Patronlar her krizi işçinin aleyhine, kendi lehlerine çevirmek için fırsat kolluyor.
Pandemide işçi çıkarma yasağının etrafından dolanmak isteyen işverenler, işçilerin mağduriyetlerine yeni mağduriyetler eklemekten kaçınmıyorlar.
İş Kanunu 25/2 Maddesine dayandırılarak Kod 29 ile işten atılan işçilerin sayısı özellikle pandemi döneminde artış gösterdi. “Ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri” gerekçesiyle suçlanan ve SGK’nin kodlamasına göre Kod 29 ile işten çıkarılan işçi tazminat alamıyor, fişlenmiş oluyor, başka işlere girmekte zorlanıyor.
Anayasal hakkı olarak sendikaya üye olan işçilerin Kod 29 kullanılarak işsiz bırakılmaları bir cezalandırmaya döndü. Her gün başka bir ilden gelen haberlerde, yeni işten çıkarmalara tanık oluyoruz.
Sendikalaşma hakkını kullanmak isteyen işçiler cezalandırılıyor
Sözde işten çıkarma yasağının yürürlüğe girdiği Nisan 2020 itibariyle özellikle sendikal faaliyet yürütülen fabrikalarda patronlar, ispata gerek duymaksızın Kod 29 ile birçok işçinin işine son verdi. Son dönemde Çorum’da Ekmekçioğulları, Kocaeli’de Baldur fabrikasında DİSK’e bağlı Birleşik Metal-İş Sendikası’naüye işçiler, Uşak’ta Kaynak İplik’te Hak-İş’e bağlı Öz İplik-İş Sendikası’na üye işçiler Kod 29 ile işten atıldı.
Kod 29 ile işten çıkarılan işçiler bu süreçte ne işsizlik ödeneği alabiliyor ne tazminat. Kod 29 işçiye ‘açlıktan öl, hakkını unut’ demek oluyor.
İşten çıkardığı işçiyi çaresiz bırakan patronların Kod 29’da ispat yükümlülüğü yok. Hakkını arayacak olan işçi, yıllar süren dava lehine sonuçlansa bile, pandemi döneminde işsizlikle baş başa bırakılmış oluyor.
İşçilere yargılama süresince işsizlik ödeneği bağlanmalıdır
Kod 29, işçinin anayasal haklarının gasbı anlamına geliyor. Yargılamanın sonucunda haklılığı ortaya çıkan işçinin kıdem ve ihbar tazminatı hakları geriye dönük olarak ödenmelidir.
Ayrıca İŞKUR’un mevzuatında yapılacak bir değişiklikle, işten çıkarıldığı için itiraz eden işçiye yargılama süresi boyunca herhangi bir işe girmediği müddetçe, işsizlik ödeneği bağlanmalıdır.
Kötü niyetli işverenler cezalandırılmalıdır
Kod 29’u kötü niyetli olarak kullanan işverenlere karşı denetim ve yaptırımlar gerçekleştirilmelidir. Kod 29’un kötü niyetli kullanımının önüne geçebilmek için işverenlere karşı caydırıcı yaptırımlar uygulanmalıdır.
Haksız yere işsiz kalan işçinin tazminat alabilmesi ve işsizlik ödeneğine hak kazanabilmesi için, mevzuatlarda gerekli düzenlemeler yapılmalıdır.
Taner Akçam, yeni kitabında Ermenilerin dininin zorla değiştirilmesi ve asimilasyon süreçlerini inceliyor. Kitapta Talat Paşa’nın ihtida edenlerin tehcirden muaf tutulması emrini daha sonra nasıl geri çektiği de anlatılıyor.