1917 Devrimi: Kapitalizme en büyük meydan okuma

Filistin ve devrim - Kurtuluşu nasıl kazanırız?

Emperyalizm ve Siyonizm'in güçlerini parçalamak kolay bir iş olmayacak, ancak toplumda sistemi parçalayacak ve toplumu yeniden inşa edecek kadar büyük bir güç var. Filistinlilere uygulanan vahşet, kısır bir sistemin belirtisidir. Siyonizm ve emperyalizm rekabet, fetih ve kâr elde etme sistemine bağlıdır. Direnenler korkunç düşmanlarla karşı karşıyadır. Örneğin İsrail'le yüzleşenler, en son ölüm teknolojisine ve Batılı güçlerin desteğine sahip bir devletle yüzleşmek zorundadır. Ancak Siyonizm ve sömürgecilikten kurtulma mücadelesi daha geniş bir sorunun örneğidir. Bu, hiçbir şeyden çekinmeyen insanları durdurmanın bir yolunu bulmamız gerektiğidir. Kapitalist toplum, çevresel yıkım yoluyla tüm insanlığı bir uçurumun kenarına götürmektedir. Hiçbir yalvarış yöneticilerimizi yollarının yanlışlığı konusunda ikna edemeyecektir. Rekabet ve ulusal çekişmeler, bugün nükleer silahlarla savaşma olasılığını yeniden yaratan çatışmalarla dolu bir savaşlar dünyası yarattı. Ve sadece bir parlamento seçimini kazanmak sisteme dokunulmamasına yol açıyor. Egemen sınıfın gücü öncelikle seçimleri kazanmak ya da kaybetmekte yatmıyor. Onların gerçek kontrolü, toplumdaki ekonomik kaldıraçlara sahip olmalarından ve onları yönlendirmelerinden kaynaklanmaktadır. İnsanlar hangi partiye oy verirse versin, bu yapıya büyük ölçüde dokunulmaz. Polisler, generaller, casuslar ve gözetimden oluşan devlet yapısı da öyle. Demokratik özgürlüklerin - grev, protesto, sendika ve kampanya örgütleri kurma, oy kullanma ve konuşma hakkı - kazanılması önemlidir. Ancak bu sadece bir başlangıçtır. Toplumun çoğunluğu ekonomik, siyasi ve sosyal gücün kontrolünü demokratik olarak ele geçirmeli ve bunu kendi çıkarları doğrultusunda kullanmalıdır. Amerika Birleşik Devletleri'nde 1960'lardaki mücadelelerde yer almış bir Marksist olan Hal Draper, bunun nasıl yapılabileceğine dair temel bir ayrımı açıklamıştır: "Sosyalist hareketlerin ve fikirlerin tarihi boyunca, temel ayrım Yukarıdan Sosyalizm ile Aşağıdan Sosyalizm arasındadır." Yukarıdan sosyalizmin varyantları arasında parlamentodaki milletvekillerine ya da bir grup silahlı savaşçıya güvenmek ya da egemen sınıfın bazı kesimlerini mantıklı düşünmeye ikna etmek yer alıyor. Bunlar çok farklı yaklaşımlar gibi görünebilir. Örneği İngiltere'deki İşçi Partisi'nin lideri Keir Starmer ile Filistin İslami Cihad lideri aynı kişi değildir. Ancak ortak bir özellikleri var. Draper, hepsinin de işçi sınıfının kendi inisiyatifiyle toplumu yeniden yaratma potansiyeline karşı güvensiz ya da düşmanca bir tutum içinde olduğunu ileri sürmüştür. Buna karşılık, aşağıdan sosyalizmin özü, "sosyalizmin ancak hareket halindeki kitlelerin kendi kendini özgürleştirmesi yoluyla gerçekleştirilebileceği" anlayışıdır. Bu kitleler "özgürlüğe kendi elleriyle uzanmalı, tarih sahnesinde aktörler (sadece özneler değil) olarak kendi kaderlerini ellerine alma mücadelesinde 'aşağıdan' harekete geçmelidirler." Siyonizme karşı mücadele çok önemlidir. Ancak kazanmak için "aşağıdan" mücadele yöntemlerini kullanmak gerekir. Ve milyonlarca insanın kitlesel seferberliğini içeren bu yöntemler kullanılırsa, emperyalizm ve kapitalizmin bu zehirli varyantının yenilgisinin ötesine geçebilirler. Ulusal baskıdan kurtuluş ile ücret ve eşitlik mücadelesini, kadınlara ve LGBTİ+'lara yapılan baskıya karşı mücadeleyi birbirine bağlayabilirler. Devrimle kastettiğimiz şey budur. Sıradan insanların kendi özgürleşmelerinde rol almalarını ve bunu yaparken de normalde onları tutan tüm prangaları atmalarını içerir. Düşmanlarımız tek bir mesele üzerinde verilen mücadelenin nasıl daha geniş çaplı mücadelelere dönüşebileceğinden korkuyor. Geçtiğimiz hafta İsrail ordusu, Filistinlileri destekleyen bir mesaj gönderen ve Gazze'de "soykırım" yapıldığını söyleyen bir yorumu onaylayan iklim aktivisti Greta Thunberg'e ateş püskürdü. Thunberg "dünyanın sesini yükseltmesi ve Filistinliler ile saldırıdan etkilenen tüm siviller için derhal ateşkes, adalet ve özgürlük çağrısında bulunması gerektiğini" söyledi. Buna karşılık İsrail ordusu sözcüsü Arye Sharuz Shalicar, "Gelecekte Greta ile herhangi bir şekilde özdeşleşen her kim olursa olsun, benim görüşüme göre terör destekçisidir" dedi. Yöneticilerimizin büyük korkusu, bu topluma karşı kin duyan hepimizin, tepeden itilen bölünmelerin üstesinden gelerek öfkemizi gerçek suçlulara, zenginlere ve onları destekleyen politikacılara yöneltmemizdir. İsrailli kasaplardan dev petrol şirketlerine ve Batı emperyalizmine uzanan bu birlik, dünyanın dört bir yanındaki işçilerin ve yoksulların devrimci birliğiyle karşılanmalıdır. Karl Marx için devrimler "tarihin lokomotifleridir." Bugün, sistemin çöktüğü bir çağda, 1930'ların marksistlerinden Walter Benjamin'in devrimlerin bu trendeki yolcuların -yani insan türünün imdat frenini çekme girişimi olduğu görüşüne biz de katılabiliriz. Devrim olmadan büyük zaferler bile geri tepebilir ve özgürlük vaatleri suya düşebilir. Güney Afrikalı siyahlar yaklaşık 45 yıl süren destansı bir mücadelenin ardından ırk ayrımcılığını yendiler. Bunu muazzam bir fedakarlık ve cesaretle başardılar. Ancak kapitalizm "yeni" Güney Afrika'da varlığını sürdürdüğü için ırksal baskının dehşeti ve korkunç yoksulluk devam etti. Bugün Orta Doğu'da bir devrim mümkün mü? Egemen sınıfa karşı en güçlü karşı güç örgütlü işçi sınıfıdır. İşçiler emeklerini geri çektiklerinde, kâr kaynağını kesmiş ve patronların gücüne meydan okumuş olur. 2019'dan bu yana Sudan devriminin en yüksek anları, işçilerin kitlesel gösteriler ve taban örgütleriyle ittifak halinde harekete geçtiği zamanlar olmuştur. İşçiler toplumda azınlık olsalar bile, güçlü mücadeleleri tüm yoksullar ve ezilenler için bir odak noktası olabilir. Bu, işçilerin mücadelelerinin köylülere ve ezilen uluslara öncülük ettiği 1917 Rus devriminden alınan temel bir derstir. Mayıs 2021'deki Filistin genel grevi, militan sokak hareketlerinin ve işçi eylemlerinin güçlü bir birlikteliğini gösterdi. Ve 2010-2012 yılları arasında Orta Doğu'da kitlesel grevlere, protestolara ve nihayetinde devrime yol açan isyan dalgasından on yıl sonra geldi. Ancak bu devrimler yenilgiye uğradı. Bir devrimin başarılı olup olmayacağı, işçi hareketi içindeki bilinç ve örgütlenme düzeyi ile liderlik tipine bağlıdır. Çoğu zaman devrimci patlamalardan fayda sağlayan siyasi güçler, başlangıçta onları kontrol altına almak isteyenlerdir. Mısır örneğinde, 2011 yılında büyük bir kitle hareketi 30 yıldır iktidarda olan Hüsnü Mübarek rejimiyle karşı karşıya geldi. Sokak protestoları ve meydan işgalleri, işçi grevleriyle birleşti. Ancak ekonomik ve siyasi talepler birbirini beslese de ikisi arasındaki ayrımın üstesinden gelinemedi. Mısır'da mücadele eden Devrimci Sosyalistler (RS) partisi, devrimin farklı kollarını bir araya getirmeye çalıştı. Mübarek devrildikten sonra bir işçi hükümeti kurulması ve tüm eski rejimin yok edilmesi çağrısında bulundu. RS, siyasi değişimle yetinmeyip ekonomik dönüşüme geçilmesi gerektiğini vurguladı. Ayrıca kadınların ve dini azınlıkların özgürlüğünü, Filistin halkıyla etkin dayanışmayı savundu. RS, parlamentonun demokrasi dışı yapısına meydan okumak için işçi sınıfı bireylerini kapsayan gerçek demokrasinin alternatif forumları için bastırdı. 2011'de Mısır'ın fırtınalı anlarında "aşağıdan sosyalizm" bu anlama geliyordu. Ancak RS çok küçüktü. Tıpkı Rosa Luxemburg'un Komünist Partisi'nin Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Almanya'da işçiler devrim için ayaklandığında çok küçük olması gibi. Her iki örnekte de -Mısır ve Almanya- devrimci süreç, işçi örgütlenmesini zayıflatmaya ve kapitalizm ile devlet yapılarını sağlamlaştırmaya çalışan reformistlerin hakimiyetine girdi. Daha büyük kitleler ve birleşik bir işçi hareketi olmadan, karşı-devrimci güçler karşısında alternatif fikirler yayılamazdı. Bu nedenle Sosyalist İşçi sadece devrim için değil, aynı zamanda işçilerin öfke ve gücünün kitlesel patlamasını birleştirecek, örgütleyecek ve yönlendirecek devrimci bir parti için de ajitasyon yapmaktadır. Düşük ücrete, ırkçılığa, savaşa, cinsiyetçiliğe ve baskıya karşı mücadele eden herkes sistemi hedef alan bir mücadelede bir araya getirilmelidir. Sistemi yıkmak için bu kolektif öfkeyi kanalize etmek, Filistin'de zafer için, Filistin'in ezilmesine neden olan ve onu şekillendiren kapitalizme karşı mücadele etmek anlamına gelir. Karl Marx 1850'de Komünist Birlik'te işçilerin koşullarını değiştirmek için "15, 20 ya da 50 yıllık" önemli bir mücadeleden geçmeleri gerektiğini, "ama aynı zamanda kendinizi değiştirmek ve kendinizi siyasi egemenliğe uygun hale getirmek için de" mücadele etmeleri gerektiğini savunmuştur. Devrimin kolay olduğunu iddia etmiyoruz. Ama devrimi inşa etmek için acilen mücadele etmeliyiz. Bu da sosyalist devrimci örgütlere şimdi katılmak anlamına geliyor.

