İklim krizi, zirvelerde değil mücadelede çözülecek

Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden sonra büyüyen enerji krizinde, yani enerji güvenliği için büyük bir mücadele vermekte olduğumuz bu günlerde ve yaklaşmakta olan Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı COP27’nin (6-18 Kasım) arifesinde, tüm analizler, 1,5C olarak belirlenen küresel ısınma kırmızı çizgisinin geçilmemesi için hemen fosil yakıtlara son verilmesi gerektiğini gösterirken, fosil yakıtlara yapılan yatırımlar göz göre göre yeniden artırıldı.

Dünyanın en büyük kirleticilerinden biri olan Coca Cola’nın sponsorluğunda gerçekleştirilecek zirveden bu krizin çözümüne yönelik bir atılım çıkmayacağı ortada. 

Tüm dünya iklim afetlerinin yıkıcı sonuçlarını tecrübe etmeye başladı ama “liderler” bunu da umursamıyor, hatta daha önce verdikleri sözlerden bile dönerek 2030’a kadar en az yüzde 45 azaltmaları gereken sera gazı emisyonlarını artırmaya devam edecek şekilde ilerliyorlar.

30 yıldır sürdürülmekte olan bu zirvelerin en ufak bir faydasını göremedik. 

Veriler yalan söylemez; 10 yıl önceki yoğunluğu 396,38 ppm olan CO2 emisyonları 2021’de 418,15 ppm olarak ölçüldü, bu yıl yine artarak 420,35 ppm’e yükseldi. 

Özetle emisyonlar her yıl artmaya devam etti, fosil yakıt endüstrisiyse geride bıraktığımız bu yıllar boyunca, günde 3 milyar dolar kâra geçerek büyümesini sürdürdü.

COP26’nın, yani Glasgow Paktı’nın mürekkebi daha kurumamıştı ki, iklim kriziyle mücadele açısından felaket getirebilecek şekilde hareket etmeye başladılar, tırmandırdıkları savaşlar yüzünden enerji ve gıda fiyatlarını artırıp hayat pahalılığı krizini de büyüttüler, sonra da hepsinin faturasını bizlere kesmeye kalkışıp üstüne bir de fosil yakıtlara geri dönme planları yapmaya giriştiler. 

Çözüm iklim hareketinde

Geçtiğimiz aylarda Z Yayınları tarafından Türkçeleştirilerek e-kitap olarak tüm okurlara ücretsiz açtığımız Söndür Ateşi: Yeşil Yeni Düzen ve Küresel İklim İstihdamı kitabında Jonathan Neale’ın açıkça ve harikulade bir anlatımla ortaya serdiği üzere, bu krizin, iklim hareketinin göstermiş olduğundan başka bir çözümü bulunmuyor. 

Atılacak tek gerçekçi adım, fosil yakıtlara hemen son verilmesi ve küresel ölçekli bir yenilenebilir enerji dönüşümü başlatılmasıdır.

Dünyayı yeniden tasarlamak, yani işçilerin önderliğinde gerçekleştirilecek bir enerji dönüşümü başlatmak ziyadesiyle mümkün olmakla birlikte, üstlenilmesi gereken zorunlu bir görevdir. 

Rüzgar, güneş ve dalga enerjileri sektöründe muazzam bir istihdam fırsatı da var. Panellerin ve türbinlerin üretilmesi, sahalarda kurulması, bu yeni santrallerin bakım ve onarım hizmetleri gibi birçok alanda, dünya genelinde milyonlarca işsize iş imkanı sunulabilir. Yani bir yandan iklim adaleti sağlanıp küresel ısınmanın geçilmemesi gereken sınır çizgisine (1,5C) yönelik gerçekçi adımlar atılır ve yakın gelecekte karşılaşacağımız büyük iklim afetleri önlenirken, diğer taraftan ekonomik krize, hayat pahalılığına da çözüm sunacak bir tasarıyı hayata geçirmekten bahsediyoruz.

Gücünü fosil yakıtlardan alan, hegemonyasını savaş makineleriyle sürdürmeye çalışan kapitalistleri durdurmanın, bu krizleri daha da büyütmelerine izin vermeyeceğimizi göstermenin yolu işte bu atılımı başlatacak kitlesel hareketin, tüm dünyada şu anda sürmekte olan her bir isyanın sesine yanıt vermekten geçiyor. Ekonomik eşitsizlik ve çevresel sağkalım mücadelelerinin tek bir mücadele olduğu, dünyanın her yerine dalga dalga yayılmaya devam bu isyanlarda sık sık dile getirilmeye başlandı.

