İklim aktivisti Greta Thunberg 20 Eylül’de gerçekleşen ve 185 ülkede 5700 noktada çoğu genç 5 milyondan fazla kişinin katıldığı iklim grevleri için siyasetçilere seslendi: “Bu daha başlangıç. İster beğenin ister beğenmeyin, değişim geliyor!”
Bir hafta boyunca süren eylemlere toplamda 7 milyona yakın insanın katıldı. 350.org’un yayınladığı bilgiye göre 6100 noktada gerçekleşen protestolara 73 sendika, 820 sivil toplum örgütü ve 8.500 web sitesi destek verdi.
Her ülke iklim değişikliğinin farklı şekilde hissediyor ve farklı şekillerde iklim değişikliğini körüklüyor. Bu nedenle dünyanın dört bir yanındaki eylemlerde ülkelere özel durumlar da öne çıktı. Pasifik Okyanus’unda yer alan Solomon adalarında binlerce aktivistin gündemi deniz seviyelerindeki yükselmeydi. Güney Afrika’da aktivistler zehirli atıklar, Hindistan’da hava kirliliği ve plastik atıklar, Avustralya’da artan kömür enerjisi kullanımı ana gündemdi.
Kitlesel grevler
20 Eylül iklim grevine sadece Berlin’de 1,4 milyon kişi katıldı. Avusturya’da Sydney ve Melbourne’de 100’er bin, Londra’da da 100 bin kişi grevlere katıldı.
Eylemler 20-27 Eylül haftası boyunca sürdü. Örneğin 22 Eylül’de Avrupa Birliği’nin başkenti olarak Kabul edilen Brüksel’de yüzlerce aktivist AB Parlamentosu önünde Parlamento üyelerine “AB Komisyonu için oy verme” dedi. Aktivistler AB Komisyonu’nun iklim değişikliği ile mücadele konusunda hiç bir somut atmadığını, bu nedenle de yeni kurulan Komisyona Parlamento’nun onay vermemesini istedi.
İkinci dalga
Eylem haftasının son günü olan 27 Eylül’de de küresel düzeyde gösteriler gerçekleşti. Yeni Zelanda, Hollanda, Kanada, İsveç, İspanya, Portekiz, İtalya gibi birçok ülkede yine yüz binler sokaklardaydı.
En büyük gösteri İtalya’da gerçekleşti. Toplamda 1 milyon kadar kişi birçok şehirde sokaklara indi. 200 bin Roma’da, 150 bin kişi Milan’da yürüdü.
Ardından 600 bin kişi ile Kanada geldi. Greta Thrunberg'in de katıldığı ülkenin ikinci büyük kenti Montreal'in nüfusunun yüzde 27'sini oluşturan 500 bin kişi gösteriye katıldı. Yeni Zelanda’da 170 bin kişi yani nüfusun %3,5 kadarı gösterilere katıldı. Göstericiler yürüyüş sonrasında meclise “iklim acil durumu” ilan edilmesi için topladıkları imzaları bıraktı.
Hollanda’nın Hague şehrinde 35 bin öğrenci greve gitti. Stockholm’de 50 bin, Barselona’da birkaç on bin kişi yürüdü. 2019 yılında 734 aktivistin öldürüldüğü Şili’de ve aşırı sağcı Bolsonaro’nun ülkesinde de on binler sokaklardaydı.
Tanzanya, Nijerya gibi ülkelerde de yüzlerce öğrenci ve aktivist sokaklarda gösteriler düzenledi.
1 hafta boyunca eylemlere 7 milyona yakın insanın katıldığı söyleniyor. 350.org’un yayınladığı bilgiye göre 6100 noktadaki eylemlere 73 sendika, 820 sivil toplum örgütü, 3000 şirket ve 8.500 web sitesi destek verdi.