Kapitalizmin ilk büyük çöküşünün üzerinden 150 yıl geçti

Büyük bankaların batmasına, firmaların duvara çarpmasına ve kapitalizmin temellerinin sarsılmasına neden olacak kadar şiddetli bir ekonomik krize birdenbire yakalanan bir dünya. Binlerce kişi iflasa sürükleniyor ve çok daha fazlası işinden atılıyor. Bunlar sadece 1929 veya 2008'deki mali krizlerden sonraki sistemin görüntüleri değil, aynı zamanda 150 yıl önce yaşanan ekonomik felaketin de özeti. 18 Eylül 1873'te Amerika'nın en büyük bankası iflas ettiğini açıkladı. Jay Cooke and Co, ABD İç Savaşı'nda Birlik tarafının finansmanında çok önemli bir rol oynamıştı . Önceki yıllarda demiryolu hamlesini finanse eden tahviller için para toplamak çok önemliydi. Ama artık iflas etmişti. Çöküşün etkileri dramatikti. ABD genelinde 100 banka daha kapanmak zorunda kaldı. Kasım ayına gelindiğinde yaklaşık 55 demiryolu iflas etti ve sonraki Eylül ayında bunlara çok daha fazlası katıldı. Yaklaşık 18.000 işyerinin kapandığı ve işsizliğin hızla arttığı tahmin ediliyor. New York'un çalışan nüfusunun dörtte biri işsiz kaldı. ABD Ulusal Ekonomik Araştırma Bürosu, çöküşün ardından gelen ABD ekonomik gerilemesinin art arda yaklaşık 65 ay, yani neredeyse beş buçuk yıl sürdüğünü ileri sürüyor. Bu, 1929'daki Wall Street Çöküşünü takip eden daralmadan 22 ay daha uzun bir süre. Kriz, direniş ve isyana yol açtı. 1874'te 100.000'e kadar işsiz Manhattan'da gösteri yaptı ve bir isyan çıktı. Üç yıl sonra, işçilerin artık daha fazla ücret kesintisine tahammül etmeye razı olmadıklarını göstermesiyle, demiryolu grevi ülke geneline yayıldı. Yarı zamanlı eyalet milisleri Ulusal Muhafızlar, Ohio'daki Martinsburg'dan trenleri serbest bırakmak üzere göreve çağrıldı. Ancak onlara güvenilemezdi çünkü birçoğu demiryolu işçisiydi ve grevlere sempati duyuyordu. Bunun üzerine hükümet federal birlikleri çağırdı. Grevciler depoları ve demiryolu taşıtlarını yaktı. Bazıları ABD'nin yaklaşık altı yıl önce Paris Komünü'ndekine benzer bir ayaklanmaya tanık olduğunu ileri sürdü. Grevler vahşice bastırıldı ve 52 gün sonra sona erdi. Yüzden fazla işçi, birlikler ve resmi olmayan milisler tarafından öldürüldü. Direniş ve isyan, siyasi tepkiyi de beraberinde getirdi. Çöküşün kurbanlarının çoğu Cumhuriyetçi Başkan Ulysses S. Grant'i suçladı. 1874 seçimlerinde Güneyli ırkçılar arasındaki güçlü tabanıyla Demokratlar Temsilciler Meclisi'nin kontrolünü ele geçirdiler. Bu, Kuzey egemen sınıflarının, fethedilen güney eyaletlerinde “özgür emek” koşullarını yeniden yaratma ve Afrikalı Amerikalılar için asgari hakları garanti altına alma programı olan “Yeniden Yapılanma”nın fiilen sonu anlamına geliyordu. 1873'teki çöküş ABD'deki en dramatik olaydı ama uluslararası bir krizdi. ABD ekonomisinin başının belaya girmesinin bir nedeni, Amerika çapında inşaatları finanse eden Avrupa'daki ABD demiryolu tahvili piyasasının, paniğin yayılmasıyla kurumasıydı. 1872'de Berlin'de, Yahudi olan en büyük demiryolu patronu Bethel Henry Strousberg, felaketle sonuçlanan bir mali maceranın ardından iflasını ilan etti. Kısa bir süre sonra Viyana borsası çöktü. Peki ekonomik çalkantının arkasında ne yatıyordu? Bu konuda reformistler ile Marksistler arasında önemli tartışmalar var. Reformcular, farklı bir dizi ekonomi politikasının felaketi önleyebileceğine inanıyor. Buna karşılık marksistler krizi sistemin kaçınılmaz bir parçası olarak görüyorlar. 1848 devrimlerinin ardından Avrupa, uzun bir hızlı ekonomik büyüme dönemi yaşadı. Onbinlerce kilometrelik rayın döşendiği 1850 ile 1870 yılları arasındaki demiryolu çılgınlığı bu büyümeye öncülük etti. Bu durum, çelik ve madencilik gibi bağlantılı diğer endüstrilerin de büyümesini teşvik etti. ABD'de de benzer bir büyüme yaşandı. Bazı teorisyenlere göre, bu kadar uzun bir büyüme dönemi kaçınılmaz olarak “irrasyonel bir coşkuyla” sonuçlanmalı ve ekonomik büyümeden en iyi şekilde yararlanma yarışına girerek, daha fazla spekülatif yatırım yapılmalıdır. Bunlar aynı zamanda, ekonominin üretim tabanındaki hızlı ama plansız genişlemeye de işaret ediyor. Bu durumun kaçınılmaz olarak arz ve talep arasında bir uyumsuzluğa yol açacağını ve bunun da sonuçta kârları düşüreceğini ileri sürüyorlar. Ayrıca, çöküşe zemin hazırlanmasına etki eden bazı spesifik faktörlerden de bahsediyorlar. Fransız ekonomisi, Prusya'nın 1871'de Fransa'ya karşı kazandığı zaferin ardından Alman imparatorluğuna ödemek zorunda kaldığı tazminatlar nedeniyle bunalıma girdi. Alman mali spekülasyonları şüphesiz bundan elde edilen servetle arttı ve 1873'ün sonlarında tazminatlar sona erdiğinde Alman ekonomisi geriledi. Hem Avrupa'da hem de ABD'de enflasyonun üstesinden gelme girişimleri durumu daha da kötüleştirdi. Almanya Başbakanı Otto von Bismarck, Alman para birimini altına sabitleyerek fiyatları düşük tutmaya çalıştı. ABD yakın zamanda tek bir ulusal para birimi olan doları kurmuştu, ancak Başkan Grant de aynısını yaptı. Bu politika, efektif talebi azaltma girişimiydi. Bu çeşitli faktörlerin hepsi şüphesiz, çöküşe katkıda bulundu, ancak bunu tam olarak açıklayamadılar. Hepsi birlikte ele alındığında, büyük ekonomilerde altta yatan bir sorun olmasaydı, iktisadi dalgalanmalarda muhtemelen hafif bir ekonomik gerilemeden daha fazlasına neden olmayacaktı. Bunlar Karl Marx'ın düşen kâr oranı dediği şeyden kaynaklanıyordu . Marksist iktisatçı Michael Roberts, Uzun Buhran adlı kitabında, 1873'e kadar olan dönemde patronların insan emeğinin yerine giderek daha fazla makine yatırımı koymaya çalıştıklarını tespit ediyor. Bu, başkalarıyla rekabete kilitlenmiş bireysel kapitalistlere maliyetleri düşürmenin mantıklı bir yolu olarak görünecektir. Ancak insan emeğinin sömürülmesi tüm değerin ve sonuçta kârın kaynağı olduğundan, süreç bir bütün olarak sistemin kârlılığını düşüren bir etki yarattı. Roberts, 1873'teki çöküşe kadar kâr oranlarının düştüğünü ve krizi bu kadar şiddetli hale getiren şeyin de bu olduğunu gösteriyor. Egemen sınıf büyüyen felakete korumacılıkla karşılık verdi. Kapitalist işletmeler büyüklükleri artıp, sayıları azaldıkça devletin ağına düştüler. Devlet ile sermayenin kaynaşması ve yurt içinde nispeten daha zayıf kârlılık ve büyüme, uluslararası rekabetin artmasına ve iki spesifik sonuca yol açtı. Birincisi emperyalizmin ve daha spesifik olarak sömürgeciliğin büyümesiydi. 1885'te Berlin Antlaşması, Avrupa'lı güçlerin Afrika'yı kendi aralarında paylaşmasına tanık oldu. 1870'de kıtanın yalnızca yüzde 10'u sömürge yönetimi altındaydı. 1900 yılına gelindiğinde bu rakam yüzde 90'a ulaşmıştı. "Yeni toprakları" yağmalamak kârı artırmanın bir yoluydu. İkincisi, emperyalist rekabet arttıkça silah harcamalarının artmasıydı. Silahlara yapılan harcamalar kapitalist ekonomilerin depresyondan çıkmasına yardımcı oldu. Makinelerin, hammaddelerin veya tüketim mallarının üretiminde kâr oranlarını düşürmeden harcamaları ekonomiye enjekte etme gibi büyük bir erdeme sahipti. Afrika'nın parsellenmesi emperyalist rekabeti geçici olarak istikrara kavuşturmuş olabilir, ancak kaçınılmaz olarak tekrar istikrarsız hale gelerek savaş olasılığını artırdı. Bu istikrarsızlık daha da kötüleşti çünkü 1873'ten sonra olduğu gibi, ekonomik büyüme son derece dengesizdi. Britanya, çöküşün ardından hızla ana rakipleri haline gelen iki ülkeden (Almanya ve ABD) çok daha yavaş büyüdü. Kapitalizmde ekonomik krizler, sistemdeki üretken olmayan sermayeyi temizlemenin ve emeğin sömürüsünü artırmanın bir yolu olarak işlev görür. Britanya'nın uzun süredir yaşadığı ekonomik gerilemeyi analiz etmeye çalışırken çok fazla mürekkep döküldü ve bu konuda hala bir fikir birliği yok. Bununla birlikte Britanya, imparatorluğu sayesinde, çöküşün bazı etkilerinden nispeten yalıtılmıştı ve bunun sonucunda ABD ve Almanya ile aynı mali krizleri yaşamadı. Her iki faktör de İngiliz sermayesinin başkalarına dayatılan kapitalist yeniden yapılanma sürecinden geçmemesine katkıda bulunmuş olabilir. 1873 çöküşü ve bunu takip eden uzun depresyon, yoksullar için ölçülemez zorluklara yol açtı. Sömürgelerdeki insanlara ve Afrikalı Amerikalılara yönelik yaygın ırkçılığı ve sömürüyü feci şekilde güçlendirdi. Krizden Yahudi bankacılar ve Strousberg gibi sanayiciler sorumlu tutularak antisemitizmin alevleri körüklendi. Büyüyen emperyalist rekabet, Birinci Dünya Savaşı'nın korkunç katliamıyla doruğa ulaştı. Bu, bugün içinde yaşadığımız ve her zamankinden daha acil olarak kurtulmamız gereken aynı kaotik, öldürücü sistemdir.

