Rusya’da ekonomik kriz

Rusya’da rublenin hızla değer kaybetmesi, yeni bir ekonomik krizin başlangıcı kabul ediliyor. Rublenin değer kaybında hem petrol fiyatlarındaki düşüş hem de ABD ve Avrupa Birliği’nin uyguladığı ekonomik yaptırımlar etkili olurken, Rusya Merkez Bankası’nın faizleri %10,5’dan %17’ye yükseltmesi rublenin düşüşünü engelleyemedi.

Rusya’da binlerce kişi elindeki rubleyi dolara çevirmek için döviz bürolarına akın ederken, pek çok kişi de televizyon, beyaz eşya gibi değerini koruyan mallardan satın aldı. Ekonomik krizin en az birkaç yıl sürmesi bekleniyor.

Petrol fiyatlarında düşüş etkili

Ekonomik krizin en önemli etkenlerden biri, Rusya ekonomisinin büyük ölçüde bağımlı olduğu petrol fiyatlarında meydana gelen düşüş. Rusya’nın ihracatının %70’ini enerji sektörü (petrol, doğalgaz, kömür ve enerji) oluştururken, bütçe gelirlerinin yarısı da bu sektörden sağlanıyor. Petrol fiyatları bu yılın başlangıcında varil başına 100/110 dolar civarındayken, bu rakam geçen hafta 60 dolara kadar düştü. ABD’nin petrol üretiminin artması ve 27 Kasım’da yapılan OPEC toplantısında fiyatlara müdahale edilmemesi kararı alınması, fiyatların düşmesinde etkili oldu.

ABD ve AB’den ekonomik yaptırımlar

Ukrayna’da başlayan Euromaidan gösterilerinin ve Batı yanlısı Petro Poroşenko’nun iktidara gelmesinin ardından Rusya’nın Kırım’ı ilhak etmesi, Ukrayna’da Donetsk ve Lugansk’taki silahlı muhalif hareketi desteklemesi ve Ukrayna’ya asker sokması, ABD’nin ve AB’nin Rusya’ya bir dizi ekonomik yaptırım uygulamasına neden oldu. Özellikle Avrupa bankalarının Rus şirketlerine borç vermeyi kesmesi, Rusya’nın Avrupa ile arasındaki ticari ilişkilere zarar verdi. Ancak yaptırımların etkisini abartmamak gerekiyor. Örneğin pek çok Avrupa ülkesinin, bağımlı olduğu Rusya’dan doğalgaz alımı devam ediyor.

İşçiler yoksullaşacak

Rusya ekonomisi 2010’da %4,5 büyümüş, 2014 yılında %0,2’lük büyüme bekleniyor. Enflasyon ise %9 düzeyinde. Rusya’da Putin’in çevresindeki patronlar servetlerini korurken, krizin bedeli yine işçi sınıfına ödetilmeye çalışılacak. Dolarla borç alan pek çok şirket batacak veya işçi çıkartacak, borçlu olan milyonlarca kişi yoksullaşacak. Ancak Rusya işçi sınıfı bunu engelleyebilir. 2011’de Kazak petrol işçileri greve gitmiş, 2012’de Putin’e karşı çok büyük gösteriler yapılmıştı. İşçi sınıfının ekonomik krize karşı tepkisi, Putin’in otoriter yönetimine karşı yönelebilir.

(Sosyalist İşçi)