2022 yılının ilk yarısında, insan hakları mücadelesindeki kazanımlar

© Raul Arboleda, AFP 

İnsan hakları mücadeleleri her zaman hüsranla bitmiyor. Bianet’ten Ayça Söylemez’in haberine göre 2022’nin ilk 6 ayında dünyada kazanımlara da şahit olduk.

Uluslararası Af Örgütü, yılın ilk yarısında “kutlanacak insan hakları zaferlerini” derledi. Dünyanın farklı ülkelerinden örgütün kampanya yürüttüğü kazanımlar, ay ay şöyle…

Ocak

Polonya’da mahkeme, “Bakire Meryem” figürünün LGBTİ bayrağı renklerindeki bir postere basılıp dağıtılmasına karşın üç kadına “dini duyguları rencide etmek” suçlaması yöneltilmesini reddetti. Ülkede ayrıca, geniş katılımlı eylemler sonucunda temyiz mahkemesi, kendilerini “LGBTİ'siz bölge” ilan eden dört belediyenin bu kararını bozdu.

Kazakistan’da tüm suçlarla ilgili idam cezası kaldırıldı.

ABD Savunma Bakanlığı, savaş bölgelerindeki sivil ölümler hakkında hazırladığı RAND Corporation raporunu açıkladı. Raporda, Af Örgütü’nün, 2017’de Rakka’da ABD ve koalisyon güçlerinin neden olduğu sivil ölümlerle ilgili araştırması da yer aldı.

Gana Parlamentosu, LGBTİ bireylerin ve onlara desteğini açıklayanların hapis cezasına varan şekillerde suçlanmasını öngören yasa teklifini reddetti.

Şubat

Slovenya Devlet Başkanı, ülkenin bağımsızlık ilanının ardından diğer Yugoslavya halklarının yerinden edilmesi sebebiyle 30 yıl sonra özür yayınladı. Ülkede 26 bin kişi evinden çıkarılmış, ekonomik ve sosyal hakları ellerinden alınmıştı.

Kuveyt Anayasa Mahkemesi, eşcinselliği kriminalize eden yasayı yürürlükten kaldırdı.

Kolombiya, hamileliğin ilk 24 haftasına kadar kürtaj olunmasını suç sayan yasayı geri çekti. 2020’de Arjantin, 2021’de de Meksika kürtajı hak olarak tanımıştı.

Honduras’ta su hakkı savunucuları, 2,5 yıllık tutukluluğun ardından serbest bırakıldı.

Bangladeş’te Hindu azınlıktan 17 yaşındaki Dipti Rani Das, Facebook’ta yazdıkları nedeniyle tutukluydu. 16 ayın ardından serbest bırakıldı.

Mart

Af Örgütü’nün “Haklar için yaz” kampanyasına konu olan iki hak savunucusu tahliye edildi. Biri, Maya yerlisi Bernardo Caal Xol, ekoloji hakları savunucusuydu ve Guatemala’da tutuklu bulunuyordu. Diğeri de Güney Sudan’da idam cezasına mahkûm edilen 15 yaşındaki öğrenci Magai Matiop Ngong.

Nisan

Tayebe Abassi, 2012’den beri yaşadığı Norveç’ten 2018 yılında Afganistan’a geri gönderilmişti. Annesi hukuk mücadelesini kazandı ve kızıyla birlikte kalıcı oturum izni aldı.

Libya’ya gazeteci, blog yazarı ve hak savunucusu Mansour Atti, 10 aylık tutukluluğunun ardından tahliye edildi. Bu süre içerisinde yakınlarına bilgi verilmedi, kayıp olarak aranıyordu.

Papua Yeni Gine’de idam cezası kaldırıldı.

Mali’den yetkililer, Moura kentine paralı askerlerle birlikte düzenledikleri ve en az 203 kişinin hayatını kaybettiği operasyonla ilgili soruşturma açmayı kabul etti.

Mayıs

İspanya’da kadınların eylemleri sonucunda, cinsel saldırı/tecavüz suçunu soruşturma ve tecavüzü engellemek gibi önlemleri içeren yasa parlamentoda kabul edildi.

Zambiya devlet başkanı, idam cezasını kaldırmak üzere süreç başlattıklarını duyurdu.

Gine’de zorla kaybetme, yaşam hakkı ihlalleri, haksız tutukluluk ve işkence gibi ihlallerle suçlanan eski siyasi liderler ve polislere karşı soruşturma açıldı.

Hindistan Yüksek Mahkemesi, 152 yıllık “halkı isyana kışkırtmak” suçunu yürürlükten kaldırdı.

Haziran

Malezya hükümeti idam cezası öngören 11 suçlamanın değiştirilmesi sürecini başlattı.