Marksizm toplumdaki en kötü olayları analiz edebilir mi?

Hemşire Lucy Letby gibi seri katiller ya da savaş gibi daha büyük çapta vahşet gerçekleştirenler sadece kötü müdür? Korkunç, şok edici eylemleri akıl almaz şeyler olarak sunma eğilimi var. Bu eylemlerin, kara bir kötülük bulutunun bir şekilde bireylerin veya dünyanın tüm bölgelerinin üzerine çökmesinden başka bir açıklaması olmadığı söyleniyor. Bu sözde kötülük, seri katillerden savaşla harap olmuş ülkelere ve soykırım şiddetine doğru ilerliyor. Korkuya çok yakından bakmama eğilimi anlaşılabilir olsa da, analize girişmek için güçlü nedenler var. Örneğin, Holokost'a Bir Daha Asla demek istiyorsak, bu onun neden olduğunu anlamaya çalışmamız anlamına gelir. Korkunç eylemleri muğlak bir “kötülüğün” sonucu olarak basitçe göz ardı etmek, sistemin onları teşvik ettiği ve meşrulaştırdığı gerçek yöntemleri gizler. Sistemin sorumluluktan kurtulmasını sağlar. Daha da önemlisi, Marksistler için bu, her bireysel eylemi tam olarak açıklama ya da onlardan anlam çıkarma çabası değildir. Bir katilin bugün bu eylemi bu şekilde gerçekleştirmesinin nedeni, failler hakkında müstehcen TV belgesellerin, kurbanların anılarını ve polis araştırmalarının üretimi ile ticaretidir de. Rus devrimci Leon Troçki şöyle yazmıştı: “Marksizm satranç tarihine bile çok büyük bir başarıyla uygulanabilir. Ama satranç oynamayı Marksist bir şekilde öğrenmek mümkün değil.” Evet CSI: Marksizm bu konuda önerilemez. Bir kişiyi belirli bir eylemi gerçekleştirmeye iten nedenlerin, koşulların ve seçimlerin kesin etkileşimini açıklayamayız ancak bağlam sağlayabiliriz. Marx, insanların "kendi tarihlerini kendilerinin yaptığını, ancak bunu kendi istedikleri gibi yapmadıklarını; kendi seçtikleri koşullar altında değil, halihazırda var olan, geçmişten gelen ve verili koşullar altında yaptıklarını" söyledi. Marx'ın anlayışı, cinsiyete özgü diline rağmen, insanların birbirleriyle etkileşimde olduklarına ve etraflarındaki dünyayı şekillendirdiklerine ama aynı zamanda bireylerin, içinde bulundukları koşullardan bağımsız olarak iradelerini ortaya koyamayacaklarına işaret etmekti. Sosyolog Elliot Leyton tarafından 1980'lerde bireysel katliamcılara ilişkin ilk ciddi çalışma şu iddiayı öne sürüyordu: "Bu insanlar dahi değil; onlar şeytani, öfkeli moronlar." Ama aynı zamanda tehdit altındaki sınıf konumlarını savunan insanların birden fazla katil ürettiğine dair bir teori sunmaya da çalıştı. Feodal dönem, lordların ve kralların köylü sınıfının emeğiyle geçindiği şiddetli eşitsizlik sisteminin ürünü olan toplu katliamlarla doluydu. İsyan dönemlerinde hakimiyetlerini öldürerek savundular. Bu koşullar köylüleri kurban olarak avlayan aristokrat katliamcıları doğurdu. Leyton'un örneklerinden biri 15. yüzyıl Fransız Baronu Gilles de Rais'tir. O, "141 ile 800 arasında köylü çocuğu öldürdü. Kendi sınıfının yaygın, baskıcı saldırısının kişiselleşmiş bir ifadesiydi". Sanayi dönemlerine dönersek Leyton şunu savundu: "Yeni muzaffer burjuvaziye hizmet etmesi için yaratılan sınıftan orta sınıf görevliler -doktorlar, öğretmenler, profesörler, memurlar alt tabakanın üyelerini, özellikle de fahişeleri ve hizmetçileri avladılar." Bu her şeyi açıklamıyor ve tarihte boşluklar var. Leyton, modern zamanlarda istikrarsız bir işçi sınıfının, çoğunlukla ezilenleri ve zayıfları öldüren katiller üretme şeklini hafife almıştı. Troçki'nin işaret ettiği gibi, kim bir çocuktan daha zayıf olabilir ki? Ancak medyanın ve hukuki yaklaşımın insanlara "deli", "kötü" ya da her ikisi birden muamelesi ile karşılaştırıldığında bu, bilgeliğin başlangıcına işaret ediyor. Kapitalizme doğal olarak uyum sağlamak şöyle dursun, çoğu insan kapitalizm tarafından hırpalanıyor ya da kırılıyor. Sistem onları doğrudan öldürmezse, fiziksel ve zihinsel gelişimlerini sekteye uğratıyor. Zekaları ihmal ediliyor, sanatsal yetenekleri keşfedilmiyor veya takdir edilmiyor. Ve insana özgü, yaratıcı, toplumsal açıdan yararlı işlere girişme kapasitesi, yalnızca kapitalistin ödeyeceği değerde bir metaya indirgeniyor. Marx'ın "çağların çamuru" olarak adlandırdığı ırkçılık, cinsiyetçilik, homofobi, rekabetçilik, uyumluluk, pasiflik, güvensizlik gibi, kapitalistlerin kitleleri bölmek, zayıflatmak ve azınlık olarak iktidardaki gücünü korumak için ihtiyaç duyduğu tüm bu fikirlerin içinde boğuluyoruz. “Daha iyilerimizin” kararlarını veya performanslarını pasif bir şekilde izlemeye indirgenmiş durumdayız. Sıradan insanlara, kendi yaşamlarımızda değişimin aracısı olamayacağımıza inanmaları öğretiliyor. Toplumun ve aslında tarihin harika bireyler, genellikle beyaz adamlar tarafından yapıldığı fikri bombardımanına tutuluyoruz. Dolayısıyla "başarısızlığın" zayıf bireysel seçimlerden kaynaklandığı veya daha da kötüsü, doğal olduğu söyleniyor. Ancak örneğin cinsel şiddet, erkeklerin doğuştan kadın düşmanı olmasının değil, kadınlara meta ve ikinci sınıf vatandaş muamelesi yapılan, cinselliğin yabancılaştırıldığı bir dünyada yaşamamızın bir sonucudur. Ekonomik kriz, baskı, yoksulluk ve işsizlik kapitalist toplumun, hiçbir bireyin tek başına değiştiremeyeceği özellikleridir. Şiddete ve hırsızlığa dayalı bir toplumda yaşamanın ve bu durumun bireylerin kendileri hakkındaki görüşlerini nasıl şekillendirdiğinin yanı sıra çatışma ve hayal kırıklığıyla başa çıkma biçimlerine birçok etkisi vardır. Troçki'nin yazdığı gibi, “Benzer koşullardaki benzer (tabii ki aynı olmaktan uzak) rahatsızlıklar benzer refleksleri ortaya çıkarır- öfke ne kadar güçlüyse, kişisel özelliklerin üstesinden o kadar çabuk gelinir”. "İnsanlar gıdıklanmaya farklı tepki verirler ama kızgın demire aynı şekilde tepki verirler. Nasıl ki bir buhar çekici bir küreyi ve bir küpü metal levhaya dönüştürüyorsa, çok büyük ve amansız olayların darbesi altında da dirençler kırılır ve 'bireyselliğin' sınırları kaybolur.” Artık toplumdaki öfke, sömürü ve yabancılaşma, insanların çekişmesine neden oluyor. Bu, hepsi olumlu olmasa da, çeşitli şekillerde kendini gösteriyor. Kötü şeyleri açıklamaya çalışmak, onları haklı çıkarmak anlamına gelmez. Toplumda bir grubun diğerine hakim olmasına ve baskı yapmasına yol açabilecek her türlü bölünme vardır. Her ordu rutin ve bürokratik katiller üretmeyi umar. Ancak bunun için gereken çabaya bakıldığında doğal olmadığı görülüyor. Hannah Arendt'in kötülüğün sıradanlığı olarak adlandırdığı şey sistemin içine yerleşmiş durumda. Bunun bedeli, savaşın kurbanları ve çoğunlukla, daha sonra askerlerin kendileri üzerindeki etkileridir. Bu sistemin varlığını korumak için kurulan kurumlar, ölümü ve yıkımı en üst düzeye çıkarmak, normalleştirmek anlayışıyla yapılandırıldığından, toplumdan benzer bir yola giren bireyler çıkması şaşırtıcı değildir. Neyin kötü olduğuna dair hakim fikirlerin ikiyüzlülüğünün yanı sıra, "iyi" olmanın ne olduğuna dair de bir dizi kuralımız var. Ahlaki kavramlar sosyal ürünlerdir. Toplumun işlemeye devam etmesi için insanların nasıl davranması gerektiğine dair bir görüş ileri sürerler. Herkese net faydalar sağlayan istikrarlı, adil bir toplumda yaşasaydık, neyin "iyi" olduğu açık ve net olurdu. Sosyalist bir toplumda “iyi”, kolektife fayda sağlayan eylemler anlamına gelir. Ancak sınıflı toplumlarda çelişkiler ve çatışmalar nedeniyle neyin “iyi” olduğuna dair çelişkili kavramlar gelişir. Mevcut toplumu korumak için mücadele eden bir sınıf, toplumu ayakta tutmak için neyin gerekli olduğuna dair bir dizi düşünceye sahiptir ve buna karşılık gelen ahlaki kavramları insanlara empoze etmeye çalışır. Yaydığı değerleri toplumun bütünü için gerekli değerler olarak, kendisi için iyi olanı mutlaka “iyi” olarak göstermek zorundadır. Örneğin Hıristiyanlık , insanların “kötü” olarak doğduğunu öğretiyordu. Bu, hem kilisenin onlara öbür dünyada kurtuluş getirme gücünü, hem de devletin onları bu hayatta düzende tutma gücünü haklı çıkarıyordu. Ve "iyi" davranışa ilişkin fikirler yönetici sınıfın yararına göre şekillendiğinden, bu ahlak kuralları genellikle işçi sınıfından insanlara empoze edilirken, tepedekiler istediklerini yaparlar. Buna karşılık, ihtiyaçlarının karşılanmadığını hisseden ve toplumun farklı bir temelde değişmesi için baskı yapan bir sınıf, ahlaki kavramlara dair farklı yorumlar geliştirmeye başlar. Bu nedenle feodalizmin yerini kapitalizm alırken ahlaki değerlerde bir değişim yaşandı. Kapitalizmle birlikte, yalnızca çoğunluğun sömürülmesine dayanmayan, aynı zamanda herkesin ve onunla birlikte gezegenin de varlığını tehdit eden bir üretim tarzı aşamasındayız. Bu, toplumun işleyişini engelleyen bu düzeni koruyan aynı ahlakın, kitlesel ölçekte tekrarlanan barbarlığı meşrulaştırması ve yerel düzeyde yeniden üretmesi anlamına geliyor. Her türlü kritere göre bu, “kötü”dür. Bu sistem altında sömürülenlerin mücadeleleriyse, tam tersine, dayanışma, paylaşım ve eşitlikçilik kavramlarını öne çıkarıyor. Bu kavramlar çıkış yolunun temelini oluşturuyor ve bu, en azından iyi bir şey.

