Tunus'ta cumhurbaşkanlığı yetkilerini büyük ölçüde genişleten, tek adam diktatörlüğüne geçişi sağlayan yeni anayasa referanduma sunuldu. Muhalefetin boykot ettiği referanduma katılım oranı resmi açıklamalara göre yüzde 27,5 oldu. Sonuçlar açıklanmadı, ancak büyük oranda yeni anayasa için kabul oyu kullanıldı.
Muhalefet partileri, Cumhurbaşkanı Kays Said'i darbe yapmakla suçladı ve yeni anayasanın otokrasiye doğru bir gerilemeye işaret ettiğini söyleyerek referandumu boykot etti.
Yeni anayasa, cumhurbaşkanına hem hükümet hem de yargı üzerinde yetki verirken, parlamentoyu zayıflatıyor.
Parlamentodaki en büyük parti olan Ennahda'nın da dahil olduğu muhalefet koalisyonu, “Said'in darbesine halk desteğini sağlamada başarısız olduğunu" söyledi ve onu istifaya çağırdı.
Tunus'ta hükümet, ekonomiyi düzeltmek için IMF'den 4 milyar dolarlık kredi için görüşmeler yürütüyor. Ancak ülkede yakıt kesintileri ve gıda sübvansiyonları da dahil olmak üzere halkı daha da yoksullaştıracak ekonomik kararlara karşı işçiler ve sendikalar muhalefet ediyor.
Yeni anayasa neleri değiştiriyor?
Tunus’ta "Yasemin Devrimi" olarak adlandırılan 2011'deki halk ayaklanmasının ardından parlamenter bir sistem kurulmuştu. Şimdi kabul edilen anayasa ile bu sisteme son veriliyor.
Cumhurbaşkanına geniş yetkiler tanıyan yeni anayasa taslağına göre, Cumhurbaşkanı hükümet başkanını ve üyelerini atayacak. Yeni anayasayla hükümetin veya herhangi bir hükümet üyesinin görevine son verebilecek, görevini yerine getirmesi esnasında üstlendiği eylemlerden sorumlu tutulamayacak.
Cumhurbaşkanı hiçbir şekilde görevden alınamayacak ve herhangi bir denetim mekanizmasına tabi olmayacak.
Tunus'ta siyasi kriz
Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, 25 Temmuz 2021'de Meclisin çalışmalarını askıya alarak milletvekili dokunulmazlıklarını kaldırmış, 22 Eylül 2021'de yeni kararnamelerle yetkilerini genişleterek yürütme organını tamamen kendisine bağlamıştı.
Said, 13 Aralık 2021'de açıkladığı "siyasi krizden çıkışın yol haritası" ile ülkede 25 Temmuz 2022'de anayasa değişikliği referandumuna, 17 Aralık 2022'de ise erken genel seçime gidileceğini ve o zamana kadar Meclisin kapalı kalacağını bildirmişti.
Calgary ve Vancouver havalimanlarındaki WestJet çalışanları, havayolu ile yeni bir sözleşme yapılamaması durumunda 27 Temmuz 2022’de greve gitme lehinde oy kullandı.
© Raul Arboleda, AFP
Dünya basınına yansımayan bir halk isyanı
İspanya Senatosu , cinsel ilişkilerde açık bir rıza ifadesi gerektiren yeni bir yasa tasarısını onayladı.
Failler hesap vermelidir!
Rusya, 2014'te Kırım’da uyguladığı yöntemlerle, Ukrayna'nın Donbas bölgesini ilhak etmeyi planlıyor. Rusya, Ukrayna'da işgal ettiği bölgelerde ilhak için 2014'teki düzmece referandumun aynısını yapmak üzere zemin oluşturmaya başladı.
Eylül ayında Ukrayna’da Rusya’nın işgal ettiği bölgelerde, Rusya’ya katılma konusunda “düzmece” bir referandum yapılacak. Vladimir Putin 2014’teki senaryoyu tekrar yürürlüğe koymaya hazırlanıyor.
Rusya, halihazırda işgal altında tuttuğu Ukrayna topraklarında kendi belirlediği Rus yanlısı bölgesel ve yerel yöneticileri atamış durumda. Bu kişiler Rusya’nın ilhakına zemin hazırlayacak referandumun hazırlığını yapmakla görevlendirildi. Referandum sonuçları, işgal edilen Ukrayna topraklarının Rusya’ya katılması için gerekçe olarak kullanılacak.
8 yıl önce Kırım bu yöntemle ilhak edilmişti
Rusya, Kırım’ı 8 yıl önce düzenlenen referandumun ardından ilhak etmişti. Kırım’da 2014’te düzenlenen ve uluslararası toplum tarafından tanınmayan düzmece referandumda halkın Rusya’ya katılım yönünde oy kullandığı ilan edilmiş, ardından Rusya Kırım’ı ilhak etmişti.
Ukrayna’nın işgal altındaki bölgelerinde düzenlenecek bir referandumun da büyük ihtimalle benzer bir sonuç doğuracağı tahmin ediliyor. Rusya’nın işgal ettiği ve etmeyi planladığı bölgeler; Donetsk, Luhansk, Kherson ve Zaporizhzhia’yı kapsıyor.
Çin bankaları mevduat sahiplerine ödeme yapamıyor, halk isyan ediyor.
© Gigi İbrahim; 2011 Devrimi sırasında Mısır’daki Tahrir Meydanı’nın işgali.
Son on yılda Kuzey Afrika’da, Orta Doğu’da ve Asya'da isyanlar ve devrimler patladı. Nick Clark, Anne Alexander'ın yeni kitabı Devrim Halkın Tercihidir’in (Revolution is the Choice of the People) bu ayaklanma ve devrimleri anlamamıza yardımcı olabileceğini öne sürüyor.