Ticaret savaşı: Yaptırım, misilleme, askeri gerilim

ABD-Çin arasındaki kıyasıya rekabet, karşılıklı misillemelerle devam ediyor. 

ABD, limanlarına gelen Çin ürünlerinden yüzde 25 ithalat vergisi almaya başladı.

1 Haziran itibarıyla uygulanmaya başlayan yeni tarife ile gümrük vergisindeki artışın 200 milyar doları bulacağı, ABD Başkanı Donald Trump tarafından belirtilmişti.

Ek vergiler, ABD'ye deniz yoluyla gelen internet, mobilya, ev aletleri ve aydınlatma ürünleri gibi binlerce Çin malını kapsıyor

Trump, “Vergiler Çin üzerinde yıkıcı bir etki oluşturacak” derken Pekin'den misilleme geldi.

31 Mayıs gece yarısı başlatılan yeni tarifelere göre Çin, ABD'den ithal edilen ürünlere yüzde 25 ek vergi koydu.

Ek vergiler, spor malzemeleri, müzik aletleri ve şaraplar gibi ABD'den ithal edilen 60 milyar dolar değerindeki ürünü kapsıyor.

Huawei yaptırımlarına misilleme

Pekin yönetiminin, ABD'nin Huawei'ye yaptırım kararına karşı 'güvenilmez şirket ve kişiler' listesi hazırladığı ortaya çıktı.

Çin'in ABD'ye ihraç ettiği cep telefonu, tablet ve dizüstü bilgisayarlarda kullanılan bazı önemli madenlerin ve parçaların sevkiyatını durduracağı, ABD'den elektrikli otomobil ithalatını da keseceği tahmin ediliyor.

Çin'in teknoloji devi Huawei, geçen hafta ABD ile devam eden iş görüşmelerini durdurduğunu duyurmuştu. Şirketin genel merkezindeki Amerikalı çalışanlar işten çıkartılıp, ülkelerine gönderildi. 

ABD şirketleri tarafından kara listeye alınan ve Google'ın Android işletim sistemini kullanması yasaklanan Huawei'in yaptırımlara misliyle yanıt vermeye devam edeceği duyuruldu.

Değerli madenler

Ticaret savaşında, vergi misillemeleri ve teknolojik yaptırımlarından sonra sıra da değerli madenler mi var?

İktidardaki Çin Komünist Partisi’nin resmi yayın organlarından Global Times'taki haberde, “Nadir elementler Çin-ABD ticaret savaşında kullanılırsa, nadir elementlere yönelik ihracat yasağı güçlü bir silah olur” ifadeleri yer aldı.

Çin, dünyadaki nadir madenlerin yüzde 80’ini üreticisi. ABD nadir maden ithalatının yüzde 80’ini Çin’den yapıyor.  

Yenilenemeyen maden kaynakları olan “nadir elementler”, metalurji, petro kimya, optik, lazer, manyetizma, elektronik gibi modern sanayinin birçok alanında kullanılıyor. 

17 tür elementten oluşan bu madenler stratejik öneme sahip. Sivil ve askeri sanayide, cep telefonları, elektrikli araç motorları, uydular ve savaş uçağı motorlarında kullanıldığı için “endüstriyel katalizör” olarak adlandırılıyor.

Savaşı uzun sürecek

Trump, 2018 Mart'ında ABD'nin Çin'den ithal ettiği güneş panelleri ve alüminyuma uygulanan gümrük vergilerini artırarak ticaret savaşını başlattı. 

Çin ve ABD arasında yürütülen görüşmeler geçen ay anlaşmazlıkla sonuçlandı. 

Haziran sonundaki G20 zirvesinde Çin lideri Şi Cinping'in, Trump'la bir araya gelmesi bekleniyor. İki tarafın heyetleri arasında bir müzakerenin olup olmayacağı belirsiz.

Beklenen, ABD-Çin rekabetinin uzun süreli bir ticaret savaşına sebep olması.

Ticaret savaşının damgasını vurduğu Mayıs ayında, dünya borsalarında 2 trilyon dolarlık kayıp yaşandı.  

Bloomberg ekonomistleri, ek gümrük vergilerinin tüm ABD-Çin ürünlerini kapsaması durumunda, borsalarda ani ve sert düşüş yaşanacağını, 2021 yılında küresel büyümenin 600 milyar dolar azalacağını tahmin ediyor.

'Stratejik rekabet'

Dünyanın en büyük iki ekonomisi ticaret savaşından zarar görmeye başlasa da, ABD ve Çin'i yönetenler "stratejik rekabeti" sürdürmekten yana. Bu rekabetinin alanı sadece küresel piyasalar değil. 

Asya'nın en önemli savunma zirvesinde konuşan Çin Savunma Bakanı Wei Fenghe, ABD’nin  Tayvan’a verdiği desteği ve Güney Çin Denizi’ndeki askeri operasyonlarını eleştirdi.

ABD savaş gemileri bir süredir Çin'in kendi parçası olarak gördüğü Tayvan Boğazı'nda devriye atıyor.

Kore yarımadası, Güney Çin Denizi ve Tayvan boğazı,  ABD ile Çin arasında süren Asya-Pasifik bölgesine hakimiyet mücadelesinin gerilim alanları.

Çin Savunma Bakanı Wei Fenghe, iki ülke arasındaki çatışma veya savaşın felaket olacağını söyledi. Fenghe, Çin’in ticaret savaşında 'sonuna kadar mücadele edeceğini' belirtti fakat uzlaşma kapısını da açık bıraktı.

İlginizi çekebilecek diğer yazılar