Faşizm, sıklıkla yanlış kullanılan bir kavramdır. Genel olarak beğenilmeyen her şeye “faşist” yaftası yapıştırmak adeta bir gelenek hâlini almıştır. Oysa faşizm, özel bir örgütlenmenin, kapitalizm içindeki kendine özgü bir biçimin adıdır. Faşizm, tüm demokrasiyi parçalamak üzerine hareket eder, burjuva demokrasisini bile…
Faşizm, kapitalizmin bir sonucu olmasına rağmen burjuvazi açısından dahi en son tercih edilebilir bir rejimdir. Faşist hareketler, büyük işçi hareketlerine karşı gelişmiştir. Burjuvazi, işçi direnişlerini, ayaklanmaları bastırmak için genellikle polis ve orduya dayanır ancak sıradan insanların politika üzerinde giderek daha fazla etkili olmaları, salt polis ve orduya dayanarak ayaklanmaları ezme yöntemini etkisiz hâle getirmiştir. Bu noktada, büyük işçi hareketlerini bastırabilmek için sivil bir kitle hareketi olarak faşizm, burjuvazinin tercih edebileceği bir karşı-devrim yöntemi olarak ortaya çıkmıştır.
Faşizmin, iktidara geldiği her yerde mutlaka egemen sınıfın krizinden faydalanarak iktidarı ele geçirdiğini de unutmamak gerekir. 1930’larda İtalya ve Almanya’da faşizmin yükselişi, her iki ülkede de yenilen işçi devrimleri ve ekonomik krizin yarattığı umutsuzluk ortamında küçük burjuvazinin ve lümpen proletaryanın başını çektiği bir kitle hareketi olarak ortaya çıkmıştır. Bu iktidarların temel niteliği ırkçı olmaları değildir, ırkçılık işçi sınıfının birliğini her alanda bozmaya dönük bir stratejidir. Faşizmin esas niteliği işçi sınıfı örgütlülüğünü her alanda parçalamaya dönük hareket etmesi, en ufak demokrasi kırıntısını bile yok etmek üzere hareket etmesidir.
Faşist partiler, diğer burjuva partilerinden kolaylıkla ayırt edilebilirler. İkili bir strateji izleyen faşist partiler, bir yandan parlamenter yoldan iktidarı ele geçirmeye çalışırken bir yandan da sokakta kendisinden olmayan herkese terör uygulayan gruplar, çeteler oluştururlar.
Faşizmin doğru bir tahlilini yapabilmek, faşizme karşı mücadele edebilmenin temel koşuludur. Leon Troçki faşizmin panzehirinin ancak kitlesel, birleşik bir işçi hareketi olabileceğini anlatmıştır. Sosyalistler, faşizmi “düşünce özgürlüğü” kapsamında değerlendirmezler, insanlık düşmanı bu ideolojiye karşı işçi sınıfının tüm örgütlerinin birleşik mücadelesini savunurlar.
Taner Akçam, yeni kitabında Ermenilerin dininin zorla değiştirilmesi ve asimilasyon süreçlerini inceliyor. Kitapta Talat Paşa’nın ihtida edenlerin tehcirden muaf tutulması emrini daha sonra nasıl geri çektiği de anlatılıyor.