Myanmar: Darbeciler üç kişiyi öldürdü, mücadele sürüyor

1 Şubat’ta gerçekleşen askeri darbeden bu yana Myanmar’da darbe karşıtlarının mücadelesi sürüyor. Ordunun giderek sertleşiyor olmasına rağmen eylemler durmuyor.

Cumartesi günü ülkenin dört bir yanında eylemler gerçekleşirken ilk kez güvenlik güçleri Mandalay kentinde göstericilere ateş açarak iki kişiyi öldürdü. 

Darbe karşıtlarına bu sefer şairler, müzisyenler ve etnik azınlık grupları da katılıyordu. Mandalay’da gösterilere greve çıkan tersane işçilerinin de katılması üzerine güvenlik güçleriyle göstericiler arasında çatışma yaşandı ve açılan ateş sonucu iki gösterici öldü. 

Cuma günü de daha önce polis kurşunuyla başından yaralanan ve tedavi altında olan bir kadın hayatını kaybetmişti. Böylece 24 saat içerisinde 3 kişi hayatını kaybetmiş oldu ve büyük öfke uyandırdı.

Öldürülen göstericilerden birinin eşi Reuters’a verdiği röportajda “Şimdiye kadar eylemlere katılmamıştım ama bundan sonra katılacağım. Artık korkmuyorum” dedi. 

Ordu yönetimi ölümler üzerine interneti sürekli olarak kesmesine rağmen bugün on binler bir kez daha darbecileri protesto etmek için sokaklardalar.

Eylemler iki haftadır sürüyor 

Darbeden sonraki ilk haftasonu ülke çapında yüzbinlerce kişi sokak eylemlerine katılmıştı. Yer yer polis müdahalesi olsa da sert çatışmalar yaşanmamıştı. Hatta eylemlerde zaman zaman polislerin üniformalarıyla birlikte saf değiştirerek eylemcilere katıldığı videolarda yer almıştı.

Hafta içi ise eylemlere bu kez iş bırakan işçiler dahil oldular. Özellikle öğretmenler bu eylemlerin başını çekiyordu.

Ordu bu sırada sertleşmeye başladı. Eylem çağrılarını engellemek için bazı saatlerde internet hizmetlerini kesti (mesai saatlerinde açılan internet sonrasında kesiliyor) ve şafak operasyonları ile eylemcileri gözaltına almaya başladı. Ardından basında “darbe ve “cunta” kelimelerinin kullanılmaması yönünde bir yönerge yayınlandı. Yönergede "anayasaya uyumlu olağanüstü hâl" deneceği de yer alıyordu. 

Kabul edilen siber güvenlik yasasıyla "toplumsal panik" yaratacağı iddia edilen sosyal medya paylaşımlarına ceza getirildi. 

İktidara el koyan ordu bir başka açıklamada, gösterilere katılanlara 20 yıla kadar hapisle cezalandırılabilecekleri uyarısında bulundu. Darbenin başını çeken komutanlara yönelik "nefret veya itaatsizlik" kışkırtmanın da yine ağır hapis ile cezalandırılacağı kaydedildi.

Myanmar ordusu, önde gelen sekiz muhalif isim hakkında gözaltı kararı verildiğini, bu kişilerin halk tarafından saklanmaması gerektiğini duyurdu.

Tüm bu baskılara rağmen binlerce kişi gösterilere katılmaya devam etti. Yüzlerce Budist rahip de eylemlere katılmaya başladı. 

Sivil havacılık Departmanı çok sayıda çalışanın işe gelmemesi nedeniyle özellikle yurtdışı uçuşlarda sorun yaşandığını duyurdu. Yerel basında da bazı tren hatlarında grevler nedeniyle sefer yapılamadığı haberleri yer aldı.

İnternet kesintilerinin kaldırıldığı bir arada sosyal medya üzerinden yapılan "bozuk araba" hareketi çağrısı ise oldukça ses getirdi. Ülkenin en kalabalık şehri Yangon’da binlerce kişi, ana yollara arabalarını kaputu açık halde bırakarak, yolları trafiğe kapattı. Böylece saatlerce hem güvenlik güçlerine hem de işe gidenlere zorluk çıkardı eylemciler. 

Cuma günü sokağa inen on binler ise “Ofislerinize gitmeyin. İşi bırakıp sivil itaatsizlik eylemine katılın” sloganları attı. 

Mandalay’da tren seferlerini durduran eylemcilere polis plastik mermilerle müdahale etti. 

Siyasi Mahkumlara Yardım Derneği, ülkede eylemlerin başından bu yana 500 kişinin tutuklandığını duyurdu. AFP ise Dışişleri Bakanlığı’nın 11 yetkilisinin sivil itaatsizlik faaliyetlerine katıldıkları için gözaltına alındığını duyurdu. AFP, çok sayıda bakanlıktan en az 50 sivil çalışanın tutuklandığını yazdı.

Çok sayıda şirkete ve yatırımlara sahip olan Myanmar ordusunun Çin ve Rusya ile yakın ilişkileri bulunuyor. Darbe lideri ve ordunun en üst komutanı Min Aung Hlaing ise Rohinya Müslümanlarına yapılan katliamlardan dolayı Batının yaptırım listesinde. Darbeden sonra diğer generallere de yaptırımlar geldi. 

Aung San Su Çi’nin yargılanması

Kasım ayındaki seçimleri %60 ile kazanan Ulusal Demokrasi Birliği partisinin lideri ve ülke başkanı Su Çi ev hapsine alınmıştı. Cunta yönetimi Su Çi’nin önceki başkanlığı döneminde 16 adet telsizi yasadışı yollarla ülkeye soktuğu için yargılanacağını açıkladı.

17 Şubat’ta mahkemeye çıkarılacağı açıklanan Su Çi, eylem çağrıları nedeniyle avukatlarına bile haber verilmeden gizlice bir gün önce mahkeme önüne çıkarıldı ve kendisi hakkında ikinci bir soruşturma daha açıldığı söylendi. Bu ikinci soruşturmada covid-19 salgını döneminde ulusal felaketler kanununa uygun hareket edilmediği iddia edildi. İddia konusu olay salgına rağmen seçim mitingi düzenlemiş olmasıydı. Ancak benzer mitingler düzenleyen ordu destekli partinin (%5 oy aldı) siyasetçilerine böyle bir suçlamada bulunulmadı.

Mahkeme, yargılama sürecinin bir yılı bulabileceğini belirtti. Bu, bir yıllık olağan üstü hal ilan edilen ülkede en güçlü sivil parti liderinin bu süre boyunca tutuklu olarak ordunun elinde tutulacağı anlamına geliyor.

Myanmar ordusu, Kasım seçimlerinde anayasayı tek başına değiştirebilecek kadar büyük bir oy oranına ulaşan Su Çi liderliğindeki partinin seçimlerde hile yaptığını iddia etmişti. Gerçek bir seçim yapmak üzere yönetime el koyduğunu ve bir yıl sonra seçimlere gidileceğini duyurmuştu.

İlginizi çekebilecek diğer yazılar