25 Kasım yürüyüşleri: Baskı ve isyan

Bir yanda kendisine sistematik şiddet uygulayan ve fuhuşa zorlayan kocasını, hayatta kalabilmek için öldüren Çilem Doğan davasında meşru müdafaa yoktur diyerek Çilem Doğan’ın cezası onayan; diğer tarafta 18 yaşındaki İpek Er’e cinsel saldırıda bulunarak ölümüne sebep olan uzman çavuş Musa Orhan’ı tutuksuz yargılayıp ve kendisine “daha önce de yaptım, bana bir şey olmaz” cümlesini rahatça kurabilme olanağı sağlayan ya da sistematik olarak taciz ettiği kadını “karakolda tanıdıklarım var, bana bir şey olmaz” diye tehdit eden Mehmet Tunç’a bu güveni verenler, kadına yönelik şiddetin artmasının sorumlularıdır.   Kadınlara, çocuklara, LGBTİ+’lara yönelik her türlü saldırının asgari ceza veya cezasızlık ile ödüllendirilmesi, şiddetin önünü açıyor ve erkeklere istedikleri her şeyi rahatlıkla yapabilme güveni veriyor. Erkeklerin kravat takmış olması bile ceza indirimi almasına sebep oluyorken, kendilerine şiddet uygulandığı için karşı koyan kadınlara iyi hal indirimi uygulanmıyor.  Üstelik suçlular, tüm şiddet olaylarında “psikopat, manyak, gözü dönmüş, hasta” gibi etiketlemelerle şiddetin sorumlusu noktasından, uyguladıkları şiddet türünden sorumlu olmadıkları ve şiddetin meşrulaştırılmaya çalışıldığı bir noktaya getiriliyorlar. Oysaki şiddet, zaman-mekan-şiddet biçimi planlanarak yapılan bilinçli bir tercih. Bir kadın, hiç tanımadığı bir erkeğin, Can Göktuğ Boz’un, samuray kılıçlı vahşi saldırısı sonucunda hayatını kaybetmişti. Bu saldırıda katilin sokağa planlı bir şekilde çıktığını ve özellikle bir kadın seçtiğini biliyoruz. Ayşe Tuba Arslan’ın 23 kez suç duyurusunda bulunmuş olmasına rağmen, boşandığı Yalçın Özalpay’ın satırlı saldırısı sonucu öldürülmesi de planlı bir eylemin sonucu.  Kadına yönelik şiddet karşısında elindeki tüm imkanları kullanarak etkin politikalar üretmek yerine, hiçbir şey yapmayan, sadece kınamak gibi göstermelik adımlar atan hükümetler ya da devletler de tüm bu şiddetin sorumlusudur. Sadece şiddetin önüne geçmek için etkin politika üretmek değil, aynı zamanda kapsayıcı politikalar üretmekle de mükellef olan politikacıların gerek iktidar olsun gerekse de muhalefet, ayrıştırıcı ve toplumda karşılık bulacak, hedef gösteren nefret söylemleri kullanması kabul edilemez. Cinsiyetçi ya da LGBTİ+fobik söylemler ve kadınları veya LGTBİ+ları hedef gösteren açıklamalar, çok hızlı bir şekilde karşılık bulabileceği için kabul edilemez. Tıpkı, 25 Kasım’ın çıkış noktası olan vahşet gibi. Dominik Cumhuriyeti’ni diktatörlükle yöneten Rafael Trujillo’nun, diktatörlüğe savaş açan 3 kız kardeşi, Mirabal Kardeşleri, “Ülkede iki tehlike var: Kilise ve Mirabal Kardeşler” şeklinde hedef göstermesinden kısa bir süre sonra, eşlerini hapishane ziyaretinden dönen Mirabal Kardeşlerin arabalarının durdurulması, tecavüze uğramaları ve ardından dövülerek öldürülmeleri, politikacıların söylemlerinin toplumda nasıl karşılıkları olabileceğine kötü bir örnek sadece. Kadına yönelik her türlü şiddetin açıkça karşısında olan, bu durumun toplumdaki kadın erkek eşitsizliği sebebiyle ortaya çıktığını vurguladığı için bu eşitsizliği ortadan kaldırmayı hedefleyen ve aynı zamanda