Üniversite mezunu işsiz genç erkeklerin başlattığı mücadele, Irak'ı sarsıyor.
On binlerce işsiz genç, Salı günüden bu yana başkent Bağdat ve Irak'ın birçok şehrinde iş imkanı yaratılması, elektrik ve su gibi hizmetlerin iyi verilmesi, yolsuzlukların sona ermesi talepleriyle gösteriler yapıyor.
Irak Başbakanı Mehdi, taleplerin haklı olduğunu söylese de 'vur' emri verdiği polisler, bu sözleri takip eden 24 saat içerisinde onlarca göstericiyi öldürdü.
Irak İnsan Hakları Gözlemevi'nin bildirdiğine göre ölü sayısı 93'e, yaralı gösterici sayısı ise 4 bine çıktı. Ölümler ve yaralanmalar, protestocularına üzerine ateş açılması sonucu gerçekleşti. Tutuklanan gösterici sayısı da 540'a çıktı.
Protestolar 5. gününde
Protestoların son iki gününde Bağdat, en fazla şiddetin ve ölümün yaşandığı yer oldu. Bağdat'ta yüzlerce eylemci yine sokağa çıktı. Polis, iş isteyen gençlere ateş açtı. Güney Irak'taki Diwaniya eyaletinde bulunan meclis önünde sert çatışmaların yaşandığı söyleniyor.
Başbakan Mehdi'nin emriyle başlayan sokağa çıkma yasağı Cuma saat 17.00'de sona erdi. Bağdat'ta binlerce kişi, alışveriş yapmak için gittikleri dükkanlarda meyve ve sebze fiyatlarını iki katına çıkmış halde buldu.
Huzursuzluk sebebiyle Irak doları cinsinden devletin borç senetleri, 1,2 sent düşerek son dört ayın en kötü seviyesine indi.
Protestoların kendisini devirecek bir ayaklanmaya dönüşmesini engellemek şiddet ve baskıyı artıran Irak yönetimi, zaten bozuk olan ülke ekonomisini daha da bozmakla kalmadı. Şimdi karşısında, mücadeleye başlatan işsiz genç erkeklerden çok daha fazla sayıda insan var.
Siyasi kriz
Irak'ta Şiilerin dini lideri Ayetullah Sistani protestocuları desteklerken, geniş bir tabana ve örgütlülüğe liderlik eden Şii siyasetçi Mukteda El-Sadr hükümetin istifa etmesi ve uluslararası gözlemcilerin denetiminde hızlı bir seçim yapılması çağrısında bulundu.
El Sadr daha önce meclis üyelerine meclis üyeliğini askıya alma ve hükümet protestocuların taleplerine cevap verene kadar oturumları boykot etme çağrısı yapmıştı.
Başbakan Mehdi, işsiz gençlerin haklı taleplerini karşılamak yerine, yalanı ve şiddeti tercih ettiği için, belki de sonunu getirecek büyük bir siyasi krize yol açmış durumda.
Protestocular ne diyor?
Dünyanın 4. en büyük petrol rezervlerine sahip ülkesi olan Irak'taki 40 milyon insanının yaklaşık yüzde 60'ı günde 6 dolar gelirin altında yaşıyor. Yıkıcı savaşlar ve ABD işgali sonrası ülkenin altyapısı çökmüş durumda. Üniversite mezunu işsizlerin isyanı,toplumdan yükselen bir çok şikayetin üzerine geldi.
Liderleri olmayan, mezhepsel ya da siyasi olarak bölünmemiş olan göstericiler, mücadelenin başında iş, elektrik,su ve yolsuzluğa son verilmesinin talep etmişti. 5 süren gösteriler, çatışmalar ve cinayetler sonrası, Mehdi hükümetinin gitmesini ve ülkedeki yozlaşmış siyasi rejimin topyekun değişmesini protestocuların ana talebi haline geldi.
Geçen yılki seçimlerde siyasi koalisyonu mecliste en fazla sandalyeyi alan etkili Şii lideri Muktada el Sadr'ın hükümetin istifası ve yeni bir seçim yapılması isteği, protestoların ön saflarında yer alan Showqi'ye göre yeterli değil: “Tamamen değişim istiyoruz. İktidardakilerin yargılanmalarını istiyoruz ve ellerinde kan bulunan geleneksel partilerle hiçbir ilgisi olmayan yeni bir insan havuzundan seçim yapılmasını talep ediyoruz.”
Showqi, şöyle devam etti: "Korku ortadan kalktı - artık korkacak hiçbir şeyim yok. Protesto etmeye devam edeceğiz çünkü kaybedecek hiçbir şeyimiz yok. Onurla ölmek daha iyi."