Mollalar rejimi sarsılan hegemonyasını tahkim etmeye çalışırken, Mahsa Amini ve devlet güçleri tarafından katledilen yüzlerce kişi ile idam cezalarının hesabını sormak için üç günlük grev yapıldı.
Grev çağrısıyla birçok şehirde esnaflar kepenk kapattı. Özellik İran Kürdistan'ı ve Azerilerin yaşadığı şehirlerde greve katılım yüksek oldu.
Üniversitelerde öğrenciler protestolara devam ediyor.
22 yaşındaki Mahsa Amini adlı kadın 16 Eylül'de İrşad Devriyeleri tarafından rejimin istediği gibi örtünmediği gerekçesiyle gözaltına alınmış ve karakolda işkenceyle öldürülmüştü.
Ardından İran'da mollalar rejimi altında gelişen en büyük ve uzun süreli protesto hareketi başladı.
Protestolar konusunda başta ne yapacağını bilemeyen iktidar, ardından şiddet silahını kullandı.
Çoğu gençler, kadınlar ve işçilerden oluşan barışçıl protestocuların üzerine açılan ateşler sonucu rejime göre 200 kişi, insan hakları kuruluşlarına göre 400'den fazla protestocu katledildi.
Protestolara katılan binden fazla kişi hakkında hazırlanan iddianamede ağır cezalar istenirken, bazı eylemciler için idam cezaları onaylanmaya başladı.
Rejimin saldırılarının doruğa çıktı noktada halkın yanıtı genel grev oldu.
Rejimde çatlak ve onarım
İran'da halk greve hazırlanırken, dünyanın geri kalanında protestoların başlıca hedefi olan İrşad Devriyeleri'nin lavğedildiği haberi konuşuluyordu.
İran Cumhuriyet Başsavcısı'nın devlet TV'sinde yaptığı konuşmadan 2006'da kurulan ve görevi sokaklarda evlerde kadınları kapanmaya zorlamak olan özel polis birliklerinin kaldırıldığı sonucu çıkarıldı.
Oysa protestocuların nefretini kazanmış İrşad Devriyeleri zaten sokaktan çekilmiş durumdaydı. Üstüne üslük rejimin bazı kilit isimleri bu devriyelerini varlıklarını sorgulayan sözler etmiş ve yeniden yapılandırılmasını gündeme getirmişti. Bazı mollalar ise bu birliklerin hiç kurulmadığını iddia eder hale geldi.
Öte yandan Enzeli Güvenlik Güçleri komutanı Cafer Cavanmerd, protestocu Merhdad Semak’in öldürülmesi nedeniyle gözaltına alındı.
Mollalar rejimi, statükosuna son vermeye dönük halk hareketi karşısında iç tartışmalara itilirken, her zaman olduğu gibi, biçimsel vaatler ve yeni baskı araçları gündeme geldi.
İran polisi içinde bir birim olan İrşad Devriyesi'nin burada feshedilmek, ayrı bir kurum olarak örgütleneceği söyleniyor.
Kaldı ki baskı 2006 öncesinde de vardı ve kadınlara örtünme zorunluydu.
Protestocular rejimin manevralarına aldırmadan özgürlük için mücadele etmeye devam ediyor.
Taner Akçam, yeni kitabında Ermenilerin dininin zorla değiştirilmesi ve asimilasyon süreçlerini inceliyor. Kitapta Talat Paşa’nın ihtida edenlerin tehcirden muaf tutulması emrini daha sonra nasıl geri çektiği de anlatılıyor.