Manisa’nın Soma ilçesinde 13 Mayıs 2014’te meydana gelen katliamda yaşamını yitiren 301 işçinin sorumlularının yargılandığı Soma Katliamı davasında karar açıklandı.
Yeniden görülen davada, "Bilinçli taksirle öldürme ve yaralamaya neden olma" suçlamasıyla yargılanan Soma Kömür İşletmeleri A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan'a 20 yıl hapis cezası verildi. Yönetim Kurulu Üyesi Haluk Evinç beraat ederken, mühendisler Efkan Kurt ile Adem Ormanoğlu ise 12 yıl 6 ay hapis cezalarına çarptırıldı.
Patron Can Gürkan sadece yaklaşık 6 ay cezaevinde kalacak. Madenci aileleri kararı yuhaladı, madenci yakınları hakim kürsüne ayakkabı fırlattı. Yaşananları "kepazelik" olarak niteleyen ailelerin avukatları "Bu kararla bundan sonra işçilerin katliamına ferman çıkarmışlardır” dedi.
Duruşma öncesi yaşamını yitiren madencilerin aileleri, avukatlar, çok sayıda sendika ve siyasi parti yöneticileri Akhisar İstasyon Meydanı’nda bir araya gelerek adliye önüne yürüyüş gerçekleştirdi. “Unutmadık, unutmayacağız” ve yaşamını yitiren 301 madencinin isminin yazıldığı pankart açıldı. Sık sık “Soma’nın kömürü katilleri yakacak”, “Katillerden hesabı emekçiler soracak” “Soma’yı unutma, unutturma”, “AKP halka hesap verecek” sloganları atıldı.
Bu karar madenci katliamlarının önünü açar
Duruşması sonrası aileler ve avukatları açıklama yaparak karara tepki gösterdi.
Avukat Nergis Tuba Aslan, “Bu davada, sermayeyi koruyan, kollayan, patronlara arka çıkan tüm kamu görevlileri, tüm sermayedarlar bir gün hesap verecek. Bizler vazgeçmeyiz. Türkiye'nin en büyük katliamından sonra başka işçiler, bu çürümüş düzende çarklar arasında ezilip hayatını kaybetmesin istiyoruz. Bu kararla bundan sonra işçilerin katliamına ferman çıkarmışlardır” dedi.
Bu davanın peşini bırakmayacaklarını vurgulayan Aslan, "Öfkemiz katlanarak artıyor. Asla vazgeçmeyeceğiz. Bozuk düzende sağlam çark olmaz evet ama biz el birliğiyle yeniden el ele, omuz omuza insanca bir yaşam için mücadele edeceğiz. Elbet biz kazanacağız" diye konuştu.
Avukatların ardından söz alan madenci ailelerinden Elmas Kaya, "19 yaşımda oğlumu kucağıma almıştım, beraber büyüdük. Ankara'ya bir dev oturttular, yedi başlı oldu. Tek kişiye çalışır oldular, bizi evlatsız bıraktılar. Biz bizden sonrakiler için savaşıyoruz. Adalet istiyoruz. Adaleti belki biz görmeyeceğiz ama Ankara'daki dev devrilmedikçe ne adalet ne hak olacak" diye konuştu.
Naciye Kaya ise "Biz adalet istedik. Şimdi bizi izleyenler Soma'dan AKP'ye oy çıktı, diyecekler. Biz 301'ler yaşanmasın diye uğraştık. Cumhurbaşkanı 'En yakınım bile olsa cezasını çekecek' demişti. İşin ucu kendine dokununca sustu. Bizi her gün öldürdüler. Bu adalet kokuştu, yerin altında kaldı. Biz bittik artık" dedi.
Gülten Çolak da adaletin duvarda asılı kaldığını söyleyerek, "Torunlarımız bizim mücadelemizle, bizimle gurur duyacaklar, biz bu davanım peşini bırakmadık diye. Ama çıkan karardan gurur duymayacaklar. Onların çocukları ne diyecek? Nasıl bir vicdan bu? Adalet kime göre işliyor? Ezilenlere bu ülkede adaletin olmadığını bir kez daha gösterdiler" diye tepki gösterdi.
