İstanbul İşçi Sendikaları Şubeler Platformu çeşitli sektörlere dair, koronavirüs salgını sürecinde İstanbul’da işyerleri açısından yaşananları inceledi ve raporlaştırdı.

İstanbul’da kayıtlı olarak 4 milyon civarında çalışan vardır. Fakat toplam işçi sayısı içerisinde 350 bin civarında sendikalı işçi bulunmaktadır. İstanbul’da sendikalı ve örgütlü işyerlerinde azami tedbirlerin ve gereken önlemlerin alındığını görüyoruz. Fakat sendikasız işyerleri açısından durum çok kontrolsüz bir şekilde ilerlemektedir. Raporumuzdaki tespitler, sektörlerdeki sendikasız ve örgütsüz işyerlerini kapsamaktadır. Sektör bazlı olarak İstanbul’da yaşanan süreci tüm basın ve kamuoyu ile paylaşmak istiyoruz.

Petrol, kimya, lastik, plastik ve ilaç sanayi

İstanbul’da bu sektörde toplamda 150 bin civarında işçi çalışmakta ve 5 bin civarında sendikalı işçi vardır. Salgın sürecinde otomotiv yan sanayine üretim yapan firmaların birçoğu durmuş durumda. Yine sektörde yurt dışından gelen hammadde yokluğundan dolayı duruşlar olduğu görülüyor. Ücretsiz izinler ve zorunlu yıllık izin kullandırtma sektörde oldukça yaygınlaşıyor. Fabrikalarda taşeron işçileri yoğun bir şekilde işten çıkartılıyor.

Liman, tersane ve depolar

İstanbul’da bu işkolunda toplamda 80 bin civarında işçi çalışmakta ve 7 bin civarında sendikalı işçi vardır. Tuzla tersaneleri ve Ambarlı limanı başta olmak üzere koronavirüs vakaları görülmektedir. Bu sektörde sendikalı işyerlerinde henüz vakaya rastlanmadı. Salgına karşı sendikasız işyerlerinde ise önlemler çok yetersiz. Ambarlı limanındaki işyerlerinde zorunlu yıllık izne çıkarmalar var. Tersanelerde ücretsiz izin uygulaması yaygınlaşıyor.

Ticaret, büro, eğitim ve güzel sanatlar sektörü

İstanbul’da bu sektörde 1 milyon civarında işçi çalışmakta ve 30 bin civarında sendikalı işçi vardır. İstanbul’da toplam AVM sayısı ise 136’dır. AVM’lerde ve mağazalarda çalışan işçilerin büyük çoğunluğu ücretsiz izne çıkartıldı. Bu sektörde market işçileri ve internet üzerinden satış yapan yerler yoğun çalışıyor fakat buradaki işçilerin iş yükleri çok artmış durumda. İşçiler her gün binlerce kişiyle temas etmesine rağmen salgına karşı gerektiği şekilde tedbirler alınmıyor.

Gıda sanayi

İstanbul’da gıda işkolunda 140 bin civarında işçi çalışmakta ve 10 bin civarında sendikalı işçi bulunmaktadır. Salgın sürecinde İstanbul’da gıda fabrikalarının yüzde 70’ine yakını üretimlerini artırmış durumda. Gıda üretimindeki artış nedeniyle işten atmalar yok fakat 50 yaş üstü ve risk grubunda olan işçilere, zorunlu yıllık izin kullandırtma veya ücretsiz izne çıkarma uygulamaları gittikçe yaygınlaşıyor. Özellikle sendikasız ve örgütsüz işyerlerinde koronavirüs salgını sonrası hijyen koşullarının sağlanmadığı görülmüştür.

Çimento, toprak ve cam sanayi:

İstanbul’da bu işkolunda 25 bin civarında işçi çalışmakta ve 2.500 civarında sendikalı işçi vardır. Cam başta olmak üzere seramik ve çimentoda işten atmalar yaşanıyor. Kronik rahatsızlığı olan işçileri ücretsiz izne çıkarma yaygınlaşıyor. Yurtdışına çalışan fabrikalarda 15-20 gün süreyle işlerini durduran işletmeler var.

