Nourtani’nin hesabı sorulacak

18 Eylül 2024’te, Zonguldak 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde, kaçak olarak işletilen bir maden ocağında kayıtsız ve güvencesiz bir şekilde çalıştırılan Afganistanlı Vezir Mohammed Nourtani’nin 9 Kasım 2023 tarihinde katledilişiyle ilgili davanın 3. duruşmasına katıldık. 

Nourtani ailesi, Afganistan’daki savaş, ekonomik sıkıntılar, yoksulluk gibi sebeplerle önce İran’a göç ediyor. İran’da büyük oğulları bir trafik kazası geçiriyor ve doktorun aileyi bilgilendirmeden oğullarının bir bacağını kesmesi sonucunda aile doktordan şikayetçi oluyor. Ancak bu olayın sonunda hem Nourtani ailesi suçlu bulunuyor hem de sınır dışı edileceklerini öğreniyorlar. Bunun üzerine aile Türkiye’ye, Van’a kaçıyor. Burada bir süre yaşadıktan sonra önce Iğdır’a, ardından da Zonguldak’a yönlendiriliyorlar. Aile, burada oturma iznine başvuruyor, fakat Zonguldak İdare Mahkemesi tarafından reddediliyor. Vezir Nourtani, Zonguldak’ta günlük işlerde çalışarak ailesine bakmaya çalışıyor. Öldürülmesinden 3 hafta önce, katledildiği maden ocağında iş bularak çalışmaya başlıyor. Maden ocağı 6 Kasım 2023 tarihinde, yani öldürülmesinden 3 gün önce, Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) ve jandarma ekipleri tarafından kapatılıyor. Maden ocağı, o günden itibaren kaçak olarak işletilmeye devam ediliyor. 9 Kasım 2023 günü, Vezir Mohammed Nourtani fenalaşıyor. Duruşmada iddia edildiğine göre, önce işçilerden birisi tarafından müdahale edilerek kalp masajı yapılıyor ve maden ocağı sahiplerine durum bildiriliyor. Vezir Mohammed Nourtani, maden ocağının sahibi iki ortak ve sahiplerinden birinin madende çalışan işçi kuzeni tarafından hastaneye götürülmek yerine ormanlık bir alana götürülerek benzinle yakılıyor. Bu kararın verilme sebebini, kurulan şu cümle çok net bir şekilde açıklıyor: “Hastaneye götürürsek başımız belaya girer. Bu adamın kimliği yok, Afgan zaten. Yakalım gitsin.”.

Maden ocakları zaten halihazırda çalışılması oldukça güç yerler. Kaçak maden ocakları ise kârı arttırmak için iş güvenliğinin göz ardı edildiği, maliyet gerektiren adımlardan kaçınılan, daha da zorlu koşullara sahip, işçilerin güvencesiz ve kayıtsız bir şekilde çalıştırılarak sömürüldüğü yerler. Bu zorlu çalışma koşullarını ise çoğunlukla başka yerlerde kolayca iş bulma şansı olmayan, seçim şansı çok kısıtlı olan ya da hiç olmayan göçmenler mecburen kabul etmek zorunda kalıyor. 

Duruşma günü Vezir Mohammed Nourtani davasını sahiplenenler, ailesi ile dayanışma gösterenler, göçmenlerin yalnız olmadığını göstermek isteyenler ile doluydu salon. Sanıklar, bu suçun işlendiğini inkar etmeyip çelişkili ifadeler ile suçlunun bir diğeri olduğunu iddia ederken, bakmakla yükümlü oldukları aileleri, çocukları olduğu için beraatlerini istediler. Vezir Mohammed Nourtani ise, eşini ve bir tanesi bacağını kaybetmiş, bir tanesi ise işitme engelli olan 3 çocuğunu geçindirmek zorunda olduğu için zorlu şartlara sahip işlerde çalışmak zorunda kalan bir işçiydi. Bu kişiler, Nourtani’yi vahşice katlettikten sonra arkasında kimlikleri olmadığı için ne çalışacak bir iş bulabilen ne hastaneye gidebilen ne de eğitim hakkından yararlanabilen bir aile bıraktılar. 

Ne göçmen ne yerli işçilerin hayatı, patronların insafına bırakılamaz. İş güvenliğinin gözetilmediği, güvencesiz, denetimsiz çalışma koşulları kabul edilemez. Göçmenlerin, mültecilerin, sığınmacıların hayatları, yerli halktan daha değersiz değildir. Göçmenler, mülteciler, sığınmacılar aşırı sağ fikirlerin yükseldiği bir atmosferde, her gün farklı bir şiddet türüne maruz kalıyor, temel insani ihtiyaçlarına ulaşma sorunu yaşıyor, katlediliyorlar. Bu atmosferi tersine çevirmek mümkün. Herkesin var olabildiği, herkese yer açan, alan tanıyan özgür bir dünya mümkün. Bunun için sesimizi, aşırı sağcı fikirlerin, nefretin, ırkçılığın artık duyulamayacağı, kendine yer edinemeyeceği noktaya kadar yükseltmek zorundayız. Bu da ancak hep birlikte, kolektif bir şekilde hareket edersek olur. 

Ve yine bu yüzden, 20 Aralık 2024, saat 14.00’e ertelenen Vezir Mohammed Nourtani davasına katılım çok önemli. Göçmenlerin yalnız olmadığını göstermek, suçlunun hakkettiği cezayı alıp almadığının takibini yapacak kamuoyunu oluşturmak, göçmen ve yerli işçilerin sorununun ortak olduğunu anlatmak, bu sömürü düzenine karşı çıkmak çok önemli. 

Tıpkı duruşma salonuna alınma sırasında önceliğin müşteki ve sanık yakınları olduğunun söylenmesi üzerine, bizim salona girişimize itiraz eden bir sanık yakınına cevap veren arkadaşımızın dediği gibi: “Bizler de Nourtani’nin yakınlarıyız.”

Dila Ak

(Sosyalist İşçi)