ABD Kongresi’nin iki kanadının üzerinde uzlaşma sağladığı tasarıda, Türkiye’ye F-35 savaş uçağı teslimatının geçici olarak durdurulması kararı yer aldı.
ABD Kongresi’nin iki kanadı Senato ve Temsilciler Meclisi, 716 milyar dolarlık 2019 savunma harcamaları yasa tasarısının nihai hali üzerinde uzlaşma sağladı.
Üzerinde uzlaşma sağlanan tasarıda, Türkiye’ye F-35 savaş uçağı teslimatının geçici olarak durdurulması da yer alıyor.
BBC Türkçe’de yer alan habere göre varılan uzlaşma metninde, tasarının yasalaşmasından sonra 90 gün (3 ay) içerisinde ABD Savunma Bakanlığı’nın Türkiye-ABD ilişkilerinin durumuna yönelik bir raporu Kongre’ye sunacağı belirtiliyor.
Bu raporda, Savunma Bakanlığı’nın Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi satın almasının askeri ilişkilere etkisi ve F-35 savaş uçağı programından çıkarılmasının ABD sanayisi için yaratacağı sonuçların değerlendirilmesi bekleniyor.
ABD Savunma Bakanı karşı çıkıyordu
ABD Savunma Bakanı Jim Mattis, geçen haftalarda Kongre’ye yazdığı mektupta, F-35 teslimatının durdurulması yönünde bir adım atılmaması gerektiğini savunmuştu.
Mattis, her ne kadar “Türkiye’nin otoriter bir yönetime doğru kaydığına ve bunun insan hakları ile hukukun üstünlüğüne etkilerine dair Kongre’nin kaygılarını paylaşıyor olsalar da” F-35 projesinden çıkarılmasının tedarik zincirinde sıkıntı yaratacağını öne sürmüştü.
Tasarının Temsilciler Meclisi’nde kabul edilen versiyonunda Savunma Bakanlığı’nın raporu gelene kadar teslimatın geçici olarak durdurulması yer alırken, Senato’dan eklenen değişiklik maddesinde ise Türkiye’nin projeden tamamen çıkarılması öngörülüyordu.
Kongre’deki süreç bundan sonra nasıl işleyecek?
ABD’deki düzenlemelerde, savunma harcamalarıyla ilgili tasarının yasalaşması sürecinde Kongre’nin iki kanadının ilk etapta kendi taslaklarını ayrı ayrı oylayıp onaylamaları gerekiyor.
Bu aşamadan sonra Temsilciler Meclisi ve Senato’dan müzakere heyetleri bir araya gelerek, tasarının iki farklı versiyonu üzerinde uzlaşma arıyorlar.
Uzlaşmanın sağlanmasının ardından üzerinde anlaşılan metin tek bir tasarı halinde bir kez daha iki farklı kanatta oylamaya sunuluyor.
Bu oylamadan da geçtikten sonra onay için ABD Başkanı Donald Trump’a sunuluyor. Yasa, Trump’ın imzalamasıyla birlikte yürürlüğe girmiş oluyor.
Türkiye’ye yönelik 90 günlük takvim de bu onay sürecinin tamamlanmasının ardından başlayacak.