ABD-İran savaşı mı başlıyor?

Trump yönetiminin İran'a yaptırımları ve Tahran'ın nükleeer anlaşmaya verdiği bazı tahahütleri durdurma kararıyla sıcak savaş ihtimali zirveye çıktı.

ABD basını günlerdir Trump'ın İran'a savaş hazırlığı içinde olduğunu yazıyor. Trump, "120 bin asker gönderilecek" iddiasını yalanladı. Ancak "İran'ın, Amerikan asker ve menfaatlerini hedef alan saldırılar planladığına ilişkin istihbarat" iddiasıyla bir uçak gemisi taarruz grubu ve bir çıkarma gemisini, dört bombardıman uçağı ile bir Patriot hava savunma bataryasını Ortadoğu'ya sevk etti.

ABD’nin 2003’te Irak Savaşı’nda kullandığı uçak gemisi USS Abraham Lincoln’ü Ortadoğu’ya göndermesinin ardından açıklama yapan İran Devrim Muhafızları Genel Komutanı General Hüseyin Selam, "Düşmanla topyekûn karşı karşıya gelmenin en üst noktasında bulunuyoruz" dedi.

Vermont Senatörü ve 2020 başkanlık seçimleri aday adayı demokrat Bernie Sanders ise İran'la savaşa karşı çıkarak, "Bu tam bir felaket olur. Trump'ı ve nihayetsiz savaşlar arzu eden Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton'u durdurmalıyız" diye yazdı.

Bolton şahinlerin lideri olarak öne çıkıyor fakat yalnız değil. Başkan Yardımcısı Mike Pence ile Pentagon generallerinin çoğunluğu da Bolton gibi İran'la savaştan yana.

Afganistan, Irak ve Suriye'nin ardından ABD'nin İran'da savaşa girme kararı, 2020'de yeniden başkanlık hesapları yapan Donald Trump'ın masasında.

Obama'nın 2015'te imzaladığı nükleer anlaşmayı iptal ederek gerginliği başlatan Trump, ilan ettiği yaptırımlarla İran ekonomisini çökertmekle meşgul.

Petrol, demir, çelik ihracat etmesi ABD yaptırımlarıyla engellenen İran'ın Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, "uluslararası yaptırımlar nedeniyle eşi benzeri görülmemiş bir baskıyla karşı karşıya" olduklarını duyurdu.

Basra Körfezi'nde gerilim

Hürmüz Boğazı’nda petrol taşıyan gemilere yönelik sabotajlar ile Riyad’ın 320 kilometre batısındaki iki petrol pompa istasyonuna yönelik saldırı iddialarıyla tansiyon yükseldi.

Petrol istasyonları Suudi Arabistan'ın dev petrol şirketi Aramco’ya, gemiler ise yine Suudi Arabistan ve müttefiki Birleşik Arap Emirlikleri'ne (BAE) ait.

Suudi Arabistan ile BAE, saldırılardan İran'ı sorumlu tutuyor.

Reuters'e konuşan ABD'li bir yetkili, sabotajların ardında Yemen'deki Husiler ya da Irak'taki İran yanlısı Şii milislerin olabileceğini söyledi.

İran ise hakkındaki suçlamaları reddediyor ve uluslararası bir araştırma yapılmasını istiyor.

Basra Körfezi, Hint Okyanusu ve Arabistan yarımadası ile 989 km uzunluğundaki sahillerinin Hürmüz Boğazı ile kesiştiği 233.000 km alan içerisinde yer alıyor.

Hürmüz Boğazı, Ortadoğu petrollerinin çıkış kapısı olarak stratejik bir öneme sahip.

Günde ortalama 14 büyük tanker Hürmüz Boğazı'ndan geçerek 17 milyon varil hacminde petrol akışı sağlıyor.

Ham petrol ihracatının yüzde 85'i Asya'ya gidiyor, Çin’in petrol ithalatının yarısı bu boğazdan geçiyor. Körfez petrollerinin yüzde 90’ı aynı yolu kullanıyor ve bu yolun bir alternatifi de bulunmuyor.

Hürmüz Boğazı, Basra'daki 8 komşu devletin uluslararası sulara erişebildiği tek yol ve geçen her tanker İran'la Umman topraklarını doğal olarak kullanmış oluyor.   

Hürmüz'ün stratejik önemi, 8 yıl süren İran-Irak savaşında kendini göstermişti. İran, birden fazla kez kendisine yönelik saldırılara karşı boğazı kapatma tehdidinde bulunmuştu.

Rakibi Suudi Arabista n da, Mısır'ın desteği, BAE ve Bahreyn'in ortaklığıyla Arap Birliği'ni İran'a karşı kurmuştu.

Ortadoğu'daki iki büyük mezhebin temsilcisi olduklarını iddia eden Suudi Arabistan ve İran arasındaki bölgesel rekabet, ABD'nin yaptırımlarıyla birlikte askeri gerilime dönüşüyor.

Irak'ta olağanüstü hareketlilik

ABD Merkez Komutanlığı, Irak ve Suriye'deki Amerikan askerlerini bölgedeki İran güçlerinden gelen "ciddi tehditler" nedeniyle teyakkuza geçirdi.

ABD Dışişleri, Irak'taki diplomatlarına ayrılma talimatı verdi. Almanya ve Hollanda sınırlı sayıdaki askerlerini Irak'tan çekti.

Irak'ın Moskova Büyükelçisi Aydar Mansur Hadi, Rusya’dan S-400 hava savunma sistemleri alınması yönünde karar aldıklarını açıkladı.

Irak Başbakanı Abdülmehdi, Türkiye'ye geldi ve Erdoğan'la ortak basın toplantısı yaptı. Erdoğan "Türkiye-Irak arasında bir askeri işbirliği ve güven anlaşmasının yapılmasının isabetli olacağına karar verdik" dedi.

48 içinde gerçekleşen başdöndürücü trafik ve gelişmeler, ABD'nin yıllarca işgal ettiği Irak'ın, İran'la gerilimin bir sahası hâline geldiğini gösterdi.

İlginizi çekebilecek diğer yazılar