etkin kovuşturma talep eden, şiddete maruz kalanı koruyan ve kollayan, devlete bu konuda pek çok sorumluluk yükleyen İstanbul Sözleşmesi’nden çıkılmasını kabul etmiyoruz. Kadınların, LGBTİ+’ların, çocukların katledilişini cezasızlıklarla ödüllendiren adaleti kabul etmiyoruz. Şiddet olaylarını mağdur suçlayıcılık ile sunan haber dilini kabul etmiyoruz. Kadına şiddet türünü fiziksel şiddetten çıkarıp, ekonomik, dijital, psikolojik, duygusal vs her türlü şiddet türünün karşısında duruyoruz. İş yerlerinde uygulanan mobingi kabul etmiyoruz.  Kadına yönelik şiddeti ancak mücadelemiz ile bitirebileceğimizin farkındayız. Daha özgür olduğumuz, daha adil bir dünya bize bir tepside sunulmayacak, bunun yolu haklarımızı aramak için sokağa çıkmaktan geçiyor. Üstelik kadın hareketinin tüm dünyada bu denli güçlü olması, herhangi bir yerde var olan bir hak arayışı, dünyanın kalanına cesaret veriyor. Birlikte daha güçlüyüz.  Kadına şiddete karşı durmak için, 25 Kasım’da “Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Günü” kapsamında 19:30’da Taksim/Tünel’deyiz. Dila Ak

Teksas’ta kürtaj hakkı için eylemler devam ediyor Ekim ayında da Teksas kürtaj yasasına karşı eylemler devam etti. Yargıtay, Teksas yasasını engelleme isteğini geri çevirdi. Kadın hakları savuncuları diğer eyaletlerin de bu konuda yeni kısıtlamalar getirmesinden endişeleniyor.   ABD’nın pek çok yerinde binlerce kadın Teksas’ın 6 haftadan sonra kürtajı yasaklayan yasa tasarısına karşı protestolara katıldı, ABD genelinde yaklaşık 600 yürüyüş düzenlendi. 2 Ekim günü 120 binin üzerinde kişinin kürtaj hakkı için eylemlere katıldığı düşünülüyor. Yargıtay önünde toplanan kadınlar kürtaj hakkının ellerinden alınmasına karşı seslerini çıkardı. Eylemde “Benim aklım, benim bedenim, benim kararım” “Sağlık ve hayat için yasal kürtaj” gibi pankartlar taşındı.  Geçtiğimiz ay yürürlüğe giren yasa, henüz pek çok kadının hamile olduğunu dahi fark etmediği 6. Haftayla sınırlandığı gibi tecavüz ve ensest olayları için herhangi bir istisna içermiyor. Aynı zamanda yasa, illegal bir şekilde kürtaj gerçekleştirenleri, mahekemeye verenleri 10,000 dolarla ödüllendiriyor. Tunus’ta tacizci milletvekili protesto ediliyor Tunus’ta 2019’da liseli bir kız büyüyen MeToo hareketinin bir parçası olarak sosyal medyada milletvekili Zouhair Makhlouf’un lisesinin önünde arabasıyla kendisini taciz ettiği fotoğraflar paylaşmıştı.  Bu fotoğraflar sosyal medyada viral olmuş ve #EnaZeda (MeToo) hashtagi altında başka kadınlar da yaşadıkları tacizi dile getirmeye başlamışlardı.  Ekim ayında Makhlouf’un duruşmasında kadın hakları aktivistleri adliyenin önünde “Benim bedenim bir kamusal alan değil” sloganları atarak Makhlouf’un tacizini ve mevkisi sebebiyle onun tacizine göz yumanları protesto etti.  