Sosyalist İşçi yazarları Dila Ak, Ozan Tekin, Çağla Oflas, Tuna Emren, Özdeş Özbay, Atilla Dirim ve Yıldız Önen mücadeleler yılı olarak hatırlanacak 2021’i değerlendirdi.
2021’de kapitalizm dünyanın birçok yerinde otoriterleşen hükümetlerle, aşırı sağın yükselişiyle, pandeminin yarattığı eşitsizlikler, ırkçılık, iklim krizi ve yoksulluğun derinleşmesiyle işçilere ve ezilenlere felaket yaşatmaya devam etti. Ancak yıla damgasını vuran, bu başlıkların her birinde gerçekleştirilen kitlesel direnişler oldu.
Yılın başında Rusya’da otoriter Putin rejimi yaygın eylemlerle protesto edildi. Lübnan’da ekonomik krize karşı gösteriler yapıldı. Myanmar’da darbeye karşı hareket o kadar kitleseldi ki, cuntacılar yüzlerce kişiyi öldürdü. Benzer şekilde Ermenistan’da da halk darbeye direndi. Polonya’da kadınlar kürtaj hakkı için sokaktaydı. Mart ayında Uluslararası Irkçılık Karşıtı Gün’de dünyanın her yerinde mültecilerle dayanışıldı. Kolombiya’da kitle gösterileri ve grevler hükümetten tavizler kopardı, vergi yasası geri çekildi. İsrail’in saldırılarına karşı tüm dünyada Filistin’le dayanışma eylemleri yapıldı. Brezilya’da Bolsonaro’nun başarısız pandemi politikaları on binlerin tepkisiyle karşılandı. Küba’da ekonomik istikrarsızlığa ve zamlara karşı halk direnişe geçti. Güney Afrika’nın birçok noktasında yoksulluğa isyan edenler süpermarketleri yağmaladı. Olimpiyatların düzenlediği Japonya’da sağcı hükümete karşı aktivistler sokaktaydı. Tunus’ta yoksulluğa karşı protestolar hükümeti yerinden etti. Avrupa başkentlerinde kira artışlarına karşı kitlesel gösteriler düzenlendi. Almanya’da gerçekleşen seçimlerde merkez sağ İkinci Dünya Savaşı’ndan beri en düşük oy oranına gerilerken sol partilerin toplam oyu büyüdü. İtalya’da CGİL sendikasına yönelik aşırı sağcı saldırıya karşı yüz binler Roma’da protesto düzenledi. Sudan’da 25 Ekim’de gerçekleşen darbeye karşı halk sokaklarda direndi. Protestolara grevler eşlik etti. COP26 zirvesine karşı Glasgow’daki devasa gösteri başta olmak üzere, dünyanın her yerinde iklim hareketi meydanları doldurdu.
Ocak 2021
ABD’DE KONGRE BASKINI
Biden’ın başkanlığının resmiyet kazanacağı gün, aşırı sağcı gruplar, Kongre binasını basarak terör estirdi. Trumpizmin ne kadar büyük bir tehdit olduğu bir kez daha bütün dünya tarafından görüldü.
Mayıs 2021
EMEKLİ ASKERLERDEN DARBE TEHDİTLERİ
Fransa’da aşırı sağcı bir dergide yayınlanan mektupta emekli askerler “iç savaş” uyarısında bulundu, Almanya’da emekli askerlerin telegram gruplarında darbe planladığı ortaya çıktı, ABD’de emekli askerler Trump’ın yenildiği seçimlerde hile yapıldığını iddia etti. Otoriterleşen dünyada, en gelişmiş kapitalist ülkelerin “liberal” demokrasilerinde bile darbe tehditleri ortaya saçıldı.
