Yugoslavya iç savaşı sırasında Sırp ordusunun Birleşmiş Milletler (BM) tarafından güvenli bölge ilan edilen Srebrenitsa'ya girmesi ve Hollanda askerlerinin 8 bin 372 Boşnak'ı Sırp ordusuna teslim etmesi üzerine yaşanan katliamın 21. yılında, kimliği bu yıl tespit edilen 127 cenaze Potoçari Anıt Mezarlığı’nda toprağa verildi.
Avrupa’nın İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra gördüğü en büyük kitlesel katliam olarak nitelendirilen Srebrenitsa Katliamı, 21 yıl sonra da büyük bir acı olmayı sürdürüyor. Katliamın kurbanları, başta Bosna-Hersek olmak üzere dünyanın pek çok yerinde anıldı.
Deutsche Welle Türkçe’nin haberine göre, Almanya’da düzenlenen anma törenine katılan Dortmund Boşnak Toplumu derneğinden Mehmed Valyevaç, 1995 yılında 8 binden fazla Müslümanın katledildiğinin unutulmaması gerektiğini söyledi. Katliamın İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra meydana gelen en büyük savaş suçu olduğunu ifade eden Valyevaç, “Böyle bir şey dünyanın hiçbir yerinde tekrar etmemeli” diye konuştu.
Öte yandan Bosna-Hersek’te ise kitlesel mezarlarda kimlik tespiti yapılan Boşnakların, Potoçari Anıt Mezarlığı’na yeniden defnedilme işlemleri sürüyor.
Katliamda hayatını kaybeden 8 bin 372 kişiden sadece 7 bini bulundu. Bugüne kadar toprağa verilen kurbanların sayısı 6 bin 377’ydi. Bu yıl kimliği tespit edilen 127 cenaze daha bugün toprağa verildi. Katliamdan bu yana hâlâ izi bulunamayan 1372 kişi var. Bu yıl kimliği tespit edilen 127 cenaze ise Potoçori Anıt Mezarlığına gömüldü.
Ne olmuştu?
Bosna’daki savaş sırasında, BM’nin güvenli bölge ilan ettiği Srebrenitsa, 11 Temmuz 1995’te Ratko Miladiç’e bağlı Sırp birlikleri tarafından işgal edildi. İşgal üzerine BM bünyesindeki Hollandalı askerlere sığınan sivil Boşnaklar, Sırplar’a teslim edildi. Otobüs ve kamyonlara bindirilen Boşnak erkeklerden 8 bin 372’si götürüldükleri ormanlık alanlarda, fabrikalarda, depolarda hunharca katledildi. Katledilenlerin cenazeleri, ülkedeki çeşitli toplu mezarlara gömüldü.
Lahey’deki Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi, Serebrenitsa’da işlenen suçlar nedeniyle bugüne kadar 15 kişiyi hapis cezasına çarptırdı. Sırp lider Radovan Karaciç de Mayıs 2016’da “insanlığa karşı suç”lardan 40 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi Hakimi O-Gon Kwon, Bosna Savaşı’nda Sırpların Boşnak ve Hırvatların yaşadığı yerlerde birçok suç işlese de bunların soykırım değil, insanlığa karşı suç boyutunda olduğuna karar verdi.
Taner Akçam, yeni kitabında Ermenilerin dininin zorla değiştirilmesi ve asimilasyon süreçlerini inceliyor. Kitapta Talat Paşa’nın ihtida edenlerin tehcirden muaf tutulması emrini daha sonra nasıl geri çektiği de anlatılıyor.