Batı'da Ukrayna'ya destek zayıf görünüyor

O kadar çok kriz var ki (bilhassa Gazze'deki soykırım) en tehlikelisini gözden kaçırmak çok kolay: Ukrayna'da Rus ve Batı emperyalizmi arasındaki fay hattında gerçekleşen kanlı, topyekûn, konvansiyonel savaş.

Ukrayna, Şubat 2022'de ilk Rus işgalini geri püskürtmeyi başardı. Ancak geçen yılki karşı saldırı başarısız oldu. Ukrayna cephesi doğu Donetsk bölgesinde amansızca geri püskürtülürken Rusya'nın sayı ve teçhizat üstünlüğü yavaş yavaş ortaya çıkıyor. Ukrayna'nın geçtiğimiz ay Kursk bölgesinde yaklaşık 1300 kilometrekare Rus toprağını ele geçirmesi, Moskova'nın dikkatini tüm Donetsk bölgesini fethetme hedefinden uzaklaştırmayı başaramamış gibi görünüyor.

Bu nedenle Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Batı hükümetleri üzerindeki baskını artırdı ve Kiev'in ATACMS (ABD), Storm Shadow (İngiltere) ve Scalp (Fransa) gibi 150-200 mil menzile sahip füzeleri Rus topraklarına fırlatmasına izin verilmesini talep ediyor.

Rus mevkidaşı Vladimir Putin, geçen perşembe bu konuda bir yanıt verdi. Ukrayna'nın bu füzeleri NATO uydu verileri ve NATO teknik personeli olmadan kullanamayacağını savundu. Vardığı sonuç ürkütücü: "Bu, NATO ülkelerinin... Rusya ile savaşta olduğu anlamına gelir ve eğer durum buysa... biz de gerekli kararları alırız."

İngiltere'de İşçi Partisi hükümeti Zelenski'yi destekliyor. Keir Starmer, Putin'in tehdidine çocuk parklarında duyabileceğiniz bir dille karşılık verdi: "Çatışmayı Rusya başlattı." Sanki bu nükleer savaş riskini göze almak için yeterliymiş gibi. Sonra hala ABD başkanı olan Joe Biden'la lobi yapıp Ukrayna'nın Storm Shadow füzelerini Rus topraklarına fırlatmasına izin verilmesini sağlamak için Washington'a uçtu.

Fakat New York Times'a göre Biden kuşkucu. Bu kısmen nükleer savaş korkusundan kaynaklanıyor: "Çalışanlarına defalarca bir numaralı önceliklerinin 'Üçüncü Dünya Savaşı'ndan kaçınmak' olduğunu söyledi." Ayrıca "Pentagon yetkilileri, Ukrayna'nın savaş sahasında stratejik bir fark yaratacak kadar füzeye sahip olduğuna inanmıyor. Üstelik ABD'li yetkililer, Ukrayna'ya çok daha fazla füze tedarik edemeyeceklerini söylüyor. Pentagon, Avrupa ya da Asya'da bir çatışma çıkması olasılığına karşı makul bir silah rezervi bulundurması gerektiği konusunda uyarıda bulundu."

Diğer tehditler, Ukrayna'nın Rus topraklarına saldırmasına izin verilirse, Putin'in nükleer silah kullanmadan da misilleme yapabileceğini gösteriyor. Carnegie Uluslararası Barış Vakfı'nda savunma uzmanı olan Michael Kofman, "yatay tırmandırma" konusunda uyarıyor. "Yani Rusya, örneğin deniz taşımacılığının hedef alınması için Yemen gibi ülkelere, Husilere, teknoloji, teknik bilgi ve uzman personel sağlayarak misilleme yapabilir. Bu sadece ABD için değil aynı zamanda bu ticari yola güvenen herkes için de bir sorun olacaktır."

Putin daha haziran ayında şu uyarıda bulunmuştu: "Eğer birileri topraklarımıza saldırmak için bir savaş sahasına bu tür silahlar göndermeyi düşünüyorsa... o zaman neden bizim de benzer silahları Rusya'ya bunu yapan ülkelerin hassas hedeflerini vurmak için kullanılabilecekleri bölgelere gönderme hakkımız olmasın?" Bu, ABD emperyalizminin krizini en şiddetli olduğu noktada, yani Orta Doğu'da kızıştırma tehdididir.

Bu olasılığı bir kenara bırakırsak, Putin'in şu sıralar muhtemelen nükleer seçenekleri değerlendirmeyecek olmasının başka bir nedeni daha var. 5 Kasım'a kadar beklerse, Donald Trump'ın yeniden ABD başkanı seçilme ihtimali en azından yüzde elli. Trump, geçen hafta Kamala Harris ile tartışması sırasında "Ukrayna-Rusya savaşını bitireceğim. Eğer başkan seçilirsem, bunu daha başkanlık yemini etmeden önce halledeceğim." dedi.

Her halükarda Washington'da Ukrayna'ya yönelik siyasi destek azalıyor. Wall Street Journal, "Başkanlığı kim kazanırsa kazansın, Kongre'nin Ukrayna'ya ek finansmanı onaylaması konusunda pek umut yok." diyor.  Putin zamanın kendisinden yana olduğunun farkında.

Bu, Starmer gibi NATO'nun Rusya ile vekalet savaşını tırmandırmaya çalışanların çok tehlikeli bir oyun oynadığı gerçeğini değiştirmiyor. Eski İngiliz ulusal güvenlik danışmanı Kim Darroch'un Financial Times'a söylediği gibi, "Putin'in blöf yaptığından eminlerse sorun yok. Ama blöf, gerçekleşene kadar blöftür."

Alex Callinicos