29 Ekim Cumartesi günü 13:00’de, Sosyalist Tartışma kapsamında gerçekleştirilecek “İklim Krizine Yanıt: Söndür Ateşi” başlıklı toplantıda konuşmacı olarak bulunacak Jonathan Neale’ın kitap boyunca dile getirmiş olduğu üzere; bize milyonların hareketi lazım!

Yıkıcı ve ‘aynı tas aynı hamam’ devam edildiği takdirde geri döndürülemez olduğu bilinen böylesi bir krizin çözümünü onu yaratanlardan beklemek, en ılımlı tabirle safça bir beklenti olur. İklim hareketi bu krizin nasıl çözüleceğini biliyor, dönüşümün maliyetinin işçi sınıfının ve yoksul halkların sırtına yüklenmesine izin vermeyen tasarılarını hayata geçirebilmek için herkesi kendilerine katılmaya, sokaktaki gücü büyütmeye çağırıyor.

“İklim işleri, olayların yönünü değiştirecek güçtedir”

Neale, iklim işlerinin birçok açıdan farklı olacak yeni bir ekonomi yaratma fırsatı sunduğunu da söylüyor; “Orta Doğu’nun büyük bir kısmı muazzam miktarlarda güneş ve rüzgâr enerjisi üretebilecek çok zengin kaynaklara sahip. Kuzey Afrika bu konuda ne kadar şanslı ise Suriye, Türkiye, Irak, İran ve Kazakistan da bir o kadar şanslı. İleri sürülen tahminler değişiklik gösterse de karasal alanların küçük bir bölümünün bu işe ayrılmasıyla bile neredeyse dünyanın tamamına yetecek ölçüde yenilenebilir elektrik üretilebileceği üzerine genel bir uzlaşı mevcut. Yenilenebilir enerji ihracatının fiilen petrol ihracatının önemli bir bölümünün yerini alabilecek durumda olduğu anlaşılıyor.”

“Petrol uğruna sürdürülen bu barbarlık birçok nesli umutsuzlukla boğup mahvetti,” diyor yazar; “Fakat bunun yanı sıra her bir yeni dalgada daha da yükselen direnişleri ortaya çıkardı. Direniş şimdi ekonomik buhran zamanlarını da tecrübe ederek yükseliyor.”

İnsanlığın geleceği, bugün sokaktaki o mücadelenin ne kadar büyütülebileceğine bağlı. 

İklim çöküşü, bundan on yıl sonra harekete geçersek geriye döndüremeyebileceğimiz süreçleri tetiklemiş olacak. Dahası, Jonathan Neale’ın da önemle vurguladığı gibi, “İklim çöküşünün dehşeti yalnızca iklim felaketlerinden ibaret olmayacak. Her zaman kapitalizmin ve egemenlerin kirli ellerinden damlayan kanlarla gelecek.”

Bugün, bu yaşanacakları durdurma şansına ve gücüne sahibiz. İhtiyacımız olan, sosyalist bir yanıt olarak sunulan iklim işleri tasarılarını gerçeğe dönüştürmektir ve bunun için de – tüm mücadelelerin birbirlerinden beslendiği gerçeğini aklımızda tutarak– sokaktaki mücadeleleri, birlikten doğan gücümüzü gösterecek şekilde büyütmeye ihtiyacımız var.

---

Jonathan Neale’ı 29 Ekim Cumartesi günü 13:00’de gerçekleştirilecek olan “İklim Krizine Yanıt: Söndür Ateşi” başlıklı kitap lansmanında dinleyebilirsiniz. 

Geçtiğimiz aylarda herkesin ücretsiz erişebileceği şekilde, e-kitap olarak sunmuş olduğumuz “Söndür Ateşi: Yeşil Yeni Düzen ve Küresel İklim İstihdamı” adlı kitabına ise bu haftadan itibaren tüm kitapçılardan ulaşabilirsiniz.

Ayrıca, lansmanda kitap satışı da gerçekleştirilecektir.

Tuna Emren

(Sosyalist İşçi)