El Nino'nun şiddetini fosil yakıtlar belirliyor

Bu yıl El Nino nedeniyle şiddetli hava olayları yaşanacağına ilişkin uyarılar basında yer almaya başladı. Tüm kuraklık, sel, tayfun, fırtına vb. hava olayları haberlerinin verilişinde olduğu gibi El Nino’nun veriliş tarzında da bir sorun bulunuyor.

Sorun iklim değişiminde

Bu hava olaylarının her zaman olagelen tarzda değil de daha şiddetli olmasının, daha sık yaşanmasının, sonuçlarının daha yıkıcı olmasının bir sebebi var: İklim değişikliği! Oysa haberleri izlediğinizde bu tür hava olayları ile iklim değişikliği arasında hiçbir bağlantının kurulmadığını görürsünüz, haberler sadece “bu yılın daha kurak” olacağını ya da “her sene bir önceki senenin sıcaklık rekorlarını kırdığını” söylemekle yetinir ama bu radikal değişikliklere neyin neden olduğunu asla ve asla söylemez.

El Nino, Peru kıyıları boyunca, ekvatoral doğu Pasifik'te okyanus yüzey suyunun aşırı ısınmasına verilen isim. Bu olay yılsonuna denk gelen zamanlarda meydana geldiği için de Hz. İsa’nın doğumu ile bağdaştırılarak İsa'nın oğlu anlamına gelen El Nino ismi takılmış. Okyanus suyunun aşırı ısınmasıyla oluşan tropikal yapı güney yönünde hareket ederek, Güney Amerika'nın batı kıyılarında, 3 ile 5 yıllık zaman aralıklarında çok kuvvetli meteorolojik olaylara neden oluyor. Ama sadece Amerika kıyılarını değil, dünyanın neredeyse her bölgesindeki iklim olaylarını (yoğun kar yağışı, kasırga, sel, heyelan veya kuraklığı artırarak) ciddi biçimde etkiliyor.

Fırtınaların şiddeti artıyor

Yüzyıllardır 3 ila 5 yılda görülen El Nino şimdi neden daha fazla haber oluyor derseniz yanıtı çok basit; iklim değişikliği El Nino’nun şiddetini artıyor. İklim değişikliğinin olmadığı yani sıcaklığın artmadığı bir dünyada 3-5 yılda sıcaklıkların mevsim normallerinin 2-3 derece artması olumsuz olsa da yine de katlanabilir bir durumdur. Ama iklim değişikliğinin zaten yarattığı olumsuzlukları yaşadığımız bir ortamda El Nino’nun sıcaklık artışını 2-3 derece daha artırması; hayatımızda birden bire çok daha fazla olumsuzluk yaratır. Isınan okyanus suları El Nino’nun daha şiddetli oluşmasına neden oluyor.

Son “Süper El Nino” uyarısı 1997-1998 yılları için yapılmış. Bu tarihlerde gerçekleşen Linda isimli kasırganın saatte hızı 295 kilometre olarak ölçülmüş. Bu yıl ise “Dünya böylesini görmedi” başlığı ile Batı yarıkürede kayıtlara geçen en şiddetli (en üst seviye kabul edile 5’inci kategorideki) Patricia isimli kasırganın hızının 325 kilometreye ulaştığı haberlerini okuduk.  Bu canavar kasırganın tetikleyicisi ise bu yıl güçlü bir El Nino yılı olması.

Nuran Yüce

(Sosyalist İşçi)

Köşe yazarının diğer yazıları