Kamuoyunda ‘kiralık işçilik’ olarak bilinen İş Kanunu ile Türkiye İş Kurumu Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı; Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu’nda AKP’nın ısrarı ile gece yarılarına kadar süren görüşmenin sonunda kabul edildi.
Kanun tasarısı, Meclis Genel Kurulu’ndan da geçmesi hâlinde, eski Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Anayasa Mahkemesi tarafından geri çevrilen “kiralık işçilik” mevzuata girmiş olacak.
Tasarı, özel istihdam bürolarının faaliyet alanını genişletip, İŞKUR’un yetkilerini bu bürolara vererek, “geçici iş ilişkisi kurma” adı altında işçilerin patronlara kiralanmasının önünü açıyor.
“Kiralık işçilik” ifadesi yerine “geçici iş ilişkisi”nin kullanıldığı tasarının kabul edilen haliyle işçiler özel istihdam büroları ya da holding bünyesi içinde veya aynı şirketler topluluğuna bağlı başka bir işyerine kiralanabilecek.
Tasarı neler getiriyor?
Evrensel'in haberine göre, tasarının kabul edildiği haliyle getirilen düzenlemeler şöyle:
* Özel istihdam bürolarına, işveren ile geçici işçi sağlama (kiralama) sözleşmesi yaparak, işçisini geçici olarak işverene devri yetkisini getiriyor. Bunun için özel istihdam bürolarının, Türkiye İş Kurumu’ndan geçici işçi sağlama yetkisi alması gerekecek.
* Doğum izni ve doğum sonrası kısmi çalışma hakkı kullanan, askerlik hizmetini yapan ve iş sözleşmesi askıya alınan çalışan yerine başka bir işçi ile geçici iş ilişkisi, bu hallerin devamı süresince kurulabilecek.
* Mevsimlik tarım işlerinde veya temizlik işleri, hasta, yaşlı ve çocuk bakım hizmetleri gibi ev hizmetlerinde, süre sınırı aranmadan geçici iş ilişkisi oluşturulabilecek.
* İşletmenin günlük işlerinden sayılmayan ve aralıklı olarak gördürülen işlerde, iş sağlığı ve güvenliği bakımından acil olan işlerde veya üretimi önemli ölçüde etkileyen zorlayıcı nedenlerin ortaya çıkması halinde, işletmenin iş hacminin öngörülemeyen şekilde artması halinde ve mevsimlik işler hariç dönemsellik arz eden iş artışları halinde, en fazla 4 ay süresince geçici iş ilişkisi kurulabilecek.
* Geçici işçi sağlama, mevsimlik işler hariç dönemsellik arz eden iş artışları haricinde, toplam 8 ayı geçmemek üzere en fazla iki defa yenilenebilecek. Sürenin sonunda aynı iş için 6 ay geçmedikçe geçici işçi çalıştırılamayacak.
* Toplu işçi çıkarılan iş yerlerinde 8 ay süresince, kamu kurum ve kuruluşlarında, yer altında maden çıkarılan iş yerlerinde geçici işçi çalıştırılamayacak.
* Grev ve lokavt uygulaması sırasında geçici iş ilişkisi kapsamında işçi çalıştırılamayacak.
* İşletmenin iş hacminin öngörülemeyen ölçüde artması halinde geçici iş ilişkisine dayalı çalıştırılan işçi sayısı, işletmedeki toplam işçi sayısının dörtte birini geçemeyecek. Ancak 10 ve daha az işçi çalıştırılan iş yerlerinde, 5 işçiye kadar geçici iş ilişkisi kurulabilecek. İşçi sayısının tespitinde, kısmi süreli iş sözleşmesine göre çalışanlar, çalışma süreleri dikkate alınarak tam süreli çalışmaya dönüştürülecek.
* Geçici işçiler, engelli işçi çalıştırma kontenjanlarının hesaplanmasına dahil edilmeyecek.
* İşveren, iş sözleşmesi feshedilen işçisini, fesih tarihinden itibaren 6 ay geçmeden geçici iş ilişkisiyle çalıştıramayacak.
* Geçici işçi, özel istihdam bürosunun hizmet bedeline mahsup edilmek üzere avans ve borç alamayacak.
* Geçici işçinin, geçici işçiyi çalıştıran işverenin iş yerindeki çalışma süresince temel çalışma koşulları, bu işçilerin aynı işveren tarafından aynı iş için doğrudan istihdamı halinde sağlanacak koşulların altında olamayacak.
* Geçici iş ilişkisinde işveren, özel istihdam bürosu olacak.
* Özel istihdam bürosu işçisi, geçici iş ilişkisi kurulan işverenin iş yerindeki tüm açık işlerden haberdar edilecek.
* Geçici işçiler, çalıştıkları dönemlerde ulaşım, yemek, kantin ve çocuk bakım hizmetleri gibi sosyal hizmetlerden, çalışmadıkları dönemlerde ise özel istihdam bürosundaki eğitim ve çocuk bakım hizmetlerinden yararlanabilecek.
* Özel istihdam bürosu ile geçici işçi çalıştıran işveren arasında yapılacak olan geçici işçi sağlama sözleşmesinde, sözleşmenin başlangıç ve bitiş tarihi, işin niteliği, özel istihdam bürosunun hizmet bedeli, varsa geçici işçi çalıştıran işverenin ve özel istihdam bürosunun özel yükümlülükleri yer alacak.
* Aynı holding veya şirketler topluluğu içinde kurulan geçici iş ilişkisi 6 ayı geçemeyecek, en fazla iki defa yenileme yapılabilecek.
* Sözleşme süresinin dolmasına rağmen geçici iş ilişkisi devam ederse, belirsiz süreli iş sözleşmesi kurulmuş sayılacak. Bu durumda özel istihdam bürosu, işçinin geçici iş ilişkisinden kaynaklanan ücretinden, işçiyi gözetme borcundan ve sosyal sigorta primlerinden sözleşme süresince sorumlu olacak.
* Geçici işçi, iş yerine ve işe ilişkin kusurundan kaynaklı zarardan, geçici işçi çalıştıran işverene karşı sorumlu olacak.
Taner Akçam, yeni kitabında Ermenilerin dininin zorla değiştirilmesi ve asimilasyon süreçlerini inceliyor. Kitapta Talat Paşa’nın ihtida edenlerin tehcirden muaf tutulması emrini daha sonra nasıl geri çektiği de anlatılıyor.