1 Temmuz'da başlayacak olan ‘normalleşme’ sürecine ilişkin DİSK açıklama yayımladı. Açıklamada, salgının sosyal tahribatına karşı alınması şart olan önlemler sıralandı.
Genel Başkan Arzu Çerkezoğlu yaptığı açıklamada, “Hükümet 1 Temmuz 2021 tarihinden başlayarak salgınla ilgili neredeyse tüm önlemleri yürürlükten kaldırma kararı aldı. Salgın sürerken, aşılama henüz yeterli düzeye ulaşmamış ve virüsün yeni varyantları dünyada tehlike saçmaya başlamışken sadece turizmi ve ekonomiyi gözeterek normalleşme süreci başlatılıyor” dedi.
Çerkezoğlu, salgının işsizlik ve yoksulluk gibi toplumsal tahribatlarına karşı zaten oldukça yetersiz olan sosyal önlemlerin de 1 Temmuz'dan itibaren sona ereceğine dikkat çekti.
Emek ve meslek örgütleriyle birlikte salgının en başından beri savundukları ‘en az iki veya üç haftalık tam kapanma’ önerisine kulak asılmadığını hatırlatan Çerkezoğlu, “Salgının başlamasından 1 yıl sonra, nisan-mayıs aylarında ‘tam kapanma’ adı altında gündeme gelen uygulama ise çalışanların yüzde 60 ile 80'ini kapsamayan göstermelik kapanma oldu. İnsanların açık havada yürüyüş yapmaları, güneşe çıkmaları ile pandemi kurallarına dikkat ederek her türlü toplumsal, siyasal ve kültürel bir araya gelişleri engellenirken tıkış tıkış toplu taşıma araçlarında işe giderek, kapalı mekanlarda saatlerce yan yana çalışmaları zorunlu hale getirildi. Aklın ve bilimin emrettiği ‘Hayatı değil, çarkları durdurun’ çağrısına kulak verilmedi” ifadelerini kullandı.
Uyarılarımız dikkate alınmıyor
DİSK olarak Kovid-19'un Türkiye'de görülmeye başladığı Mart 2020'den bu yana salgınla mücadele için bir dizi politika önerisini gündeme getirdiklerini söyleyen Çerkezoğlu, “İşten çıkarmaların yasaklanmasını, iş ve gelir kaybına uğrayanlara asgari ücretten az olmamak üzere nakit destek verilmesini savunduk. Kısa çalışma ödeneği ve işsizlik sigortasından yararlanma koşullarının salgın döneminde kaldırılmasını, kayıt dışı çalışanlara ve yoksullara doğrudan nakit destek sağlanmasını talep ettik” dedi.
Ancak tüm bu önerilerin dikkate alınmadığını söyleyen Çerkezoğlu yılda üç kez toplanması ve çalışma hayatında sorunları ele alması gereken Üçlü Danışma Kurulu’nun bir kez bile toplanmadığını açıkladı.
Çerkezoğlu, “ Son verilere göre Türkiye, Kovid-19 ile mücadelede sağlık harcamaları dahil milli gelirinin yüzde 2'sinden daha düşük nakit transferi yaptı. Dünya ortalamasında ise bu oran yüzde 10 civarında gerçekleşti. Kimi ülkelerde yüzde 20'lere yaklaştı. Doğrudan nakit destekte cimri davranan Türkiye, borç erteleme ve kredi kolaylıkları ile borçlandırma yolunu seçti. Oysa salgının yarattığı iş ve gelir kaybı için borçlandırma değil, yurttaşlara doğrudan nakit destek verilmesi büyük önem taşıyordu” dedi.
Çerkezoğlu, “Gerçek ortadadır: Hükümet salgınla mücadelenin hem sağlık hem de sosyal boyutunda başarısız olmuştur” yorumunda bulundu.
Kitlesel işten çıkarmalar yaşanabilir
1 Temmuz 2021 itibarıyla işten çıkarma yasağı ortadan kalkacak. Kısa Çalışma Ödeneği ve nakdi ücret desteği sona erecek. Çerkezoğlu, “Bunun anlamı kitlesel işten çıkarmaların yaşanmasıdır” dedi.
“Halen 1 milyon 177 bini kısa çalışma ödeneği ve 997 bini nakdi ücret desteği olmak üzere 2,2 milyon kişi pandemi nedeniyle İŞKUR ödeneklerinden yararlanıyor” diyen Çerkezoğlu “1 Temmuz'dan başlayarak milyonlarca işçi işten çıkarılma riski ile karşı karşıya kalacak” ifadelerini kullandı.
Çerkezoğlu, “Salgın bitmemiştir ve salgının sosyal tahribatına karşı şu sosyal önlemlerin alınması şarttır” diyerek talepleri şöyle sıraladı:
- İşten çıkarma yasağı istisnaları kaldırılarak devam etmeli, ücretsiz izin uygulamasına son verilmelidir.
- Pandemide iş ve gelir kaybına uğrayan tüm işçilere asgari ücretten az olmamak üzere gelir desteği verilmeli, işsizlik ödeneğinden yararlanmak için öngörülen ağır koşullar kaldırılmalıdır.
- Asgari ücretin tümüyle vergiden muaf tutulması ve asgari ücrete sağlanacak SGK prim desteği ile asgari ücretin brütü net olarak ödenmeli, böylece tüm işçilerin eline geçen nakit miktarı en az 750 TL artırılmalıdır.
- Emekli aylık ve gelirleri asgari ücret düzeyine yükseltilmelidir.
- Kayıt dışı çalışanların gelir kaybını gidermek için sosyal güvenlik sistemi içinde bir asgari gelir desteği sağlanmalı, yoksul haneleri desteklemek için aile sigortası kolu uygulaması başlatılmalıdır.
- Kadınların ve gençlerin salgından çok daha olumsuz etkilendiği dikkate alınarak kadın ve genç istihdamı için özel önlemler alınmalıdır.
- Uzaktan çalışma, hak kayıpları yaratmayacak ve işçi haklarını güvence altına alacak şekilde yeniden düzenlenmelidir.
Taner Akçam, yeni kitabında Ermenilerin dininin zorla değiştirilmesi ve asimilasyon süreçlerini inceliyor. Kitapta Talat Paşa’nın ihtida edenlerin tehcirden muaf tutulması emrini daha sonra nasıl geri çektiği de anlatılıyor.