İşçi sınıfı neden tek devrimci sınıftır?

Bugüne kadar var olmuş tüm toplumların tarihi, sınıf mücadeleleri tarihidir. Karl Marx ve Friedrich Engels Marx ve Engels, Komünist Manifesto’ya böyle başlıyordu. Gerçekten de tarih boyunca kölelerden köylülere tüm yoksul sınıflar, dönemin egemenlerinin üzerindeki baskıya karşı başkaldırmış, ayaklanmış, bunlar bazen devrimlere dönüşmüştür. Peki, ezilen sınıflar zaten ayaklanıyorsa sosyalistler neden işçi sınıfı politikasında ısrar ediyor? Neden Marx ve Engels ile sonraki bütün takipçileri işçi sınıfına özel bir vurgu yapıyor ve dünyayı değiştirebilecek tek sınıfın işçi sınıfı olduğunu söylüyor? Marksizm için, kapitalizm diğer sınıflı toplumlardan farklı bir tarihsel sürece tekabül ediyor ve bu toplumda işçi sınıfı tüm zenginliğin yaratıcısı olarak özel bir kategori oluşturuyor. İşçi sınıfının diğer ezilen sınıflardan farklı olmasının çeşitli sebepleri var. Öncelikle köylü ayaklanmaları kalıcı bir birlik oluşturamıyor ve sınıfsız bir topluma doğru ilerleyemiyordu, köylüler feodal beyin elindeki toprağı ele geçirecek güce elbette sahipti ve bunu defalarca yaptılar ama mesele toprağı ele geçirdikten sonra ne yapacaklarıyla ilgiliydi. Küçük mülk sahibi olmaya çalıştığı için doğası gereği köylülük rekabetçiydi, egemene karşı bir araya gelip güç oluşturabiliyor ancak sonraki aşamada birlik olamayarak başarısız oluyordu. Modern kapitalizmde ilk defa kalıcı bir birlik oluşturabilecek bir sınıf olarak işçi sınıfı tarih sahnesine çıktı. Kapitalizmde sınıfsal bölünmeler bir zorunluluk değil. Bugün dünyada öylesine büyük bir zenginlik yaratılmış durumda ki tüm nüfusu beslemek ve refah koşulları içinde yaşatmak mümkün. Ancak daha da önemlisi, kapitalizm altında yaşam işçileri pek çok açıdan toplumun kontrolünü ele almaya hazırlar. Kapitalizm, nüfusun büyük çoğunluğunu kolektif davranabilecekleri, birbirleriyle yakın ilişkiler içine girebilecekleri devasa kentlerde yoğunlaştırmış durumda. Günümüzde işçi sınıfı, gerek beyaz yakalı gerek mavi yakalı olmak üzere, üretim süreçlerinin bütününe hakim ve bu süreçleri kolaylıkla kontrol edebilecek durumdadır. Kapitalizmdeki emek süreci de işçileri bir araya getirme potansiyeline sahiptir. İşçiler üretim sürecinde işbirliği yapmak zorundadır. Bu işbirliği sendikalar gibi örgütlenmeler aracılığıyla sistemin karşısına diğer ezilen sınıflardan çok daha kolektif biçimde çıkabilme yeteneği kazandırmaktadır. Kapitalizm daha önceden sınıfın parçası olmayan teknisyenler, avukatlar, akademisyenler gibi pek çok kesimi de ücretli işçiye çevirdiği için sınıf sürekli olarak genişlemektedir. Kapitalizmin geliştirdiği teknik yenilikler de daha önceki sınıfların düşünemeyeceği düzeydedir. Özellikle iletişim teknolojilerindeki yenilikler, işçi sınıfına hem ulusal hem de uluslararası bazda kolektif örgütlenme yeteneği kazandırmıştır. Bütün bunlar, işçi sınıfını daha önce ayaklanmış olan ezilen sınıflardan daha yetenekli kılmaktadır. Sadece sistemi hedef alma konusunda da değil, sistemi yıktıktan sonra kolektif olarak toplumun yönetimini ele alma konusunda da yetenekli kılmaktadır. Dolayısıyla Marx’ın dediği gibi, daha önceki tarihsel hareketlerin hepsi belli bir azınlığın çıkarları doğrultusunda hareket etmiş azınlık hareketleriydi, işçi sınıfının eylemi ise toplumun büyük çoğunluğunun, toplumun büyük çoğunluğunun çıkarı için özbilinçli ve bağımsız hareketidir. Kendisiyle beraber herkesi özgürleştirebilecek olan sınıf Bunlar teorik düzeyde kalan saptamalar değil. Marx, teorisini bir işçi sınıfı fetişi üzerine kurmadı. Silezyalı dokuma işçilerinin eylemini görene kadar Marx için sınıf soyut bir kategoriydi, kendi çıkarları için harekete geçebileceklerini düşünmüyordu, bir grup aydının felsefe içinde yapacakları devrimlerle proletaryanın harekete geçeceğini düşünüyordu. Ancak işçilerin eylemine şahit olduktan sonra bütün anlayışı değişti ve işçi sınıfını bir özne olarak görmeye başladı. Ardından işçi sınıfının kolektif hareketine defalarca şahit olundu. Manifesto’yu yazdıkları sırada 1848 devrimleri patlak vermek üzereydi. 20. Yüzyıl başı ise dünya savaşının yarattığı devasa yıkımın yanısıra Avrupa’dan Rusya’ya kadar uzanan bir devrimler dalgasını başlattı. İşçiler, her yerde kendi özyönetim aygıtlarını oluşturdular. Rusya’da Sovyet, Almanya’da ve İtalya’da konseyler şeklinde ortaya çıkan bu özyönetim aygıtları işçilerin nasıl bir toplum kuracağının somut kanıtlarıydı: kolektif, demokratik ve bir grup kapitalist azınlık dışında toplumun bütününü örgütleyen bir yönetim biçimi. Yani Marx’ın dediği gibi işçi sınıfı kendi kurtuluşunu örgütlerken geri kalan tüm insanlığı özgürleştirebilecek olan tek sınıftır. İşçi sınıfı geçmişte mi kaldı? 1970’li yılların ortalarından itibaren üretim sürecinin kısmi parçalanması ve post-fordist üretim rejiminin öne çıkmasıyla birlikte solun içinde, işçi sınıfının artık geçmişte kaldığı yönünde düşünceler ortaya atılmaya başlandı. Hatta proletaryaya “elveda” diyen yazarlar dahi oldu. Bu dönemde nükleer silahlanma karşıtlığından kadın hareketine, LGBTİ+ hareketinden ekoloji hareketlerine birbirinden ayrı başlıklarda mücadele yürüten grupların öne çıkışı ve işçi sınıfının hareketinin neoliberal saldırı karşısında örgütlülüğünün dağılmaya başlamasıyla bu kanaat giderek güçlendi. Ancak işçi sınıfının devrimci rolü sadece geçmişte kalan bir şey değil. 1995 yazında Fransa’da grevler yapıp sokağa dökülen işçiler, bütün bu teorileri bir anda çöpe yolladı. 1999 yılında ise Seattle’dan başlayarak yukarıda bahsedilen tekil hareketleri kapitalizme karşı bir araya getiren devasa bir hareket ortaya çıktı. 2010’lu yıllarda ise bugün Arap Baharı diye adlandırılan devrim dalgasına şahitlik ettik. Tunus’tan başlayan grev ve isyan dalgası, Mısır’a, Suriye’ye ve başka ülkelere sıçradı. Özellikle Tunus ve Mısır’daki diktatörlerin devrilişinde işçi sınıfının eylemi merkezi bir rol oynadı. Bu hareketler yenilgiye uğradı ancak geride unutulmayacak bir miras bıraktı. 2020’ler de Şili’den Hong Kong’a işçilerin ve ezilenlerin kitlesel eylemleriyle başladı. Pandemi sırasında bu hareketler geriye çekilse de işçi sınıfı hâlen belirleyici bir güç olduğunu ortaya koyuyor. Her işçi hareketi devrimci bir dönüşüm ortaya koyacak diye bir şey yok. İşçilerin tarihin her döneminde harekete geçeceklerini biliyoruz ancak sonuçlarını bilmiyoruz. Başarılı olmanın yolunun ise işçi sınıfının kendi eylemini tüm toplumu özgürleştirecek bir mücadeleye çevirmeye, işçi sınıfının bütün ezilenlerin mücadelelerini sahiplenmesini sağlayacak ve sınıfın içindekiler de dahil her türlü ayrımcılık biçimine karşı çıkacak bir politik hattı örgütleyerek hegemonik hâle gelmesini sağlamaya çalışacak bir devrimci partinin inşasında olduğunu biliyoruz. Lenin’in deyişiyle “ezilenlerin kürsüsü” olacak böyle bir sınıf partisinin inşası hâlen en önemli görev.

