2017 işçi sınıfı eylemleri raporu yayımlandı

Emek Çalışmaları Topluluğu tarafından 2017 yılına ait açıklanan raporda, işçi sınıfı eylemlerinde bir önceki yıla göre %1,8 artış görüldüğü kaydedildi.

Rapora göre 2017 yılı içinde basına yansıyan bin 313 işçi ve memur eylemi gerçekleşti. Eylemlere katılan toplam işçi sayısı ise yaklaşık 77 bin.

Raporun özet kısmında şu ifadeler yer aldı:

2017 yılında basına yansıyan 1.313 işçi ve memur eylemi tespit edilmiştir. Toplamda 607 vakaya denk düşmektedir. Bir işyerinde aynı eylem nedeniyle eş zamanlı ya da yakın aralıklarla organize edilen tekil eylemleri birleştirdiğimizde 430 işyeri eylem vakasına ulaşırız. Geri kalanların 144’ü genel eylem vakası ve 33’ü ise dayanışma eylemleridir. 2016 yılında toplamda 729 tekil eylem tespit etmiştik. 2017 yılında gerçekleşen tekil eylem sayısı 1.313’e tırmanmıştır. Toplam gerçekleşen eylem sayısı önceki yıla göre yaklaşık 1,8 kat artmıştır. Aralık ayında metal işkolunda MESS (Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası) grubuna bağlı işyerlerinde Toplu İş Sözleşmesi sürecinde tespit ettiğimiz kadarıyla 59 farklı işyerinde işçiler 267 tekil eylem gerçekleşmiştir. Yayınlanan KHK’larla kamu kurumlarından atılan memurların farklı illerde gerçekleştirdikleri aylara yayılan eylemler artışı açıklayan bir diğer ana dinamiktir. KHK sebebiyle işten atılan, ihraç ve sürgün edilen memurlar yıl içerisinde 336 tekil eylem yapmışlardır. Bu iki kitlesel eylem dalgasında gerçekleşen tekil eylemleri ana toplamdan çıkardığımızda 710 tekil eyleme ulaşırız. Söz konusu kitlesel eylem serileri dışında sınıf eylemliliğindeki iki yıllık genel eğilimin benzeştiğini söylemek mümkündür. 

2017’de 430 işyeri temelli eylem vakasına dair şu noktaların altı çizilebilir.

77 bin

Eylemlere katılan yaklaşık işçi sayısı

%44 özel kadrolu

Bu vakaların %44’ü özel sektörde çalışan kadrolu işçiler, %24’ü memurlar, %13’ü özel sektör firmalarının taşeronlarında çalışan işçiler, %11’i de kamu kurumlarının taşeronlarında çalışan işçiler tarafından gerçekleştirilmiştir. 

%64 basın açıklaması

İşyeri temelli eylemlerin %64’ü basın açıklaması, %23’ü fiili grev, %11’i ise kalıcı direniştir. 2016’yla karşılaştırdığımızda basın açıklamasında 11 ve fiili grevde ise 4 puanlık bir artış yaşanmıştır.

%24 toplu iş sözleşmesi

İşyeri temelli eylemlerin %24’ünde TİS, %21’inde işten atma, %14’ünde işteyken ücret gaspı, %14’ünde KHK’yla işten atma, açığa alma, sürgün nedenleri rol oynamıştır. Eylem yapılan işyerlerinin %10’unda sendikalaşma çabası mevcuttur. 

21.8 gün

2016’da vakaların ortalama süresi 10 gün iken 2017’da bu sayı 21,8 güne çıkmıştır. 

%33 üretim durdu

İşyeri temelli eylemlerin %33’ü üretimi durduran ya da yavaşlatan eylemlerdir. Bu oran 2016’ya göre %4 puanlık bir artış göstermiştir. Özel sektör firmalarının taşeron işçilerinin yaptıkları eylemlerde bu oran %76’ya çıkmıştır. 

%49 hak geliştirme

Bu eylemlerin %49’u hak geliştirme niteliğinde, kalanı ise savunma niteliğindedir. Hak geliştirme oranı özel kadrolu işçilerde %76’ya çıkarken, memurlarda %19’a iner. 

1.376 işçi

2017’de basına yansıyan bir eylem gerçekleştirilen sendikal örgütlenme mücadelelerinde en az 857 işçi işverenler tarafından işten atılmıştır. 519 işçi ise sendikalaşmadan farklı sebeplerle yapılan hak mücadelelerine katıldığı için işinden olmuştur. Toplam sayı 1.376’dır.

%23 metal

İşyeri vakalarının %23’ü metal, %12’si inşaat, %10’u genel işler işkolundadır.

%48 işçi sendikası

Bu eylemlerin %48’i bir işçi sendikası, %21’i bir memur sendikası tarafından yapılırken, eylemlerin %28’i herhangi bir kurumun dahli olmadan gerçekleşmiştir. 2016’ya kıyasla bu dağılımda ciddi bir değişiklik göze çarpmamaktadır. 

41 Birleşik Metal-İş

Sendikaların örgütlediği işyeri temelli eylem vakası sayılarına baktığımızda 1. sırada 41 vakayla Birleşik Metal-İş, 2. sırada 39 vakayla Türk Metal, 3. sırada 35 vakayla Eğitim-Sen gelmektedir.

2017’de gerçekleşen 177 genel eylem vakasına dair ise şunların altı çizilebilir:

%94

Genel eylemlerin %94’ü farklı muhatapları hedef alan basın açıklamalarıdır.

%17

Genel eylem vakalarının %17’sinde işçi sağlığı ve iş cinayeti, %8’inde kıdem tazminatı yasa tasarısı bir eylem nedeni olarak rol oynamıştır.

%68 KESK

Genel eylemlerin düzenleyicileri arasında olan sendikaların konfederasyonlarına baktığımızda KESK %68 ile birinci, DİSK %63 ile ikinci, TÜRK-İŞ %27 ile üçüncü gelir.

12 Temmuz Perşembe günü saat 18.00'de Ankara Mülkiyeliler Birliği'nde tanıtılacak raporun tamamını okumak için tıklayın.