Referandumlardan çıkan ilginç sonuçlar

ABD’de 3 Kasım’da gerçekleşen Başkanlık seçiminde Amerikalılar sadece başkanı değil Temsilciler Meclisi üyelerini ve Senato’nun da 30 üyesini seçti. Ama seçimler bununla sınırlı kalmadı. 

Çok sayıda eyalet vatandaşlarına sandık sırasında çeşitli referandum soruları da sordu. Sorulan sorular ve çıkan sonuçların bir kısmı ABD’de toplumsal muhalefet açısından önemli kazanımlar içeriyorlar.

Irkçı simgelerin değiştirilmesi

George Floyd eylemleri sonrası başlayan isyanda çok sayıda Konfederasyon sembolü ve heykeli yıkılmıştı. Bazı NBA takımları adını değiştirirken NASCAR yarışları sırasında seyircilerin Amerikan iç savaşı sırasında kölelik yanlısı olan Konfederasyon’un bayrağını sallamaları yasaklanmıştı. 

Başkanlık seçimleri sırasında bazı eyaletlerde ırkçı sembollerin değiştirilmesi konusunda sorular da soruldu. 

Mississippi eyaletinde üzerinde Konfederasyon bayrağının da bulunduğu eyalet bayrağının değiştirilmesi oylandı. Trump’ın %60 oy alarak açık ara farkla kazandığı güney eyaleti, %71 evet oyu ile ırkçı bayrağını değiştirme kararı aldı. Böylece konfederasyon bayrağının kullanıldığı son eyalette de bu sembol kaldırılmış oldu. Üstelik 20. Eyalet olan Mississippi bayrağına 20 yıldızın yanısıra bir de yerli halkları temsil eden büyük sarı bir yıldız eklendi. 2001 yılındaki aynı referandumda halkın %65’i konfederasyon bayrağının kalması yönünde oy kullanmıştı.

Rhode Adası eyaleti resmi olarak Rhode Adası Devleti ve Providence Plantasyonları olan adını değiştirerek kölelik döneminden kalan Providence Plantasyonları kısmını isminden çıkarmayı oyladı. Biden’ın kazandığı eyalet %53 ile ismindeki arkaik plantasyon kavramını kaldırmış oldu.  

Trump’ın açık ara kazandığı Nebraska eyaleti de eyalet yasalarında yer alan suçluların, kölelik ve zorunlu hizmet yasağının dışında tutulmasına yönelik maddeyi yasalarından çıkarmayı sordu ve %68 ile ayrımcı maddenin kaldırılması kabul edildi.

Kürtaj hakkı

Louisiana ve Colorado eyaletlerinde kürtaj hakkını sınırlandıran yasal düzenlemeler halka soruldu.

Trump’ın %58 oy aldığı Louisiana’da kürtaj hakkına hiçbir şekilde yasal ve ekonomik koruma sağlanamaz şeklindeki madde %62 destek aldı ve kadın hakları açısından önemli bir kayıp oldu.

Ancak Biden’ın kazandığı Orta Amerika eyaletlerinden biri olan Colorado’da 22 haftadan sonra kürtajı yasaklamayı öngören madde %59 oy oranı ile reddildi.

Asgari ücret artırılması

Florida ve Maine eyaletine bağlı Portland’da saatlik asgari ücretin 15 dolara çıkarılmasını isteyip istemedikleri soruldu. Sanders kampanyasının en önemli vaatlerinden olan asgari ücretin 15 dolara çıkarılmasına Trump’ın birinci çıktığı Florida eyaletinde %61 destek buldu. 

Biden’ın kazandığı Portland’da ise sadece 15 dolarlık ücret değil Portland için Yeni Yeşil Anlaşma da Kabul edildi.

Eşcinsel evlilik

Nevada, eşcinsel evlilikleri anayasa koruması altına alan ilk eyalet oldu ve bu konuda önceden verilmiş bir yasaklama kararını iptal etti. Nevada’da seçmenlerin %60’tan fazlası Salı günü yapılan oylamayla, çiftlerin cinsiyet kimliklerinden bağımsız olarak evlenebileceği ve bu evliliklerin heteroseksüel evliliklerle eşit olacağı kararını aldı.  

Maruana serbestisi

ABD’de halihazırda 11 eyalette eğlence amaçlı maruana kullanımı serbest. Ancak 3 Kasım’da dört eyalette daha Arizona, Montana, New Jersey ve Güney Dakota’da seçmenlere yaş kısıtlarıyla birlikte “maruana serbest bırakılsın mı?” diye soruldu. 

Biden’ın kazandığı Arizona ve New Jersey eyaletlerinde de, Trump’ın kazandığı Montana ve Güney Dakota’da eyaletlerinde de maruana kullanımı serbest bırakıldı.

Porto Rico statüsü

Porto Rico, ABD’ye bağlı olmakla birlikte bir eyalet değil ve bu nedenle Başkanlık seçimlerinde oy kullanılamıyor. Bir tür sömürge ilişkisi sürüyor. Sadece kendi meclis ve başkanını seçiyor ama bu sefer ABD’nin 51. Eyaleti olmayı isteyip istemedikleri de oylandı. 

Seçimlere katılım rekor düzeyde düştüğü ve %51’de kaldığı seçimlerde bir yandan iki partili sistemi kırarak meclise seçilen çok sayıda sol aday başarı kazanırken diğer yandan bağımsızlık seçeneğinin olmadığı, sadece ABD eyaleti olunmasının sorulduğu soruya %52 ile eyalet olarak ABD’ye bağlanılması yönünde sonuç çıktı. 

İlginizi çekebilecek diğer yazılar