26 Ağustos 1979: Finlandiyalı yazar Mika Waltari hayatını kaybetti

1908 Helsinki doğumlu Fin yazar Mika Toimi Waltari, ülkesinin en başarılı yazarlarından biridir. Waltari 1929 yılına kadar Helsinki Üniversitesi'nde teoloji, edebiyat ve felsefe öğrenimi gördü. Ardından gazeteci, çevirmen ve edebiyat eleştirmeni olarak çalıştı. İlk kitabını henüz öğrencilik döneminde yazdı ve 1938'den itibaren serbest yazar oldu.

Şiir ve hikâyelerin yanı sıra bir kısmı Leo Arne, Kristian Korppi, Leo Rainio ve Mikael Ritvala Neben mahlaslarıyla yayımlanan polisiye romanlar kaleme aldı. 1957'de Finlandiya Akademisi üyeliğine seçildi ve 1970'de Turku Üniversitesi'nden fahri doktor unvanı aldı. 1979'da Helsinki'de öldü.

Waltari, yazdığı tarihsel romanlar için yoğun bir kaynak araştırması yaptı. "Mısırlı Sinuhe" adlı romanı uluslararası başarı kazandı ve 1954'te filmleştirildi. Eserleri arasında 29 roman, 15 hikaye, 6 masal derlemesi, 6 şiir kitabı ve 26 tiyatro eseri bulunmaktadır. Ayrıca çok sayıda senaryo, araştırma, sayısız eleştiri ve makale yazmıştır. Eserleri 30 dile çevrilmiştir.

Waltari göktaşına da (4266) isim babalığı yapmıştır.

Waltari'nin en önemli eseri Mısırlı Sinuhe, Firavun Eknaton döneminde yaşamış olan bir hekimin başından geçenleri anlatmaktadır. Eknaton, IV. Amenofis adıyla tahta geçen, ancak kısa bir süre sonra Mısır'ın sayısız tanrısını gerçek dışı ilan ederek tek tanrılı dini Mısır'a yerleştirmek istemiştir. Bu tanrı Aton'dur; güneş ile temsil edilmektedir. IV. Amonefis ismini Eknaton (Aton'un hizmetkârı) olarak değiştirir, başta Amon olmak üzere diğer büyük tanrıların tapınaklarını kaldırır, arazilerine ve servetlerine el koyar.

Eknaton, Mısır'da bir dizi reform yapar. Okuma yazma seferberliği başlatır, Mısır'ın geleneksel soyut sanat üslubunu değiştirerek sanata somut çizgiler kazandırır, bir ara köleliği kaldırmak isterse de bu girişimi başarısızlıkla sonuçlanır. Dış siyasette barışçıl bir yol izler; başta Hititler olmak üzere dünyanın diğer büyük devletlerine barış mesajları gönderir.

Ancak eski tanrıların rahipleri yer altı faaliyeti yürüterek Eknaton'u güçten düşürürler, aynı zamanda gücünü yitiren ordunun üst düzey komutanları da Eknaton'un aleyhine döner. Hititlerin karşısında mağlup olma tehlikesi üzerine Eknaton zehirlenerek öldürülür, yerine oğlu Tutankamon geçirilir ve Mısır'da tekrar eski düzen kurulur.

Waltari, yarattığı Sinuhe karakterinin ağzından M.Ö. 1352-1335 arasında yaşanan tüm bu olayları, dönemin devletlerini, birbirleriyle olan ilişkilerini, insanların yaşantılarını, zaaflarını, duygu ve düşüncelerini büyük bir akıcılık ve renklilikle dile getirir. Dünyanın ilk tek tanrılı dini sayılan Aton dinine dair eşsiz bir bilgi kaynağıdır.

"Bizanslı Aşıklar" isimli romanı, Konstantinopolis'in Osmanlılar tarafından fethini, bir Bizanslı gözüyle anlatan eşsiz bir eserdir.

Her iki kitap da Türkçeye çevrilmiştir.

İlginizi çekebilecek diğer yazılar