Solu ve yükselen işçi hareketini bastırmak için darbe yapmaya kalkan sağcı devlet başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınması iki gün sonra Güney Kore meclisinde görüşülecek. 7 Aralık'taki oturum iktidar partisi tarafından boykot edilmişti.
Daha önce sıkıyönetim kararı için halktan iki kez özür dileyen Yeol, yaptığı son ulusa sesleniş konuşmasında "sonuna kadar savaşma" sözünü verdi.
Güney Kore cumhurbaşkanı isyan suçlamasını reddediyor ve sıkıyönetim kararını bir 'idari bir eylem' olarak savunuyor.
İçerideki muhalefeti kriminalize ederek suçlamaya devam ediyor.
Güney Koreli sosyalistler 4 Aralık gecesi Yeol'ün ilan ettiği ve 6 saat sonra darbe karşı protestolarla sona erdirilen sıkıyönetim sonrası mücadelenin Yeol istifa edene kadar devam etmesini, çünkü onun fırsat bulduğunda yine darbe yapmaya kalkacağını söylemişti.
Çember daralıyor
Yeol hakkında sıkıyönetim ilanı sebebiyle soruşturma başlatılmış ve ülke dışına çıkışı yasaklanmıştı.
Polis, başkanlık ofisini iki kere bastı.
Sıkıyönetim kararını oylama ile kaldıran muhalefetin talebiyle mecliste Yeol'ün görevden alınması görüşülecek.
İktidar partisi PPP, kendi üyesi olan Yeol'un cumhurbaşkanlığını savunuyor.
Eski Savunma Bakanı Kim Yong-hyun, sıkıyönetim ilanı kaosu sırasında istifa etmiş ve isyan suçlamasıyla gözaltına alınmıştı.
Tutulduğu hapishanede intihar girişiminde bulundu.
Büyük demokratik hareket
Başarısız darbe girişiminin gerçekleştiği 3 Aralık akşamı binlerce protestocu meclisin önünde toplanmış, muhalefet vekillerinin meclise girişine yardımcı olmuştu; polisle çatışıp püskürtmüş, bir askeri aracı da engellemişti.
4 Aralık'ta ülkenin en büyük sendikası olan Kore Sendikalar Federasyonu genel grev başlattı. Metal İşçileri sendikası, 70.000 işçinin katıldığı vardiya başına iki saat süren acil bir grev ilan etti. Sağcı PPP iktidarının çalışma bakanı grevcileri ağır sözlerle suçladı. Buna rağmen grev Yeol istifa edene kadar devam ediyor.
6 ve 9 Aralık akşamı ise mumlu demokrasi nöbetleri birçok muhalif dernek ve hareket tarafından örgütlendi.
Meclisin azil görüşmesinin gerçekleşeceği 7 Aralık günü başkent Seul'da dondurucu soğuğa rağmen 200 bin kişi "Yeol istifa!" sloganıyla meclis önünde toplandı. Ellerinde mumlarla sağcı başkan ve partisini protesto ettiler. Yeol'ün partisi PPP'nin boykotu nedeniyle mecliste yeterli sayı bulunamadığı için cumhurbaşkanının görevden alınması görüşülemedi. Bunu duyan protestocular, milletvekillerine geri dönüp oy kullanmaları için çağrı yaptı.
İkinci azil girişiminin görüşüleceği günden önceki gece olan 13 Aralık'ta mumlu demokrasi nöbeti hayata geçirilecek. 14 Aralık günü ise meclis önünde dev bir protesto mitingi bekleniyor.
Başarısız darbe girişimi öncesi Seul'da 100 bin işçi, Yeol'ü ve partisinin dayatmak istedi 2025 bütçesini protesto etmişti.
Yeol ve ekibi, darbeyle bu aşağıdan muhalefeti ezmek istese de uğradığı başarısızlıklar sonrası çok büyük bir işçi hareketi ve toplumsal muhalefetle karşı karşıya. Genel greve milyonlarca işçinin katıldığı söyleniyor.
Hareket, Yeol'ün cumhurbaşkanlığına son vermeyi başarabilir. Yeni bir darbe girişimini yine püskürtebilir. Sağcı PPP iktidarının da sonu başlayabilir.
---
Darbelerin, katliamların, kanlı savaşın tarihi
Güney Kore tarihi tıpkı Türkiye ya da Güney Amerika ülkelerininki gibi gibi darbelerin tarihidir.
1950'de patlak veren Kore savaşı üç yıl sürdükten sonra ülke Kuzey ve Güney olarak ikiye bölündü. Savaşta 3 milyon Koreli öldü.
1953'teki ateşkes sonrası Kuzey Kore SSCB tarafından desteklenen stalinist bir diktatörlükle yönetilirken, Güney Kore ABD'nin Asya'daki biricik müttefiki oldu.
1961 yılında 2. Ordu komutan yardımcısı Tümgeneral Park Chung-hee liderliğinde bir darbeyle cunta yönetimi kuruldu ve üç yıl ülkeyi demir yumrukla yönetti.
Güney Kore askerleri, ABD'nin isteğiyle 1964 yılında Vietnam savaşına katıldı ve deniz savaş birliklerini oraya gönderdi. 1965 yılında kara birlikleri de Vietnam savaşına dahil oldu. Ancak 1973 yılına kadar orada kaldılar ve jalka karşı birçok savaş suçu işlediler. Katliamlar ve tecavüzlerle suçlandılar.
Takvimler 1979'u gösterdğin Güney Kore büyük bir grev dalgasıyla sarsılıyordu. Aynı yılın Aralık ayında ikinci darbe yapıldı. 1980'in başında sıkıyönetim ilan edildi. Halkın sokaklarda, öğrencilerin kampüslerde yaptığı barışçıl protestolara, askerler tarafından ateş açıldı. Çok sayıda kişi sokak ortasında dövülüp, gözaltına alındı. Bunun yarattığı öfke ülkenin bazı yerlerinde ayaklanma boyutuna varan protestolara yol açtı. 9 süren ayaklanma sırasında en az 240 protestocu öldürüldü, yüzlerce kişi yaralandı.
Sonraki hükümetler esas olarak darbeci generaller tarafından kuruldu.
1997'de yapılan seçimlerde ilk kez iktidar burjuva demokratik yöntemlerle muhalefet partisinin yönetimine geçti.
ABD tarafından desteklenen Güney Kore ordusu, Kuzey ile on yıllardır süren soğuk savaş ve gerilimden beslenerek siyasete müdahil olageldi.
Son darbe ise geçtiğimiz günlerde patlak verdi ve bu kez yenildiler.