Genel işler işkolu ve belediyeler:

İstanbul’da bu işkolunda 250 bin civarında işçi çalışmakta ve 45 bin civarında sendikalı işçi bulunmaktadır. Bazı belediyelerde kronik rahatsızlığı ve sağlık raporları bulunan işçiler izin konusunda idarecilerin keyfi tutumundan dolayı sorun yaşıyor. Yine bazı belediyelerde salgın sürecinde dönüşümlü çalışmadan dolayı genelgeye de aykırı olarak yol ve yemek paraları kesiliyor.

Dokuma, hazır giyim ve deri sanayi:

İstanbul’da bu sektörde 400 bin civarında işçi çalışmakta ve 15 bin civarında sendikalı işçi vardır. Salgın sürecinde işkolunda daralma var ve salgını fırsata çeviren patronlar işten atmalara başladı. Sendikasız işyerlerinde sağlık kontrolleri ve hijyen önlemleri çok yüzeysel ve yetersiz. Tuvaletler başta olmak üzere ortak kullanım alanları çok sağlıksız.

Sağlık ve sosyal hizmetler işkolu:

İstanbul’da bu işkolunda 100 bin civarında işçi çalışmakta ve 5 bin civarında sendikalı işçi bulunuyor. Sağlık işçilerine koruyucu ekipmanlarda ciddi sıkıntılar yaşanıyor. Koronavirüs testi pozitif çıkan sağlık çalışanı sayısı gittikçe artıyor. Memurlara verilen ek ödemeler işçilere yansıtılmıyor.

Taşımacılık:

İstanbul’da bu sektörde 230 bin civarında işçi çalışmakta ve 30 bin civarında sendikalı işçi vardır. İşletmelerin yüzde 70’inde iş kaybı yaşanıyor. Risk grubunda bulunan taşıma işkolu işçileri, her geçen gün daha da yaygınlaşan iş kaybından dolayı yıllık izin ya da ücretsiz izne zorlanıyorlar.

Savunma ve güvenlik:

İstanbul’da bu işkolunda 75 bin civarında işçi çalışmakta ve 14 bin civarında sendikalı işçi bulunuyor. Risk grubunda olan işçiler, yıllık izin kullanmaya veya ücretsiz izne zorlanıyor. Salgın sürecinde İstanbul’da faaliyet gösteren Milli Savunma Bakanlığı, Sahil Güvenlik ve Jandarma Genel Komutanlıklarına bağlı işyerlerinde 3.200 işçi çalışmakta olup, kararname ile fabrikalarda gruplar halinde dönüşümlü çalışma sistemine geçilmiştir.

İnşaat sektörü:

İstanbul’da inşaat sektöründe 450 bin civarında işçi çalışmakta ve 5 bin civarında sendikalı işçi vardır. Koronavirüs salgını sürecinde 11 Mart’tan bu yana yaklaşık 15 bin işçi işten çıkartıldı.

Basın, yayın ve gazetecilik işkolu:

İstanbul’da bu işkolunda 55 bin civarında işçi çalışmakta ve 2.500 civarında sendikalı işçi vardır. Salgın nedeniyle verilen izinler yıllık izinlerden düşülüyor.

Platformumuza gelen bilgiler içerisinde, birçok fabrika ve işyerinde koronavirüs testi pozitif çıkan işçilerin olduğunu biliyoruz. Milyonlarca işçinin canı ve sağlığı tehlikede. Zorunlu çalışılması gereken işyerleri dışında tüm işçilere ücretli izin hakkı talebimizi bir kez daha yineliyoruz. Ve bakanlık tarafından askıya alınan toplu sözleşme ve sendikalaşma hakkını gasp eden uygulama da kaldırılmalıdır.

03.04.2020

İstanbul İşçi Sendikaları Şubeler Platforrmu

İşçiler üretimin durmasını istiyor

Örgütlenme ve birleşik mücadele yaşatır