Suriye'de 2011'de barışçıl gösterilerle başlayan, rejimin silahlı saldırıları sonucu iç savaşa dönüşen süreçte 211 bin kişi öldü. Ölenlerden 18 binden fazlası çocuk.
Merkezi Londra'da bulunan Suriye İnsan Hakları Örgütü (SNHR), ülkede dördüncü yılını dolduran şiddet olaylarında hayatını kaybedenler ile ilgili son raporunu yayınladı.
Raporda, Baas rejimi tarafından 18 bin 242'si çocuk, 18 bin 457'si kadın, 11 bin 427'si işkence altında olmak üzere 176 bin 678 sivil ile 27 bin 496 silahlı muhalifin öldürüldüğü açıklandı.
Rastgele bombardıman ve infazlar sonucu hayatını kaybedenlerin yüzde 19'unun kadın ve çocuklar olduğuna işaret edilen raporda, Esad güçlerinin saldırılarında, 5 bin 150 varil bombası kullandığı ifade edildi. Raporda, varil bombalı saldırılarda 12 bin 194 kişinin katledildiği vurgulandı.
IŞİD'in de kurulduğu 2013 yılından bu yana, bin 54'ü sivil, 2 bin 913'ü muhalif, 3 bin 967 kişiyi öldürdüğü ifade edilen raporda, El Kaide bağlantılı El Nusra Cephesi'nin saldırılarında ise 73'ü muhalif, 258'i sivil 331 kişinin yaşamını yitirdiği aktarıldı.
Raporda Kürt gruplar da var
Raporda, Suriye'deki PYD, YPG gibi Kürt silahlı birliklerinin kontrol altında bulundurdukları bölgelerde zorla silah altına alma, tutuklama ve işkence gibi ihlaller gerçekleştirdiğine ve söz konusu gruplar tarafından düzenlenen saldırılarda da 493 kişinin hayatını kaybettiğine yer verildi.
Koalisyon saldırılarında 103 sivil öldü
SNHR Raporunda, Suriye'deki bazı muhalif grupların düzenlediği saldırılar sonucu da bin 787 kişinin hayatını kaybettiği, 23 Eylül 2014'te ABD öncülüğündeki uluslararası koalisyon güçleri tarafından IŞİD'e yönelik başlatılan hava saldırılarında 103 sivilin can verdiği vurgulandı.
2014'te şiddet zirveye çıktı: Her gün 200 ölü
Suriye'deki insani kriz 2014’te doruk noktasına ulaştı. 2014’te Suriye iç savaşında diğer yıllara oranla ölüm olayları, bombardımanlar, çatışmalar arttı.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’ne göre 2014’te toplamda 76 bin kişi hayatını kaybetti. Bunların 3 bin 501’i çocuk olmak üzere 17 bin 790’ı sivildi. Son bir yılda Suriye’nin toplam nüfusunun yüzde 6’sı öldü ya da yaralandı. Her gün ortalama en az 200 kişi öldü.
BM Güvenlik Konseyi başarısız
Ancak bu tabloya karşılık yardımlar azaldı. Yardım kuruluşu Oxfam’ın açıkladığı rapora göre, 2013’te ihtiyaç duyulan insani yardımın yüzde 71’i karşılanırken, bu oran 2014’te yüzde 57’ye düştü. Raporda Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) Şam’ın izni olmadan sınır ötesi yardıma onay verdiği ancak bu çabaların Ürdün ve Türkiye gibi ülkelerin kısıtlamaları nedeniyle yavaşladığı bildirildi. Aralık ayında BM, tarihinin en büyük yardım çağrısını yaparak üye ülkelerden 8.4 milyar dolarlık yardım talep etmişti. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR), Suriye’nin içerisinde 12 milyondan fazla insanın ‘hayatta kalabilmek’ için yardıma ihtiyaç duyduğunu belirtti.
Işıklar söndü
Suriye iç savaşının dördüncü yıl dönümü için yapılan bir araştırma, ülkedeki elektrik ışıklarının yüzde 83’ünün artık yanmadığını ortaya koydu. Çin’in Wuhan Üniversitesi’nin araştırmasına göre, Halep’te ışıkların yüzde 97’si, başkent Şam’da ise yüzde 35’i sönmüş durumda.
14 milyon çocuk etkilendi
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF), Suriye’de 4 yıldır süren sivil savaşın yaklaşık 14 milyon çocuğu etkilediğini belirtti. 5.6 milyon çocuğun günlük hayatlarında terör ve sefalete maruz kaldığını söyleyen UNICEF, 2 milyon çocuğun hiçbir şekilde yardım ulaştırılmayan bölgelerde yaşadığını ifade etti. Suriye içerisinde kalan 2.4 milyondan fazla çocuk da okula gidemiyor.
Ortalama ömür 24 yıl geriledi, işsizlik %58'e çıktı, 8 milyon kişi evini terk etti
- Birleşmiş Milletler’in raporuna göre, Suriye nüfusu yüzde 15 oranında azaldı. 2010’da 20.87 milyon olan nüfus, geçen senenin sonunda 17.65 milyona geriledi.
- Ortalama yaşam ömrü 24 yıl düşerek 79’dan 55’e geriledi.
- İç savaş nedeniyle artık Suriye halkının yüzde 80’i “yoksul” olarak nitelendiriliyor. Her beş Suriyeliden dördü şu an yoksulluk sınırının altında yaşıyor. Halkın yüzde 30’u ise hayatını devam ettirmek için gerekli olan temel gıdalara bile erişemiyor.
- Suriye ekonomisi neredeyse 120 milyar dolarlık düşüş yaşayarak yüzde 59 oranında küçüldü. 12 milyon kişi ana geçim kaynağını kaybetti. 2011’de yüzde 14.9 olan işsizlik 2014’te yüzde 57.7’ye tırmandı. 8 milyon kişi evlerini terk etmek zorunda kaldı.
Suriye Devrimi nasıl başlamıştı?
Suriye devriminin fitili, Tunus ve Mısır'da patlak veren Arap Baharı'yla birlikte, 44 yıldır ülkeyi yöneten Esad ailesinin baskıcı politikalarına karşı 15 Mart 2011'de başlayan barışçıl gösterilerle ateşlenmişti.
Ancak Esad güçlerinin gösterilere kanlı şekilde müdahale etmesi ve halka karşı silah kullanmayı kabul etmeyen çok sayıda askerin de ordudan ayrılması sonucu ülkenin farklı bölgelerinde muhaliflerde silahlanarak rejim güçlerini saldırılarına karşı mücadele başlatmıştı.
Taner Akçam, yeni kitabında Ermenilerin dininin zorla değiştirilmesi ve asimilasyon süreçlerini inceliyor. Kitapta Talat Paşa’nın ihtida edenlerin tehcirden muaf tutulması emrini daha sonra nasıl geri çektiği de anlatılıyor.