Türkiye’de grev ve gösteriler
Türkiye’de 20’den fazla noktada 10 bine yakın insan iklim için yürüdü. Gerçekleşen en kalabalık eylem Sıfır Gelecek kampanyası adı altında bir araya gelen ekoloji ve çevre örgütleri, sivil toplum kuruluşları ve demokratik kitle örgütlerinin İstanbul Kadıköy’deki etkinlikleriydi.
Kadıköy İskele Meydanı’nda toplanan 3000’in üzerinde iklim aktivisti Gelecek İçin Cumalar’dan Selin Gören ve Atlas Sarrafoğlu’nun okuduğu basın açıklamasının ardından Yoğurtçu Parkı’na yürüdü.
“İklim için Birleş” ve “Bilimin Arkasında Birleş” pankartlarının açıldığı yürüyüşün ardından Yoğurtçu Parkı’nda performans gösterileri, konserler ve konuşmalar düzenlendi. Konuşma yapanlar arasında çok sayıda iklim aktivisti gençler, DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu, Birleşik Metal-İş sendikası üyeleri ve Ömer Madra da yer aldı.
İzmir’de ise yine Sıfır Gelecek kampanyası altında bir araya gelen iklim aktivistleri İzmir Büyükşehir Belediyesi önünde bir araya geldi. Öğleden sonra “Ya sıfır karbon gelecek ya sıfır gelecek” pankartıyla Alsancak’tan bir yürüyüş gerçekleştirdi ve ardından konser düzenlediler.
Ankara Kuğulu Park’ta bir araya gelen aktivistlere ise Valilik tarafından basın açıklaması için izin verilmedi. Türkiye çapında sorunsuz geçen onlarca gösteri arasında yasaklanan tek etkinlik Ankara grevi oldu. 27 Eylül'de ise bir basın açıklaması ve forum aynı yerde gerçekleşti.
Muğla Milas, Bodrum, Ortaca, Dalyan ve Kızılağaç köylerinde düzenlenen etkinliklere 500’ün üzerinde genç katıldı. Milas’ta kömür havzalarının genişlemesinden dolayı tehlike altında olan ormanlık alanda Muğla Çevre Platformu’nun çağrısıyla bir araya gelen Karacahisar Köyü sakinleri piknik ve konserler düzenlediler, “Kömürü değil, köyümüzü, doğamızı istiyoruz” dediler. Ortaca’da iklim krizine karşı zeytin fidanı dikimi gerçekleşirken, Bodrum Kızılağaç Köyü’nde köy okulundan gençler yaptıkları tohum toplarını doğaya bıraktılar. Dalyan Çınaraltı’nda kendi hazırladıkları pankartlarla bir araya gelen on kadar genç iklim aktivistini jandarma engellemek istese de aktivistler, oturma eylemi gerçekleştirdiler. Bodrum Barış Meydanı’nda ise yaklaşık 150 kişilik bir grup “Beton değil toprak” ve “Fosil yakıtlara hayır” pankartlarıyla iklim grevine destek verdi.
Balıkesir’de Altınoluk ve Ayvalık’ta gerçekleşen eylemlere de yaklaşık 750 kişi katıldı.
20 Eylül Küresel İklim Eylem Günü’ne Diyarbakır Bisiklet ve Doğa Sporları Kulübü kent içinde gerçekleştirdikleri pedallama etkinliğiyle destek verirken; Mersin’de, Mersin Nükleer Karşıtı Platform bir basın açıklaması gerçekleştirdi. Bursa Nilüfer’de Kent Konseyi tarafından biriklim festivali gerçekleştirildi. Antalya – Çıralı’da Alakır Nehri Kardeşliği’nin çağrısıyla bir araya gelen genç, yetişkin 50 iklim aktivisti çeşitli performans gösterileri düzenledi. Çanakkale’de buluşma noktası Truva Atı olurken, Kazdağları’nda devam etmekte olan altın madeni için onbinlerce ağaç kesimine tepki pankartlara, dövizlere yansıdı. Ayrıca iklim grevcisi gençler Eskişehir EsparkAvm önü ve Artvin Arhavi’de iklim krizi için bir araya geldiler.
(Sosyalist İşçi)