Güney Afrika 1973 cephe hattı: Kitlesel grevler ve ötesi

Bu yıl, 1973 yılında Durban'da gerçekleşen kitlesel grev dalgasının 50. yıldönümünü. Konferanslar, işçi toplantıları ve sergilerle kutluyoruz. O yılın başlarında Coronation tuğla işçileri Ekim 1972'deki liman grevini takip ederek bir grevden diğerine geçen bir hareket başlattılar. O yılın Nisan ayına kadar 146 işyerinde 61.410 siyah işçinin grevde olduğu kaydedildi ve yılsonuna kadar grevcilerin sayısı 100.000'in üzerine çıktı. Bölgede ve ötesinde etkilenmeyen hiçbir işyeri kalmadı. Baskının Afrika Ulusal Kongresi'nin "neredeyse ölü" olarak görülmesine yol açtığı apartheid'ın en karanlık günlerini aşan bu ücret ayaklanması, geniş kapsamlı etkiye sahip bir direniş patlamasıyla kışla, polis, geçiş izni ve kısa süreli sözleşmeli işçilikten oluşan ucuz işgücü sistemine karşı patladı. Yükselen bu mücadele, talep edilen insana yakışır iş ile geçim ücretinin henüz elde edilememesi nedeniyle hala durulmuş değil. Durban grevleri, apartheid'a karşı bölgesel bir işçi direnişi hareketinin parçası olarak ortaya çıktı. Namibya'da 1971'in sonları ile 1972'nin başlarında apartheid sözleşme sistemine karşı yapılan grevler buna öncülük etti. Buna karşılık olarak bazı sektörlerde ücretler son derece düşük seviyelerden yüzde 60 oranında artırıldı. Durban'daki grevciler mevcut ücretlerinin derhal iki ya da üç katına çıkarılmasını ve kadınlar için eşit ücret talep ettiler. Bu, hiçbir kurtuluş hareketinin platformunda yer almayan somut bir toplum vizyonuydu. Mağduriyet beklentisi içindeki işçiler, işverenlerin talep ettiği gibi temsilci seçmeyi reddetmiş, bunun yerine taleplerini haykırmış, Rand-5 artışı için ellerini "çak" şeklinde kaldırmış ve işverenler daha fazlasını kabul edene kadar tavizleri alaya almışlardır. Bu doğaçlama strateji, liderliği aşağıdan korudu ve kolektif bir ses ve işçilerin vetosu ile kamu pazarlığını gösterdi. Tüm grevlerde olduğu gibi açlık grevinde de direnişin bir sınırı vardı ama aynı zamanda eşi benzeri görülmemiş fırsatlar da vardı. Birçoğu ani grevler olsa da, birçoğu daha uzun sürmüş ve güçlü bir şekilde mücadele etmiştir: grevlerin yaklaşık yüzde 23'ü bir gün veya daha kısa sürmüş, yüzde 34'ü 1 günden fazla ile 2 gün arasında devam etmiş ve yüzde 23'ü de 3-7 gün arasında sürmüştür. Grevciler grevleri, spontane gösterileri ve grev gözcülüğünü yasaklayan apartheid yasalarını; "ayaklanma", "Bantu çalışma düzenlemesi", "kamu düzenini bozma", "endüstriyel uzlaşma", geçiş yasaları düzenlemelerini ve sabotaj, terörizm ve diğer baskıcı yasalarla ilgili güvenlik mevzuatını görmezden geldi veya reddetti. Rıhtımlardan tuğla fabrikalarına, oradan tekstil fabrikalarına, küçük şirketlere, metal dökümhanelerine, nakliye şirketlerine, şeker fabrikalarına ve daha ileriye doğru koşarken, değişen arazi ve ivme polisi şaşırttı. Demiryolu boykotu söylentileri çıktı ve polis şafakta ilçe istasyonlarına koştu; ardından tekstil işçileri Umgeni Yolu'nda yürüyüşe geçti ve polis oraya da koştu.

Anma yazısı - Devrimci, köylü lideri: Hugo Blanco (1934 - 2023)

Perulu devrimci, köylü lideri, eski parlamento üyesi, yerli halkların hakları ve çevre için mücadele eden Hugo Blanco, kısa süren akut bir hastalık döneminin ardından hayatını kaybetti. 1934 yılında Peru'da, yerlilerin kalbinin attığı Cusco'da doğdu ve sürekli olarak oraya geri döndü. Aynı zamanda, hayatı boyunca hep yollarda oldu, çeşitli ülkelerde yaşadı, eleştirdiği iktidarlar tarafından defalarca sınır dışı edildi. Mart ayı gibi geç bir tarihte, ülkesindeki darbenin ardından yaşanan siyasi çalkantılar nedeniyle bir kez daha İsveç'e geldi. İstediği gibi, İsveç'teki iki kızı Carmen ve Maria'nın yanında öldü. Hugo uzun yıllar boyunca, önce genç bir öğrenci olarak geldiği Arjantin'de, sonra da 1950'lerin sonunda Peru'ya döndükten sonra Dördüncü Enternasyonal'e bağlı örgütlerin bir üyesi oldu. Burada Peru And Dağları'ndaki zalim, neofeodal latifundista saltanatına karşı campesino hareketine katıldı ve öncü bir rol oynadı. Köylülerin toprak talebi acımasız bir baskıyla karşılandı. Hugo silahlı öz savunma oluşumunda yer aldı. Bir çatışmada bir polis öldürüldü. Hugo askeri mahkemede yargılandı ve savcı idam cezasını savundu, ancak sonunda 25 yıl hapse mahkum edildi. Tutuklanmasının hemen ardından Hugo Blanco'nun özgürlüğü için uluslararası bir kampanya başlatıldı. Hugo'nun kendisi, hayatının tehdit altında olduğu her durumda - ki gerçekten de pek çok durum söz konusuydu - Dördüncü Enternasyonal'in onu kurtarmak için yürütülen kampanyaya öncülük ettiğini söylemiştir. İsveç'te Uluslararası Af Örgütü onu 1968'de yılın mahkumu seçti. Peru'da 1970 yılında sözde ilerici bir askeri rejimin iktidarı ele geçirmesinden sonra serbest bırakıldı ancak bir süre sonra Meksika'ya sınır dışı edildi. Şili'deki Allende döneminde Hugo oraya taşındı ancak 1973'teki askeri darbeden sonra ülkeden kaçmak zorunda kaldı. Diğerleri gibi İsveç Büyükelçisi Harald Edelstam tarafından kurtarıldı ve İsveç'e sığındı. Bu, Hugo ile İsveç'teki sosyalistler, dayanışma örgütleri ve toplumsal hareketler arasında uzun bir ilişkinin başlangıcı oldu. Orada kurduğu ailesini görmek için birkaç kez geri döndü - ama aynı zamanda sınır dışı edildikten ya da Peru'da ölüm tehditlerinden kaçtıktan sonra da defalarca geri döndü. 1970-80'li yıllarda Dördüncü Enternasyonal'in Peru örgütünün de içinde yer aldığı sol cephelerin temsilcisi olarak Peru'da parlamento meclislerine seçildi. 1980 yılındaki seçimlerde başkan adayı olarak yarıştı. Meksika'daki sürgünü sırasında 1994'te Zapatista hareketinin ayaklanmasıyla tanıştı ve ondan ilham aldı. Yerli halkların geleneklerini temel alarak aşağıdan güç inşa etme yönelimleri ona ilham verdi. Hugo daha sonra Peru'daki köylü hareketindeki çalışmalarına devam etti. Hayatının son on yılında çabalarını ağırlıklı olarak yerli halkların hakları için mücadeleye ve doğal kaynakların sömürüye karşı savunulmasına adadı. Yerlilerin sorunlarına odaklanan ve halen Hugo'nun yoldaşları tarafından yayınlanmakta olan aylık Lucha Indígena (Yerli Mücadelesi) gazetesini yayınlamaya başladı. Hugo'nun sağlığı uzun yıllar boyunca zayıftı. Hapishanede, polis ve ordu tarafından pek çok kez dövülmüştü. 2002 yılında Meksika'da bir beyin ameliyatı geçirdi ve ameliyattan sonra Küba'da tedavi gördü. 2019 yılında İsveç'i ziyaret etti ve Covid pandemisi nedeniyle seyahat kısıtlamaları nedeniyle ziyareti uzadı. Kötüleşen sağlığına rağmen Greta Thunberg ve Fridays For Future ile iklim gösterilerine katıldı ve İsveç, Norveç, Finlandiya ve Rusya'nın kuzey bölgelerinde yaşayan yerli bir halk olan Sami örgütlerinden aktivistlerle bir araya geldi. Hugo Blanco siyasi mücadelelerde taviz vermedi ve kendisine sunulan ayrıcalıklara ne teslim oldu ne de ikna oldu. Örneğin, 1970'lerin başında askeri rejimin yarım yamalak toprak reformuna katılma tekliflerini tamamen reddetti. Parti ve hareketlerde kendi kendini atayan liderlere karşı çıktı. Hugo, hareketlerin günlük çalışmalarına pratik olarak dahil olmanın ve ilgili herkesi dinlemenin önemini vurguladı. Ayrıca insanlara ulaşma ve onları ikna etme konusunda da ender rastlanan bir niteliğe sahipti. Askeri mahkemede gardiyanlara hitaben yaptığı konuşmada onlarla üst makamlar arasında net bir fark yarattığını açıklaması buna bir örnektir. Hapishanede tutulduğu süre boyunca ve duruşma sırasında, gardiyanları kendisine fazla sempati duymaya başladıkları için defalarca değiştirilmek zorunda kalmıştır. Dünya siyasetinin dramatik anlarında hazır bulundu ve her mücadeleden stratejik dersleri bizlere aktarmayı başardı. Bu yılın Nisan ayında Kırmızı Oda Yayıncıları, Derek Wall'un Hugo Blanco - yaşam için bir devrimci adlı kitabının çevirisi olan Hugo'nun biyografisini İsveççe olarak yayınladı. Yayınevinde kitapla ilgili olarak çalışan bizler, kitabın Hugo'nun eline geçmesi için zamanında bitirilmiş olmasından özellikle memnunduk. Haziran ayı başında Stockholm'de düzenlenen kitap lansmanında, Hugo'nun Uppsala kentindeki hastane yatağından zoom bağlantısıyla militan bir selamlama ile katılması orada bulunan herkes için yoğun bir an oldu. Lansmanda kızları Hugo'nun kendi hayatlarında ve ortak siyasi çalışmalarında ne anlama geldiğini anlattılar. Kızlarından Maria, sunumunu 1960'larda Peru'daki köylü hareketi ve Hugo Blanco ile her zaman özdeşleşecek olan sloganla bitirdi: Tierra o Muerte! Toprak ya da ölüm

