İşçi Partisi'nin savaş başarısızlığı sol için bir fırsattır

Keir Starmer yönetimindeki İşçi Partisi'nin İsrail'in Filistinlilere karşı yürüttüğü soykırım savaşını desteklemekte Rishi Sunak'ın Tory hükümetinin peşine takılmasına kimse gram şaşırmadı. Bu tutum İşçi Partisi'nden 56 milletvekilinin parti çizgisine meydan okumasına ve geçen hafta çarşamba günü ateşkes yönünde oy kullanmasına neden oldu. Bu vekiller arasında istifa eden ya da görevden alınan 10 bakan da vardı.

Bu isyanın yayılan etkisini, hafta sonu aralarında Starmer'ın da bulunduğu savaş yanlısı İşçi Partili milletvekillerinin ofisleri önünde gerçekleşen yerel protesto dalgasında gördük. Gölge maliye bakanı Rachel Reeves, "gözünün korkutulduğundan" yakındı. Reeves, Starmer  LBC’ye İsrail'in Gazze'nin elektriğini ve suyunu kesme hakkına sahip olduğunu söylediğinden beri ülke çapında partiyi kasıp kavuran öfkeyi küçümsüyor.

Starmer'ın tutumu tahmin edilebilirdi; kısmen bu, selefi Jeremy Corbyn'i İşçi Partisi'nden uzaklaştırmak ve solun geniş kesimlerini tasfiye etmek için kullandığı, antisemitizme karşı sahte kampanyanın devamı olduğu için. Milletvekili Andy McDonald'ın şu sözleri sebebiyle saçma bir şekilde partiden uzaklaştırılması da bunu yansıtıyor: "Adalet sağlanana kadar, nehirle deniz arasındaki İsrailli ve Filistinliler barış ve özgürlük içinde yaşayana kadar durmayacağız."

Ama daha derin bir neden de var. İşçi Partisi kamuoyu yoklamalarında açık ara önde. Sunak'ın hükümetini yeniden canlandırma çabaları başarısızlıkla sonuçlanacak gibi görünüyor. Suella Braverman'ı görevden almak ve hem Brexit yanlıları hem de karşıtları tarafından hor görülen David Cameron'ı Dışişleri Bakanı olarak atamak onu kurtarmayacak.

Bu yüzden Starmer kendisini geleceğin başbakanı olarak hazırlıyor ve egemen sınıfa İngiliz kapitalizminin onun yönetimi altında güvende olacağına dair güvence vermeye çalışıyor. Corbyn'i ve solu tasfiye etmek bu sürecin bir parçası. Reeves'in, dalkavukların iklim krizine yönelik "cesur" ekonomi politikaları olarak övdüğü planları çöpe atarak finans dünyasına kur yapma çabaları da aynı şekilde.

Ve Starmer'ın Gazze savaşına yaklaşımı da böyle. Reeves, oylamadan önce BBC Radio 4'ün Today programına şunları söyledi: "Bir yıl içinde hükümet olmak istiyoruz, G7'nin fikir birliğini bozmak istemiyoruz."

G7, önde gelen Batılı emperyalist güçlerin kulübüdür. Fransa her zaman aykırı bir ülke olduğundan tamamen olmasa da büyük ölçüde, İsrail'in savaşına koşulsuz destek verme konusunda ABD ve Almanya'yı takip ettiler. Joe Biden ateşkes çağrılarını reddetme konusunda Benjamin Netanyahu kadar kararlı.

Starmer kodamanlardan biri olabileceğini göstermek istiyor ve bu kendi partisinde bir isyana yol açmak anlamına geliyorsa, öyle olsun diyor. Yine, bu yeni bir şey değil. İşçi Partisi iktidardayken her zaman İngiliz emperyalizminin çıkarlarını savunmaya çalıştı; örneğin 1949'da NATO askeri ittifakının inşasında merkezi bir rol oynadı. Ve elbette, gölge kabinedeki pek çok kişi için hâlâ siyasi bir kahraman olan Tony Blair, George W. Bush'un “teröre karşı savaşının” ve İsrail'in İkinci İntifada'ya (2000-5) uyguladığı vahşi baskının ateşli bir savunucusuydu.

Ancak geçmişte İşçi Partisi başbakanları zaman zaman ABD ile aralarına mesafe koymaya istekliydi. Aralık 1950'de Clement Attlee, ABD'nin Kore Savaşı'nda nükleer silah kullanma tehdidinden o kadar endişelendi ki Başkan Harry Truman'ı protesto etmek için Washington'a uçtu. 1960'ların sonlarında Harold Wilson, Başkan Lyndon Johnson'ın İngiliz birliklerini Vietnam'a gönderme baskısına direndi.

Böyle bir manevra alanı artık yok gibi görünüyor. Starmer kendisini Batı emperyalizminin sadık bir hizmetkarı olarak damgalamaya hevesli. Corbyn'in "İşçi Partisi milletvekili olduğu günlerin sona erdiğini" söylemesine şaşmamalı. Egemen sınıfın İşçi Partisi lideriyken Corbyn'i hedef almasının ana nedenlerinden biri, anti-emperyalist siciliydi.

İşçi Partisi'nin Starmer yönetimi altında geçirdiği evrim, yalnızca Corbyn'e değil, partide kalan tüm düzgün sosyalistlere bir seçenek sunuyor. Ötekileştirilmelerine ve susturulmalarına izin mi verecekler yoksa kendileri için önemli olan şeyler uğruna mücadele edecek yeni bir alan mı bulacaklar? Filistin'le dayanışma içinde olan dev anti-emperyalist hareket, İşçi Partisi'nin karşısında sosyalist bir alternatif inşa etmek için büyük bir fırsat sunuyor. Böyle anlar nadiren gelir. Kaçırılmamaları gerekiyor.

Alex Callinicos

Çeviri: Irmak Yavlal