Geçtiğimiz günlerde Makhlouf 1 yıl hapse mahkum edildi. AfricaNews’in haberine göre feminist aktivist Sarra Ben Said tacize uğrayan kadınları cesaretlermek için “Bugün, saldırgan mahkeme karşısına çıkarıldığı bölgede önemli bir gücü olan insanların bir temsilcisi. Kadınlara şunu söylemek istiyoruz: Saldırganlar size karşı hangi güçlerini kullanıyor olursa olsun daima adalet arayabilirsiniz” ifadelerini kullandı. Afganistanlı kadınlar Taliban’a kayıtsız kalan uluslararası topluluğu protesto etti Ekim ayında kadınların Taliban’a karşı mücadelesi eylem yasaklarına rağmen devam etti. Kadınları eğitim ve çalışma haklarına saldırıldığından beri Kabil’de bu eylemler sürekli hale geldi. Taliban eylemlerin çoğunu yasakladığı gibi gerçekleşen eylemlere şiddetle karşılık verdi ve hem eylemci kadınlar hem eylemleri kaydeden gazetecileri şiddet, gözaltı ve işkenceyle susturmaya çalıştı. Tüm bu baskılara rağmen kadınlar 26 Ekim’de kız öğrencilerine uygulanan okul yasağı için yine sokaklardaydı. Kadınların “Neden dünya sessizce ölüşümüzü seyrediyor?” diye isyan ettiği eylemde uluslararası topluluğun, insan hakları topluluklarının ve Birleşmiş Milletler’in Taliban’a karşı eylemsizliğini protesto edildi. Eylemde “eğitim hakkı”, “çalışma hakkı” yazılı pankartlar taşındı ve “Tarih BM’nin sessizliğini utançla hatırlayacak” gibi sloganlar atıldı. Eyleme katılan aktivistlerden Wahida Amiri, AFP’ye verdiği röportajda “Birleşmiş Milletler genel sekreterliğinden eğitim ve çalışma haklarımızı desteklemesini istiyoruz. Bugün her şeyden mahrum bırakılmış haldeyiz” ifadelerini kullandı.  Eylemin ilk olarak Afganistan’daki Birleşmiş Milletler kurulunun (UNAMA) yakınında yapması planlanmıştı. Fakat daha sonra pek çok batılı ülkenin elçilik binasının bulunduğu “Green Zone” bölgesinde gerçekleştirilmesine karar verildi. Taliban askerleri eylemcileri ve gazetecileri şiddetle uzaklaştırmaya çalıştı. Eylemi kayıt altına almaya çalışan bir gazetecinin telefonuna el koydu. Tacize, eğitim ve çalışma hakkının ellerinden alınmasına, kürtaj hakkının yoksayılmasına ve daha pek çok hak ihlaline karşı kadınlar dünyanın pek çok yerinde seslerini çıkarmaya devam ediyor. Kimi zaman sosyal medya aracılığıyla kimi zaman sokaklarda kadınlar haklarını savunmanın ve dayanışmanın imkanlarını buluyor. Afganistan’da eylem yasakları devam ederken dahi mücadelelerinden vazgeçmeyen kadınlara karşılık devletler, uluslararası topluluklar kadınların haklarını ellerinden söküp alanları kınamakla yetiniyor. Umut bu eylemsiz kınamalarda, çıkarlarını gözeten devletlerde değil; sokakta, eğitim ve çalışma hakkı için, kürtaj hakkı için, adalet için mücadele eden kadınların yanında.

Çilem Doğan'ın Yargıtay kararı ile hapse gönderilmesi bugün İstanbul'da 25 Kasım Kadın Platformu tarafından protesto edilecek. "Erkek adalet değil, gerçek adalet demek için" çağrısıyla düzenlenen eylem saat 19.00’da Süreyya Operası'nda başlayacak. Sistematik şiddet uygulayan ve fuhuşa zorlayan "eşi" Hasan Karabulut'u 2015 yılında öldüren Çilem Doğan'ın 15 yıl hapis cezası Yargıtay tarafından onandı.  Çilem Doğan, hapse  girmeden önce kadınlara bir mektup yazdı: “15 yıl cezayı onayarak, Çilem Doğan’ı hapsetmediniz. Siz 8 yaşındaki bir çocuğu ve dünyadaki bütün kadınları hapsettiniz. Erkek adaletten bir şey beklemedik, beklemiyoruz. Yine bizi yanıltmadı. Biz kadınlar ‘Kirpiğimiz yere düşmesin’ diye omuz omuza mücadeleye devam edeceğiz. Kızım ‘Mira Su’ siz kadınlara emanet. Kadın mücadelesi kazanacak. Bütün kadınları dayanışmasının sıcaklığıyla kucaklıyorum…”