(Kitap) Duncan Hallas - Konuşmacı, yazar, savaşçı

Hallas teorisyenliğinin yanı sıra yaşam boyu aktivistlik yapmıştır. Phil Webster, yeni çıkan Boyun Eğmez Devrimci: Duncan Hallas adlı kitabı tanıtıyor.* Merhum Duncan Hallas, Tony Cliff ve yaklaşık 30 kişiyle birlikte 1950 yılında İngiltere'de küçük bir anti-Stalinist Marksist grubun kurucu üyesiydi. Bu grup daha sonra bugünkü Sosyalist İşçi Partisi'ne (SWP) dönüştü. Bu harika kitap, Duncan'ın seçme yazılarının yanı sıra başkaları tarafından kendisi ve fikirleri hakkında yazılmış bölümleri de içeriyor. Duncan benim en sevdiğim siyasi konuşmacıydı. Toplantılarda fevkalade bir kesinlik ve keskinlikle konuşurdu. Bu kitap bana bu ifade netliğinin konuşmalarında olduğu kadar yazılarında da geçerli olduğunu hatırlattı. Alex Callinicos bir yazısında şöyle demişti: "Duncan için akademik Marksizmin soyutlamaları ve belirsizlikleri söz konusu değildi. Kısa ve özlü cümlelerle noktalanmış sade bir İngilizce ile yazardı." Paul Foot ise "İster yazarken ister konuşurken olsun, tanıdığım en tutarlı sosyalistti" diyordu. Marx şöyle yazmıştı: "Filozoflar dünyayı sadece yorumladıla, asıl mesele onu değiştirmektir." Ve Duncan kesinlikle onu değiştirmeye çalıştı. Teorisyen, konuşmacı ve yazar olmasının yanı sıra yaşamı boyunca bir aktivist oldu. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra 1946'da Mısır'daki İngiliz ordusunda askerlerin terhis edilip evlerine gönderilmeyi talep ettikleri bir isyanda rol oynaması buna bir örnektir. Marx gibi Duncan'ın da sosyalist devrime bakışı "işçi sınıfının kendi kendini özgürleştirmesi" şeklindeydi. Yani, çoğunluğun kolektif ve demokratik bir şekilde iktidarı sömürücü kapitalist azınlığın elinden alma hareketi anlamına geliyordu. Demokrasi ve sosyalizmin birbirinden ayrılamaz olduğuna dair bu inanç, Duncan'ın sözde "komünist" devletleri hiçbir şekilde gerçekten sosyalist ya da Marksist olarak görmediği anlamına geliyordu. Leon Troçki'nin ortodoks takipçileri de Sovyetler Birliği'ni eleştirmiştir. Ancak onlar Troçki'nin Joseph Stalin yönetimindeki Rusya'nın "yozlaşmış bir işçi devleti" olduğu görüşünü takip ediyorlardı. Duncan, Troçki'nin bu konuda işçi demokrasisi ve işçi iktidarına odaklanmaktan uzaklaştığını savunanlardan biriydi. Duncan'ın işçilerin kendi kurtuluşlarını sağlamaları konusundaki ısrarı devrim görüşünden kaynaklanıyordu. Marx'ı izleyerek devrimin gerekli olmasının iki nedeni olduğunu söylüyordu. Birincisi, egemen sınıfın ekonomi, medya ve devletin baskıcı mekanizmaları üzerindeki kontrolü yoluyla demokratik olmayan gücüdür. Bu durum sosyalizme giden her türlü parlamenter yolu kapatmaktadır. İkinci olarak da, işçilerin fikirleri sınıf mücadelesi sürecinin kendisi sayesinde değişir ve sosyalist argümanlara açık hale gelirler. Eminim Duncan sınıf mücadelesinde son dönemde yaşanan canlanmayı görse çok memnun olurdu. Ancak bu mücadelelerin sendikaları yöneten bürokratlar tarafından bastırılması tehlikesine de dikkat çekerdi. Son bir nokta. Bu kitap sadece Duncan'la tanışmış olan benim gibi "eski tüfek" sosyalistlere yönelik değil. Kitabın arkasında yazdığı gibi, "olağanüstü bir yaşama övgü ve yeni kuşaklara Duncan'ın çalışmaları aracılığıyla devrimci sosyalizm anlayışlarını zenginleştirmeleri ve derinleştirmeleri için bir çağrı". * Boyun Eğmez Devrimci: Duncan Hallas, Bir Saygı Duruşu - Alex Callinicos, Sheila McGregor, John Rudge ve Dave Sherry'nin denemeleriyle Duncan Hallas'ın çalışmalarının bir derlemesi. Bookmarks 2023

