Alex Callinicos: IMF başka bir krize benzemediğini söylüyor

Ekonomi hakkında "uçurumdan yuvarlanmak" diye çok eski bir klişe söz vardır. Bu kez gerçekten tüm dünya ekonomileri için rahatlıkla kullanabilir.

Geçen hafta ekonomik rakamları kısaca anlatan bir dizi grafik ortaya çıktı. Genellikle çok  inişli-çıkışlı grafiklerden bahsediyoruz ama bu değerler yumuşatılarak, görünüm daha hafif gösterilebilir. 

Bunların hepsi düz çizgiler - yukarı veya aşağı gidiyor. Amerika Birleşik Devletleri'nde işsizlik maaşı başvuruları  iki hafta  içinde neredeyse on milyona ulaştı ve İngiltere'de de sosyal güvenlik kurumuna yapılan başvuruların toplamı aynı süreçte 950.000 oldu.

Şubat ve Mart ayları arasında İngiliz Servis Endeksi yüzde 53.4 'den 34.5' e düştü ve aynı dönem içerisinde Avro bölgesi bileşik endeksi de yüzde 51.6'dan 29.7'e geriledi. 

Uluslararası Para Fonu (IMF)  genel müdürü Kristalina Georgieva, "Bu benzeri olmayan bir kriz" diyor. "IMF tarihinde böyle bir krize  şahit olmadık ve dünya ekonomisi durma noktasına geldi.  Küresel finans krizinden çok daha kötü bir kriz bu."

Gelişmiş kapitalist ekonomilerde sıkıntı çok büyük.  Büyük sıkıntı ama IMF tarafından Küresel Güney diye tarif edilen Asya, Afrika , Latin Amerika ve Karayipler'de bulunan düşük ve orta gelirili ülkelerde ortaya çıkmaya başlayan durumla karşılaştırıldığında aslında bu hiçbir şey. 

Kuzeylilere göre daha az kaynaklara sahip, nispeten daha zayıf sağlık sistemleri olan  bu toplumlar için kısmen doğru bir ifade ve  neoliberal "yapısal düzenleme " çağında çok sert şekilde sıkıştırılacaklar. 

Bu doğru çünkü güneyde çalışanların çok büyük bir kısmı kayıt dışı çalışıyorlar. Bu insanlar için izolasyon, işlerinin buhar olup uçması anlamına geliyor.

Hindistan'da  Narendra Modi'nin  Hindu şovenisti  gaddar hükumeti  şehirlere kaçan ama polis ve yerel idareciler tarafından taciz edilen milyonlarca göçmen işçiyi gönderdi. 

Güney Afrika'da   Resmi gıda sistemi arz şoklarına karşı nispeten korunuyor olsa da inanılmaz  büyük sayıdaki kayıt dışı ve güvencesiz çalışan fakir insanlar, hemen ve uzun vadede hayati bir gelir kaybına uğrayacaklar. "Raflarda yiyecek olsa bile bu insanlar onlara artık ulaşamayacaklar".

Dramatik

Aynı rapor gösteriyor ki basit tezgahlarıyla sokakta gıda  ya da yemek satan satıcıların ticareti yasaklandı ve pazarlarını kaybettiler. Bu faaliyetten geçimini sağlayan insanlar ve yakın çevreleri için ekonomik anlamda büyük bir yıkım.  Salgın, insanların ne satın aldıkları ve ne yedikleri üzerinde ani ve dramatik bir etki yaptı demek doğru olacaktır.

Hindistan ve Güney Afrika Güney'deki en büyük ve zengin ekonomiye sahip iki ülke.

Covid-19 krizinin ekonomik etkileri Üçüncü Dünya'nın daha yoksul bölgelerinde çok şiddetli  olacak.

Ekonomilerde gelişen durgunluğun seviyesi  - ki ekonomist Nouriel Roubini buna  “Büyük Buhran” diyor- hükümetlerin işletmeleri desteklemek için aldığı önlemlerde görülebilir. Ancak bunlar büyük ölçüde ulusal tepkilerdir.

2007-09 mali krizinde G20 -kuzey ve güneydeki büyük ekonomileri birbirine bağlayan örgütlenme- devletlerin krize karşı olan tepkilerini koordine etmişti.

ABD, Çin ve Avrupa Birliği olarak tanımlayabileceğimiz dünya ekonomisinin üç ana merkezi arasında artan gerilimler nedeniyle, bu koordinasyon sağlanamıyor.

Ekonomik çöküş, izolasyonu sonlandırmaları için hükumetler üzerinde  büyük bir baskı yaratıyor.

Hala  salgının erken aşamalarında olabiliriz -Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda büyük grip salgını bir yıldan fazla sürmüştü.

Britanya'da ölümler ve enfeksiyonlar henüz zirveye ulaşmadı, ancak Boris Johnson’ın hükümeti ve danışmanları daha şimdiden  “çıkış stratejileri” hakkında kamuoyunda spekülasyonlara devam ediyorlar.

Bence devletler, ki ekonomilerini tekrar işler hale getirebilmekten umutsuzlar, nüfusun önemli oranının bağışıklık elde ettiğini ve  tekrar işlerinin başına dönecek seviyeye geldiklerini göstermek için  kitlesel  testler yapacaklar.

Bu çok riskli bir tercih olacak çünkü virüs mutasyona uğrayabilir, ki 1918-19 yıllarında üç enfeksiyon dalgası yaşanmıştı.

Sadece kitlesel testler ve  zorunlu çalışanların korunması konularına muhalefet etmek yetmez, salgının yenilebilmesi için kapsamlı bir izolasyon sağlanacağından emin olmalı, bunun için mücadeleye etmeliyiz.

Socialist Worker’dan çeviren TN.