Temmuz 2021
EMPERYALİZM, SAVAŞLAR VE İKLİM KRİZİNİN GETİRDİĞİ YIKIMLAR
ABD’nin Afganistan’dan çekilmesinin ardından Taliban ülkenin kontrolünü ele geçirdi. Emperyalizm yenilirken, Afgan halkı bir başka büyük tehditle karşı karşıya kaldı. Uçaklara tutunarak kaçmaya çalışan insanların görüntüleri emperyalizmin yarattığı yıkımın en net ifadesi oldu.
Kanada’da 136 orman yangını yaşandı, sıcaklık rekorları kırıldı, insanlar sıcak nedeniyle can verdi. Orman yangınları ABD’yi, Avrupa’yı ve Afrika’yı da kasıp kavurdu. Ege ve Akdeniz’de iki günde 100’e yakın orman yangını çıktı, on binlerce hektarlık alanla birlikte on binlerce canlı da yandı. Muğla’da 35 bin kişi tahliye edildi, can kayıpları yaşandı, yaban hayatı ve biyoçeşitlilik ağır biçimde tahrip oldu. Tarım ve Orman Bakanı Pakdemirli, “Envanterimizde yangın söndürme uçağı yok” dedi, yangınlara müdahale edecek üç uçak bulunabildi. Aynı günlerde Hakkâri’de, Van’da, Ağrı’da ve Kastamonu-Rize-Bartın illerini kapsayan bölgede yaşanan sel felaketleri büyük bir yıkıma ve can kayıplarına sebep oldu.
Bu iklim felaketleri yaşanırken Hükümetler Arası İklim Değişikliği Paneli’nin altıncı raporu yayımlandı. Raporda 1,5°C eşiğinin aşılmadığı hiçbir senaryo yoktu ve “insanlık için kırmızı alarm” veriliyordu.
Ekim 2021
PANDORA BELGELERİ VE MÜLTECİ KRİZİ
Kapitalist devletler işçilerden alınan vergileri kutsarlarken, en zengin patronların offshore finans merkezleriyle vergi ödememek için kurdukları düzen Pandora Belgeleri ile ortalığa saçıldı. Vergi sisteminin yoksulların lehine düzenlenmesinin ne kadar acil bir ihtiyaç olduğu bir kez daha görüldü.
Belarus-Polonya sınırında daha iyi bir hayat için Batı’ya geçmeyi hayal eden mülteciler, AB’nin Kale Avrupası politikasının soğuk yüzüyle karşılaştı. Polonya devlet güçlerinin saldırıları sonucu ölen mülteciler oldu.
Kasım 2021
AŞILAR, İKLİM VE KAPİTALİZM
STK’lardan oluşan bir ittifak, aralarında ABD ve Almanya’nın da bulunduğu beş ülkeyi, aşı patentlerindeki eşitsiz dağılıma göz yumdukları gerekçesiyle ırk ayrımcılığıyla suçlayarak BM’ye şikâyet etti. Dünya çapında aşı dozlarının %73’ünün sadece 10 ülkeye gittiği ve en zengin 10 ülkenin 2021 yılı sonuna kadar 870 milyon doz aşıyı rezerve ettiği, yoksul ülkelere vadedilen 1,8 milyar dozun ise sadece %14’ünün verildiği ortaya çıktı.
Kasım ayına, Glasgow’da düzenlenen COP26 iklim zirvesi damgasını vurdu. 5 Kasım’da, zirvenin başarısızlığını protesto etmek için 30 bin iklim aktivisti sokaklara indi. 6 Kasım’da ise dünyanın dört bir yanında, 300’den fazla şehirde yüz binler sokaktaydı. Glasgow’da aşırı yağmur ve soğuğa rağmen 100 bin kişilik benzersiz bir eylem gerçekleştirdi. Türkiye’de, aralarında Sezen Aksu, Sertap Erener, Ömer Madra, Yetvart Danzikyan gibi isimlerin de olduğu 120’den fazla aktivist COP26 zirvesindeki liderlere seslenen bir imza metni yayınladı, aktivistler küresel eylem gününde Kadıköy’de bir araya gelerek “iklimi değil sistemi değiştir” sloganları attılar.