Manisa Baro Başkanı Ali Arslan da "Bugün kazandığını sananlar aslında kaybedenlerdir. Bugün verilen bu cezalar hiçbir zaman tatmin etmeyecek, etmez de. Süreç işlemeye devam edecek. Bizler hak arayışına devam edeceğiz" diye konuştu.
Dava süreci
Dava sürecinde patronun ihmalleri ve katliamın göz göre göre geldiği mahkeme tutanaklarına, bilirkişi raporlarına yansıdı. Ama patrona ve diğer sorumlulara ödül gibi cezalar verildi. Yetmedi sorumluluğu mahkeme tarafından tescillenmiş olan patron Can Gürkan 5 yıl sonra serbest bırakıldı. Kamu görevlilerin yargılanması engellendi, madenci ailelerinin avukatı ise tutuklandı.
Soma Katliamı davasının 11 Temmuz 2018 günü görülen karar duruşmasında Mahkeme maden Patronu Sanık Can Gürkan’a, taksirle öldürme suçundan 15 yıl hapis ve 3 yıl maden işletme işinden men cezası verdi. Sanıklar Genel Müdür Ramazan Doğru, Akın Çelik, İsmail Adalı, Ertan Ersoy, Memet Ali Günay Çelik, Yasin Kurnaz, Hilmi Kazık, Hilmi Karakoç, Hüseyin Alkan, Mehmet Erez, Haluk Evinç, Fuat Ünal Aydın, Murat Bodur hakkında ise 7 yıl ile 22 yıl arası hapis cezaları verildi.
Yargıtay Eylül 2020’de sanıklara verilen cezaları yetersiz buldu, Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi’nin kararını bozdu. Tutuksuz yargılanan Can Gürkan ile tutuklu yargılanan Ramazan Doğru, Akın Çelik ve İsmail Adalı’ya “olası kast ile 301 kez öldürme ve 162 kez yaralama” suçundan ceza verilmesi gerektiğine hükmetti.
Ancak Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı bu karara itiraz etti. Bu itiraz üzerine Yargıtay, Şubat 2021’de kendi kararını değiştirdi. Yeni kararda, Can Gürkan dahil bazı sanıkların daha düşük bir suç olan “bilinçli taksirle ölüme ve yaralanmaya neden olma" suçundan cezalandırılmasını istedi, bazı sanıklar hakkında verilen cezaları ise onayladı.
Bu karar değişikliği, Yargıtay 12. Ceza Dairesi heyetinin 5 üyesinden 3’ünün değiştirilmesinin ardından yapıldı. 12. Ceza Dairesi’ne yeni atanan eski Adalet Bakanı ve Müsteşarı Kenan İpek, eski HSK Genel Sekreteri Fuzuli Aydoğdu ve eski Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürü Mustafa Yapıcı, kararın değiştirilmesi yönünde oy kullandı. Böylece yeni heyet, ikiye karşı üç oyla 3,5 ay önce kendi aldığı kararı bozdu ve katliam sanıklarının serbest kalmasını sağladı.
Bunun üzerine sanıklar, 2021 Nisan ayında Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi'nde yeniden hakim karşısına çıktı. İlk celsede savcı; Can Gürkan, Efkan Kurt ve Adem Ormanoğlu’nun 'bilinçli taksirle çok sayıda kişinin ölümüne ve yaralanmasına neden olma' suçundan cezalandırılmalarını, Haluk Evinç’in ise beraatini istedi.
Avukatların süre talebiyle ertelenen davanın 2'nci celsesi bugün görüldü.
Taner Akçam, yeni kitabında Ermenilerin dininin zorla değiştirilmesi ve asimilasyon süreçlerini inceliyor. Kitapta Talat Paşa’nın ihtida edenlerin tehcirden muaf tutulması emrini daha sonra nasıl geri çektiği de anlatılıyor.