Tony Cliff'in devrim niteliğindeki analizi

Tony Cliff, Stalinist Rusya'nın Doğası - Rusya'da Devlet Kapitalizmi adlı araştırmasını 75 yıl önce bu ay yayınladı. Joseph Choonara, kitabın işçi sınıfının kendi kurtuluşuna dair Marksist geleneği Stalinist çarpıtmalardan koruduğunu savunuyor. Haziran 1948'de, İngiliz Troçkist grup Devrimci Komünist Parti'nin (RCP) iç bülteninde 142 sayfalık devasa bir metin yayınlandı. Stalinist Rusya'nın Doğası 31 yaşında Filistinli bir Yahudi göçmen olan Ygael Gluckstein tarafından yazılmıştı. Filistin'de solun Stalinist egemenliğine meydan okuyan küçük bir Yahudi-Arap Marksist akım inşa etmişti. Ancak, Filistinli küçük işçi sınıfının, Arap kitlelerin sürülmesiyle yaratılan İsrail'in gücünün üstesinden gelemeyeceğinin giderek daha fazla farkına varıyordu. Gluckstein yurtdışına taşınmaya karar verdi. Çok daha güçlü bir Arap işçi hareketine ev sahipliği yapan Mısır'ı düşündü, ancak kısa süre sonra ülkedeki küçük Troçkist ağının yeraltı çalışması için gerekli desteği sağlayamayacağını fark etti. Daha sonra İngiltere'ye seyahat etme fırsatı doğdu. Partneri Chanie Rosenberg'in babasının Cape Town'da bir fabrikası vardı ve Gluckstein 1947'de şirketin temsilcisi olarak İngiltere'ye gelebildi. Orada 400 kişilik RCP'ye katıldı ve üyeler arasında ciddi ve keskin görüşlü bir Marksist olarak hızla ün kazandı. Üç ay sonra İngiliz yetkililer tarafından yakalanarak sınır dışı edildi ve Dublin'e giderek Trinity College'da eğitim görmeye başladı. 1952'de Britanya'ya dönmesine izin verilene kadar orada kaldı. Bülten makalesi burada yazıldı, İrlanda Denizi'nin ötesine İngilizce ve İbranice karışımı bir dille bölümler gönderildi ve Rosenberg tarafından özenle bir araya getirilerek tutarlı bir metin haline getirildi. Gluckstein daha sonra Tony Cliff takma adıyla tanınacaktı. Daha sonra kitap olarak yayınlanan makalesi, parçalanan RCP'nin Cliff ve onun gibi düşünenleri dışarı itmesiyle kurulan Sosyalist İnceleme Grubu'nun temel metni olacaktı. Sosyalist İnceleme Grubu, Uluslararası Sosyalistler ve nihayetinde Sosyalist İşçi Partisi'ne (SWP) dönüştü. Cliff'in çalışmaları RCP gibi grupların troçkist ortodoksluğuna meydan okuyacaktı. Troçkizm, Sovyetler Birliği'nin stalinistlerce ele geçirilmesinden bu yana Marksist geleneğin korunmasına yardımcı olmuştu. Leon Troçki, Lenin'le birlikte, sosyalizmin ve toplumsal kurtuluşun kısa bir süre içinde yeşerdiği 1917 Rus devriminin lideri olarak muazzam bir otoriteye sahipti. Ancak yeni rejim, özellikle 1918'de Almanya'da başlayan devrimci mücadelenin başarısızlığa uğramasının ardından izole edildi. Rusya'daki devrimi acımasız bir iç savaş ve yeni kurulmuş bir sosyalist devleti ezmeye hevesli yabancı emperyalist güçlerin işgali izledi. Bolşevik Parti iktidara tutunmaya devam etti, ancak işçi sınıfı yok edilmiş ve ekonomi tahrip edilmişti. Bu değişikliklerle birlikte, sovyetler gibi demokratik kurumlar -devrimde kurulan işçi ve asker konseyleri- yıprandı. Başlangıçta Bolşevikler, devrimi yaymaya odaklanırken 1917'den ellerinde kalanları korumaya çalıştılar. Bu, Rusya'yı yurtdışındaki çok daha büyük işçi sınıflarına bağlayacaktı. Ancak zaman içinde devleti yöneten bürokrasi, geriye kalan işçi sınıfından koptu. Artık Komünist Parti olarak yeniden adlandırılan Bolşevikler, genellikle "eski Bolşeviklerin" açık sosyalist taahhütlerinden yoksun olan yeni katılımcılar tarafından ezildi. Joseph Stalin gelişmekte olan devlet bürokrasisinin başında duruyordu. 1920'lerin sonlarına doğru, Troçki'yi sürgüne göndererek ve sonunda "eski Bolşeviklerin" büyük bölümünü öldürerek egemenliğini pekiştirecekti. Devrimi uluslararası alanda yayma hedefi, "tek ülkede sosyalizm" lehine terk edildi. Troçki Stalinizme meydan okumaya devam etti, ancak analizleri genellikle hatalıydı. Sovyetler Birliği'nin "yozlaşmış" da olsa bir "işçi devleti" olarak kaldığını savunuyordu. Bunun nedeni, işçilerin hala yasal olarak üretim araçlarına "sahip" olması ve partinin sağlıklı unsurlarının bürokrasiyi yenmek için işçi sınıfıyla ittifak kurabileceğini düşünmesiydi. Bu, bürokrasinin kıtlığı yönetmek için ortaya çıktığı fikriyle bağlantılıydı. Ona göre bu, toplumda gerçek bir tabanı olmayan görece zayıf bir güçtü. Troçki 1940 yılında stalinist bir ajan tarafından öldürüldü ama takipçileri daha da büyük bir muamma ile baş başa kaldı. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Doğu Avrupa'da, Sovyetler Birliği'ndekine benzer ekonomilere ve bürokratik elitlere sahip rejimler kuruldu. Bu, işçi devrimi yoluyla değil, yukarıdan dayatılarak gerçekleşti. Troçkistler bu rejimlerin "deforme olmuş işçi devletleri" olduğunu iddia ederlerdi. Ama eğer tankları sınırdan geçirerek bir işçi devleti yaratabiliyorsanız, Marksist işçi sınıfının kurtuluşu geleneğinin anlamı neydi? Devrimcilerin, işçilerin pratikte devlet ya da ekonomi üzerinde gerçek bir kontrole sahip olmadığı bir işçi devleti için mücadele etmelerinin anlamı neydi? Cliff'in argümanı ileriye dönük bir yol öneriyordu. Sovyetler Birliği ve benzerlerinin işçi devleti olmadığı sonucuna vardı. Onlar "bürokratik devlet kapitalizminin" bir ifadesiydi. Sovyetler Birliği'nde belirleyici an 1920'lerin sonunda, Stalin yönetimindeki bürokrasinin ilk Beş Yıllık Planı dayatmasıyla geldi. Toprak kolektifleştirilerek köylülük ezildi ve işçiler sıkıştırılarak ülke hızla sanayileşti. Devlet bürokrasisi artık tutarlı bir sınıf olarak hareket ediyordu. Sanayileşme, tıpkı Batı'da olduğu gibi, sermaye birikiminin işçilerin tüketiminden daha öncelikli olduğu anlamına geliyordu. Bu da işçileri sömürmek, onlardan karşılıksız emek pompalamak ve bu emeği bürokrasinin hedeflerine yönlendirmek anlamına geliyordu. Devlet bürokrasisi ekonomiyi yönetiyor, onu çok bölümlü devasa bir fabrika gibi yönlendiriyordu. Ancak bunu kapitalist bir şekilde yapmak zorundaydı. Çünkü Sovyetler Birliği artık küresel kapitalist sistem içinde kendine bir rol biçmeye çalışıyordu. Bu da diğer güçlerle emperyalistler arası rekabete katılmak anlamına geliyordu. İçeride pazar rekabeti ortadan kaldırılmıştı ama uluslararası askeri rekabet kapitalist bir mantığı dayatıyordu. Bu, ekonominin Batı'dakiyle aynı olduğu anlamına gelmiyordu. Cliff'in çalışmaları devlet kapitalizmi altında işleyen kendine özgü dinamikleri ortaya koydu, ancak bunlar bir tema üzerinde çeşitlemelerdi ve tema sömürü ve birikimdi. SWP ve öncülerinin üyeleri, teorinin oynadığı hayati rolün bilinciyle Soğuk Savaş sırasında sık sık "devlet şapkalı" olarak adlandırıldı. Bu sayede Stalinizme taviz vermekten ya da sosyalizmin işçi devrimi dışında yollarla kazanılabileceği fikrinden kaçınabildiler. Aynı zamanda, Sovyetler Birliği kapitalizmin bir varyantı olduğu için, benzersiz bir barbar toplum biçimi olarak görülmüyordu ve bu nedenle Cliff ve onun gibi düşünenler Batılı egemen sınıflara destek vermekten kaçındılar. Bu durum, bu gazetenin künyesinde yer alan "Ne Washington ne Moskova, Uluslararası Sosyalizm" sloganında ifadesini buluyordu. Teorinin geçerliliği Soğuk Savaş'ın ötesine geçti. Tam bürokratik devlet kapitalizmi rotasına girmeyen ülkelerde bile devlet kapitalizminin unsurları mevcuttur. Cliff'in teorisi bize devletin bir şekilde kapitalizmin ötesinde yer almadığını ya da ona bir alternatif sunmadığını, kapitalizmin içsel bir parçası olduğunu hatırlatıyor Kamu hizmetlerinin kamusal kontrolünü savunuyor olsak da, kamulaştırma sosyalizm değildir. Sosyalizm işçilerin kontrolünü gerektirir ki bu da ancak işçilerin kitlesel devrimci mücadelelerinin ürünü olabilir. Bugün devlet kapitalizmi yöntemlerine kısmi bir dönüş görüyoruz. Bunun nedeni kısmen kapitalizmin devletleri sistemi kurtarmak zorunda hissettirecek kadar krize eğilimli hale gelmesidir. Aynı zamanda devletin sahip olduğu ya da yönettiği şirketlerin merkezi bir rol oynamaya devam ettiği Çin'in yükselişini de yansıtıyor. Joe Biden yönetimindeki ABD de dahil olmak üzere diğer devletler buna, kendi devletlerine ekonomide daha açık bir rol vererek yanıt verdiler. Benzer şekilde, İşçi Partisi'nin gölge başbakanı Rachel Reeves'in Washington'da yaptığı son konuşma, "yükselen Çin "in meydan okumasını karşılamak için "aktif devlet "e yapılan atıflarla doluydu. İşçi Partisi'nin İngiliz kapitalizmini güçlendirmek için devleti destekleme girişiminde hiçbir yanılsamaya kapılmamalıyız. Çin'in kapitalizme bir alternatif oluşturduğu yanılsamasına da kapılmamalıyız - Çin yükselen kapitalist ve emperyalist bir güçtür. Cliff'in teorisi her şeyden önce marksizmin ana fikrini, yani işçilerin öz-eyleminin kurtuluşu getirebilecek tek şey olduğu fikrini korumakla ilgilidir.

Çocuk bakımı: Devrimlerin tecrübesi neyi gösteriyor?

