoksulluğu, uzun çalışma saatleri gibi bir dizi başlıkta da rekorlar kırılmaya devam ediyor! Türkiye, OECD (Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü) gibi kurumların son dönemlerle yayınlanan raporlarına göre tüm bu alanlarda ya lider ya da dünyanın en kötü 5 ülkesinden biri konumunda.  Patronlar enflasyon, devlet teşvikleri, vergi afları ve denetimsiz sömürü sayesinde giderek zenginleşirken işçilerin ve yoksulların gayrı safi yurtiçi hasıladan aldığı pay her geçen gün küçülüyor. İktidarın enflasyonla mücadele paketi ise kredi kartı kullanımının sınırlandırılması, maaşların sabit tutulması, sıkı para politikası gibi yöntemlerle talebi kısarak fiyatları düşürmek üzerine kurulu. Ancak ortada bir gerçek var ki toplumun en yoksul yüzde 60’ının tüketim harcamalarının toplamı 3,33 trilyon lirayken en zengin yüzde 20’lik dilimin tüketim harcaması 3,20 trilyon lira! En zengin yüzde 40’ın toplam harcamaları da 5,23 trilyona ulaşıyor. Yani enflasyona yol açtığı iddia edilen talep, acı reçeteyi kabullenmesi istenen toplumun geniş kesimleri nedeniyle değil son yıllarda giderek arsızlaşan sermaye sahipleri yüzünden yükseliyor ve bu da enflasyonu iyice körüklüyor.  Çalışma koşulları kölelikten beter OECD’nin 2020 verilerine dayanarak yayınladığı bir rapora göre Türkiye’deki işçilerin arasında haftada 60 ve daha uzun saatler boyunca çalışanların oranı yüzde 15,1 ile dünya birincisi. Türkiye’yi yüzde 14,2 ile Kolombiya, yüzde 13,4 ile Meksika, yüzde 10,9 ile Hırvatistan takip ediyor ve bu alandaki OECD ortalaması yüzde 4,4. Enflasyon ve işsizliğin aritmetik toplamını ifade eden “sefalet endeksi”ne göre de Türkiye’nin notu hiç parlak değil. Türkiye 2022’de dünyanın en sefil 10. ülkesiyken, 2023’te Arjantin, Venezüella, Lübnan, Suriye, Zimbabve ve Sudan’ın ardından 7. sıraya yükseldi! Avrupa’nın gelişmekte olan ülkelerindeki brüt asgari ücretin euro cinsinden değerine bakıldığında ise Türkiye 1999’da 214 euro ile Polonya, Çekya, Litvanya, Macaristan gibi ülkelerden öndeydi. Ancak Ocak 2024’te Polonya 978, Litvanya 924, Estonya 820, Çekya 764 euro ile 11 ülkeden 8. olabilen ve çalışanlara 574 euro brüt asgari ücret vadeden Türkiye’nin önüne geçti.  Bu sırada şirket kârlarındaki patlama ve ücretlerin net katma değerdeki payı ise yoksulluğun sebebini ortaya koyuyor. Türkiye’nin 500 büyük sanayi kuruluşunun (İSO 500) 2012 yılında ödediği maaş ve ücretlerin net katma değerdeki payı yüzde 55’ken 2021’de bu oran yüzde 32’ye geriledi. Benzer bir durum Türk burjuvazisinin amiral gemisi olan Koç ve Sabancı gibi şirketlerin bilançolarına da yansıyor. Koç Holding’in 2021 bilançosunda yüzde 6,67 olan personel giderleri 2022’de bir önceki yıla göre yaklaşık 6’da 1 oranında azalarak yüzde 5,37’ye düştü. Sabancı Holding’in 2016’da yüzde 3,5 dolayında olan personel giderleri ise aktif personel sayısı 63 binden 68 bine yükselmesine rağmen yüzde 3,22’ye indi.  Kamuda da çalışan sayısında yüz binlerle ifade edilebilecek artışlara rağmen tıpkı özel sektördeki gibi personel giderlerinin harcamalar içindeki oranı 2019 yılı itibariyle dramatik bir biçimde yüzde 28’lerden yüzde 20’lere düştü. Yani devlet de daha çok personel daha az maaş denklemini uygulayan yapılardan bir tanesi. Öte yandan şirket kârları maaşlar gibi erimek şöyle dursun tarihi zirvelerini görüyor. Sabancı 2016’de yüzde 16 net kâr açıklarken 2022’de bu oran yüzde 35’e çıktı. Koç Holding de 2019’da yüzde 3 olan kâr oranını yüzde 8’e kadar yükseltmiş durumda! Sabancı son yıllarda kârını ikiye katlarken Koç’un kârlılığındaki artış bu oranın da üzerinde. Aslında şirketlerin maaşlarda yapacakları yüzde birkaç yüzlük artışlar çalışanların hayatlarını şimdiye kadar olmadığı ölçüde iyileştirebilecekken bu artışlar kârlarda ciddi bir düşüşe sebep olacak bir kalem bile değil. 

Manisa Akhisar'da kurulu olan fabrikada çalışan Birleşik Metal-İş üyesi işçilerin grev kararını asmasının ardından işveren talepleri kabul etmek zorunda kaldı. Birleşik Metal-İş Sendikası İşyeri Temsilciliği'nin duyurusu şöyle: "Akhisar Organize Sanayi bölgesinde faliyet gösteren Hollanda menşeili Power-Packer (Ergun Hidrolik) fabrikasında 3 Mayıs 2024 tarihinde alınan Grev uygulama kararına istinaden, 19 Nisan 2024 tarihinde iş veren tarafından yapılan çağrı üzerine taraflar iş yerinde saat 10:00'da toplanmış ve Birleşik Metal İş sendika üyesi çalışanlarının onayı üzerine taraflar anlaşmış ve Grev kararı kaldırılmıştır. Yapılan Toplu İş Sözleşmesinde; Saat ücertleri ortalamasina % 96 Tüm sosyal haklara % 146 Oranlarında zam yapılmıştır. Kamuoyuna saygıyla ilan ederiz..."

Birleşik Metal-İş Sendikası'nın Mart 2024'te İstanbul'daki tüketici fiyatlarını baz alan araştırması, asgari ücretin alım gücünün nasıl düştüğünü ortaya koydu. DİSK/BİSAM tarafından TÜİK ham verileri ve piyasa fiyatlarına dayanan hesaplamasına göre: 1 Ocak 2024'ten bu yana asgari ücret net 17 bin 2 TL. Mart ayında dört kişilik bir ailenin dengeli ve sağlıklı beslenmesi için aylık yapması gereken harcama tutarı 16 bin 646 TL oldu. Tek başına yaşayan bir kişi için yoksulluk sınırı ise 26,5 bin lira olarak belirlendi. Dört kişilik bir ailenen asgari geçim masraflarına işaret eden yoksulluk sınırı 57 bin 578 TL'ye çıktı. Nisan ayında gelişen zam dalgaları sonucu asgari ücretin yine açlık sınırıyla eşitlenmesi ve önümüzdeki aylarda altına düşüşü kaçınılmaz. Temmuz ayında asgari ücrete ara zam yapılması, emekli maaşlarının asgari ücret düzeyine çıkarılması milyonlarca insan için hayati bir sorundur.