Vladimir Lenin, üretken bir yazardı. Çoğu yazısı o dönem devrimci partinin yayınları için hazırlanmış makaleler, güncel tartışmalara yönelik broşürler ve başlı başına teorik kitaplardır.
1. Emperyalizm - Kapitalizmin En Yüksek Aşaması
Ağustos-Ekim 1916 tarihleri arasında yazıldı. Kitapta, 1914’te patlak veren I. Dünya Savaşı’nın en kanlı döneminde, 19. yüzyılın sonlarında ortaya çıkan emperyalizm olgusu ele alınıyor. Lenin, emperyalizm teorilerini baz alarak dünya kapitalizminin yeni aşamasının fotoğrafını çekiyor. Bu kısa kitabın en önemli ve güncel özelliği ise emperyalizm denilen şeyin kapitalizmin bir aşaması olduğunu, büyük ve yıkıcı çelişkiler yarattığını ve dünya çapındaki işçi mücadeleleriyle yenilmesi gerektiğini göstermesi. Buradan çıkan siyasi sonuçlar Rusya’daki Bolşevik Parti’nin savaşa karşı enternasyonalist mücadelesine ve 1917 yılındaki devrimci mücadelelere yön vermişti.
2. Ulusların Kendi Kaderlerini Tayin Hakkı
1914 yılında yazılmış makalelerden oluşan bir derleme olan bu kitap Lenin’in büyük teorik katkısını bağrında taşır. O, emperyalizm döneminde ulusal baskı, ezme ve ezilme ilişkilerinin zayıflamadığını, kapitalizme darbe vuran unsurun devrimci dinamikler olduğunu düşünüyordu. Mücadele ettiği Çarlık Rusya’sı, Rus olmayan halkların hapishanesiydi. Lenin’in yaptığı formülasyon sonucunda 1917 Ekim Devrimi’yle birlikte ezilen ulusların kendi kaderlerini tayin hakkı tanındı. Bu yaklaşım, Kürt sorunu gibi 21. yüzyıldaki ulusal kurtuluş mücadelelerine Marksist yaklaşımın özünü temsil eder.
3. Devlet ve Devrim
Lenin’in 1917 yılının Ağustos ve Eylül ayları arasında yazdığı kitaptır. Devrim ve karşı-devrimin çatıştığı bu özel dönemde haklarında infaz kararı çıkan Bolşeviklerden biri olan yazar, belki de en önemli teorik yapıtı üretti. Kitapta Marksist teorinin temel yaklaşımları, günün devrimci pratiği içinde ele alınıyor.
Kapitalist devlet ve devrimin niteliği ile gerekliliği hakkında muazzam bir açıklama!
4. “Sol” Komünizm, Bir Çocukluk Hastalığı
1917 Ekim Devrimi’nden üç yıl sonra, dünya devrimci dalgalarla sarsılıp dönemin komünist hareketi büyük güç kazanmışken Lenin, Rusya deneyini ele alarak 3. Enternasyonal içindeki tartışmalara yanıt verir. Kitap, sekterizmin bir eleştirisi olduğu kadar daha sonra Stalinist bürokrasinin milliyetçi iktidarına zemin olan yaklaşımlara karşı da uyarılar taşır.
Elbette Lenin’in devrimci külliyatı bu kitaplarla sınırlı değil ama bunlar iyi bir başlangıç olabilir.
İyi okumalar.
(Sosyalist İşçi)