Devrimler sadece ekonomik dönüşümün temelini oluşturmaz. Hayatın her alanına nüfuz edebilirler. Mücadele zamanlarında çocuk bakımının nasıl devrimcileştirildiğine bir göz atmak, yaşamanın başka yolları da olduğunu kanıtlıyor. İngiltere'de çocuk bakım hizmetlerinin hızla artan maliyetler ve piyasalaşma nedeniyle çöktüğü bir dönemde, sıradan insanlar tarafından uygulanan dönüştürücü değişim örneklerine bakmak ilham verici. Çocuk bakımı ve "aile hayatı" meseleleri, sıradan insanların birlikte mücadele ettiği her dönemde coşkuyla ele alınmıştır. Örneğin, 1919 yılında Macaristan'da yaşanan devrimci dönem, iş ve aile yaşamının örgütlenme biçiminde dramatik değişikliklere sahne oldu. İşçiler fabrikaları kendi kontrolleri altına aldılar. Budapeşte'deki bir fabrikada işçiler, yakınlardaki konaklarda bulunan ilave odaların "fabrika işçilerinin çocukları için gündüz bakımevlerine dönüştürülmesine" karar verdiler. O dönemde habercilik yapan ABD'li gazeteci Alicia Riggs Hunt şöyle yazıyordu: "Böylece aile sabah fabrikaya gelebiliyor, çocukları yakınlardaki hoş evlerde yatırabiliyor, öğlen anne ve babalar iki saatlik dinlenme sürelerini çocuklarla geçirebiliyor ve akşam aile tekrar eve dönüş yolculuğunda birleşebiliyordu." Bu işyeri kreşlerinin yanı sıra, ciddi halk sağlığı girişimlerini hızla hayata geçirmek için büyük bir çaba sarf edildi. Çocuk Esirgeme Kurumu'nun sağlık müdürü Yolan Fried, "Budapeşte'nin her bölgesinde 70.000 çocuğun her hafta zorunlu olarak banyo yaptığı halk hamamları kurmak sadece altı hafta sürdü" diyordu. Yetimhaneleri modern çocuk evlerine dönüştüren Fried, "çocukların eğlencesini üstlenme" ve psikolojik ihtiyaçlarını karşılama sözü verdi. Bazen "Kızıl Viyana" olarak da bilinen dönem, çocukların bakımında köklü değişikliklerin yaşandığı bir başka dönemdir. I. Dünya Savaşı'nın ardından yoksulluk ve yetersiz beslenme Avusturya'yı kasıp kavurdu. Sosyal demokrat politikacı Max Winter, "her gün dış mahallelerden şehre akın eden ve yüksek sosyetenin eteklerinde yiyecek arayan" çocukları tanımlamıştır. "Orada, mutlu zenginlerin gezip dolaşmak için toplandığı yerde, ince, sefil bedenlere çok az koruma sağlayan acınası yırtık pırtık, kirli giysiler içindeki küçük figürler, hışırdayan ipekler arasında kayıyor". Viyanalı sosyal demokratlar, özellikle aileleri hedef alan dramatik bir refah reformu programını öne çıkardılar. Ve kamu sağlık hizmetlerini günlük hayata entegre etme çabası çok önemliydi. Bir siyasetçi ve doktor olan Julius Tandler, çocuk bakımını "diğer tüm refah biçimlerinin temeli" ilan eden bir yaklaşımı savundu. Sosyal hizmet görevlilerinin eğitilmesi, çocuk hastalıklarının önlenmesi ve hijyen ve sağlık konusunda tavsiyelerde bulunan anne merkezlerinin kurulması için girişimlere öncülük etti. Bu işe akıtılan kaynakların boyutu çok büyüktü. 1924 yılında ulusal bütçenin yaklaşık yüzde 2'si frenginin yayılmasını durdurmak için tasarlanan yeni sağlık merkezlerinin inşasına harcanmıştır. Bu örneklerin hepsi birbirlerinden sadece birkaç yıl sonra gerçekleşmiştir. Bu tesadüfi değil, hepsi doğrudan ya da dolaylı olarak o dönemde Avrupa'yı kasıp kavuran devrimci havanın bir sonucuydu. Bunun gösterdiği şey, devrimci ayaklanmalar sırasında insanlara gelişme fırsatı verildiğidir. 1917'deki Rus Devrimi, sosyalist dönüşümün en kapsamlı örneğidir, ancak çocuk bakımı konusunda daha dar kapsamlı bir örnektir. Yüzyılı aşkın bir süredir, sıradan insanların ailelerin yaşam biçimini değiştirmeye yönelik en radikal girişimi olmaya devam ediyor. Sosyalistler, nihayet 1917'de devrilen baskıcı Çarlık rejiminin yıkıntılarından yeni bir işçi toplumu inşa etmeye çalıştılar. Bunu yoksulluk, yaygın açlık ve filizlenmekte olan bir İç Savaş koşullarında yaptılar. Kadınların rolünde ve aile yaşamında meydana gelen değişiklikler belki de en iyi Rus devrimci Alexandra Kollontai'nin çalışmalarında görülebilir. O, diğer önde gelen Bolşevik kadınlarla birlikte, devrimden önce ve sonra kadınların özgürleşmesine ilişkin maddi meseleler üzerinde sürekli olarak ajitasyon yapmıştır. Ciddi zorluklar da yok değildi. Kollontai, devrimden birkaç gün sonra, hem zorlu koşulların yarattığı çaresizlikten hem de elde ettiklerinin verdiği özgüvenden beslenen bir işçi sınıfıyla mücadele ediyordu. Yetimhane çalışanları bebekleri beslemedikleri takdirde kaçırmakla tehdit ederken, bakımevi sakinleri de taleplerini kabul ettirmek için işçi konseyleri örgütlemekle meşguldü. Ekim devriminden sadece birkaç hafta sonra, yaklaşık 80.000 kadını temsil eden 500 kadın delege geleceği tartışmak üzere bir araya geldi. Kollontai, delegeler ve çocukları için yiyecek, konaklama ve bir kreş kurdu. Burada Bolşeviklerin ücretsiz çocuk bakımını finanse edeceğini ve kadınların ebeveyn olmaları halinde yeni Rusya'ya katılımlarının tehlikeye atılmaması gerektiğini duyurdu. Görkemli bir şekilde adlandırılan "Annelik Sarayı" Kollontai'nin ilk büyük projelerinden biriydi ve Şubat 1918'de açılacaktı. Esasen bir anne ve bebek hastanesi olan sarayda ayrıca bir kreş, bir tıbbi laboratuvar, bir ameliyathane, bir mandıra ve bir kütüphane de yer alacaktı. Bu, Çarlık döneminde yaşanan kitlesel yoksulluk ve açlık gerçeğinden bambaşka bir şeydi. Çarlık döneminde pek çok ebeveyn çocuklarını "melek fabrikaları" olarak bilinen yetimhanelere vermek zorunda kalmıştı. Ancak, devrimcilerin aylarca süren çalışmalarının ardından, Annelik Sarayı, açılışından bir gece önce Çarlık rejimine sadık olanlar tarafından düzenlenen bir kundaklama saldırısında yakıldı. Bolşeviklerin anneliği toplumsallaştırmak ve çocukları ebeveynlerinden çalmak istediklerini iddia ettiler. Çalışan insanların sorumlu olması gerektiği fikri her şeye yön veriyordu. Böylece kadın fabrika işçilerinden oluşan bir Sosyal Araştırma Ekibi, en iyi nasıl yönetilebileceklerine karar vermek için çocuk bakım tesislerini ziyaret etti. Kollontai'nin ilk resmi kararnamesi çalışan annelerin korunmasına odaklanıyordu. Düzgün işletilen kreşler, yeni anneler için en fazla dört günlük çalışma haftası, sıcak odalar ve işe döndüklerinde çocuklarını emzirmeleri için fırsatlar vaat ediyordu. En önemlisi de yaklaşık 16 haftalık ücretli doğum izni sunuyordu. Bugün dünyanın pek çok yerinde annelik hakları devrim Rusya'sından daha kötü durumda. 2023 yılında, Almanya, Amerika Birleşik Devletleri, İsveç, Meksika ve Norveç şu anda 16 haftadan daha az ücretli izin sunan ülkeler arasında yer almaktadır. Aralık 1918'de Kollontai, kadınların yükünü hafifletmek için işyerlerinde kreşler ve kantinler kurulmasını öngören bir önergeyi kabul ettirerek "büyük bir zafer" kazanmayı başardı. Rusya'nın kreşlerini, bekar annelere desteği ve evsizlerin barınmasını finanse etmek için toplum çapında bir vergi oluşturmak istedi. 1918'de kadınların hayatlarının nasıl değiştiğine dair belki de en etkileyici şey kapsam değil, hızdır. Tüm bunlar Çarlığın yıkılmasından sonraki günler, haftalar ve aylar içinde gerçekleşti. Bu kadar hızlı olmak zorundaydı çünkü birkaç yıl içinde Rusya'nın 1917'deki devrimci umudu işgalci ordular ve nihayetinde Stalinizm tarafından paramparça edildi. Yine de bu örnekler bugün devrimciler için bir dizi ders sunmaktadır. Kitlesel ayaklanmalar süreci, radikal değişime kapitalizm altında var olmayan bir ivme kazandırır. Ama aynı zamanda devrimlerin insan yaşamının gündelik sorunlarını nasıl ele aldığını da gösterir – devrimci dönemlerde insanlar kapitalizm altında siyasetin darlığıyla sınırlı değildirler. İşçi sınıfı mücadelesi - sosyalist devrimle ifade edilen en yüksek noktada - insanların birbirleriyle nasıl ilişki kuracakları konusunda yeni fırsatlar sunmaktadır. Bu, ebeveynler ve çocuklar arasındaki ilişkileri de dönüştürme potansiyeline sahiptir. Yüz yıl önceki sosyalistler, tıpkı şimdiki sosyalistler gibi, kapitalizm altında bakım vermenin en sıkıcı unsurlarından bazılarını ortadan kaldırmanın mümkün olduğunu düşünüyorlar. Kapitalizm altında ebeveynlerin çocuklarına duydukları sevgi ve şefkat, onlara bakmanın sıradan, tekrarlayıcı, fiziksel ve duygusal olarak yorucu göreviyle iç içe geçmiştir. Ancak işçi sınıfının büyük huzursuzluk dönemleri, bu işin işçi sınıfı insanları tarafından ve onlar için ne kadar hızlı bir şekilde yeniden düzenlenebileceğini göstermektedir. Bu örneklerden yola çıkmak, bu ayaklanmaların her bir parçasının mükemmel olduğunu ya da sosyalist zaferle sonuçlandığını söylemek anlamına gelmiyor. Ancak kapitalizmin sınırlamalarıyla lekelenmemiş bir toplum için nelerin mümkün olabileceğine dair bir umut ışığı sağlamaktadır.