11 Aralık 1918: “Gulag Takımadaları”nın yazarı Aleksandr Soljenitsin doğdu

Aleksandr İsayeviç Soljenitsin, 11 Aralık 1918'de Güney Rusya'da doğdu. Matematik ve felsefe eğitimi gördükten sonra öğretmen olarak çalışmaya başladı. İkinci Dünya Savaşı'nda Almanlara karşı savaştı. Savaşın bitmesinden hemen önce Stalin'i eleştirdiği için tutuklandı. 1945'ten 1956'ya kadar çeşitli toplama kamplarında kaldı. Sonra kanser hastası olduğu ve nasıl olsa öleceği düşünüldüğü için serbest bırakıldı.

Bu arada SSCB'de Stalin eleştirilmeye başlanmıştı. Komünist Parti Genel Sekreteri Kruşçev, Soljenitsin'in haklarını iade etti. Bunun üzerine hayatını tekrar öğretmenlik ve yazarlık yaparak kazanmaya başladı. Ancak Sovyetler Birliği'ne yönelttiği eleştiriler nedeniyle Sovyet Yazarlar Birliği, Soljenitsin'i 12 Kasım 1969'da üyelikten çıkardı. Bir yıl sonra İsveç Kraliyet Akademisi, Soljenitsin'i Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık buldu.

Aleksandr Soljenitsin, 1958 ila 1967 yılları arasında Stalinistlerin toplama kamplarında tanıdığı insanların başlarına gelenleri anlattığı bir kitabı gizlice yazmıştı. Kitabın ilk bölümü, 1973 yılında Paris'te yayınlandı: "Gulag (Glawnoje Uprawlenie Lagerej: Kamp Ana Yönetimi) Takımadaları." Soljenitsin 12 Şubat 1974'de tutuklandı, iki gün sonra da Sovyetler Birliği'nden sınır dışı edildi. Aleksandr Soljenitsin bir süre Heinrich Böll'ün yanında kaldı, 1975'de İsviçre'ye, 1984'te de Amerika'ya gitti.

Vatandaşlıktan çıkarma kararı Mikhail Gorbaçov tarafından 15 Ağustos 1990'da kaldırıldı, ancak Soljenitsin Rusya'ya ancak 27 Mayıs 1994 tarihinde döndü.

Roman ve hikâyelerinde Aleksandr Soljenitsin eski Rus realistlerinin geleneğini sürdürdü. Kendi yaşantıları ve tecrübelerine dayanarak Stalinizm'i ağır bir şekilde eleştirdi. Eserlerini bilinçli olarak çok kimlikli tasarladı: Romanlarının merkezinde bir tek kahraman bulunmuyor, aksine birden fazla figür dönüşümlü olarak ortaya çıkıyordu. Solijenitsin, insanlık onurunun en zor ve aşağılık koşullarda bile korunabileceği temasını işledi.

Aleksander Soljenitsin 3 Ağustos 2008 akşamında 89 yaşında hayatını kaybetti.

İlginizi çekebilecek diğer yazılar