10 Ocak 1927: Metropolis ilk kez gösterildi

Yönetmenliğini Fritz Lang’ın yaptığı sessiz film, sinema tarihinin ilk bilimkurgu eserlerinden birisidir.

Film 1926’da Almanya’da Weimar Cumhuriyeti döneminde çekildi. Kült filmin senaryosu Fritz Lang ve eşi Thea von Harbou tarafından birlikte hazırlandı. Harbou aynı isimle bir roman da yayınladı.

Metropolis isimli fütüristik şehirde 2026 yılında geçen filmde, toplum  ikiye bölünmüş vaziyette yaşamaktadır. Yukarıda lüks içindeki yönetici sınıf, şehrin aşağısında ise makinelerle birlikte işçi sınıfı yaşamını sürdürmektedir.

Filmdeki fütüristik şehir mimarisi ve daha pek çok özellik çağımızdaki bir dizi bilim kurgu filmini de etkilemiştir.

Alman dışavurumcu akımının önemli filmlerinden biri olan Metropolis’in Berlin’deki prömiyerinde gösterilen 210 dakikalık orjinali kesilmiş ve kaybolmuştur. On yıllarca yaklaşık dörtte biri kesilmiş olarak gösterilen filmin orjinal uzunluğunda yeniden gösterilmesi, kayıp parçaların zamanla bulunmasıyla, ancak 2007’den itibaren mümkün oldu.

Naziler ve Lang

Döneminde hayli yankı uyandıran Metropolis’e Adolf Hitler ve Joseph Goebbels’in de hayran olduğu söylenir. Fritz Lang’ın 1933’te çektiği  Dr. Mabuse’nin Vasiyeti  aynı yıl iktidara gelen Naziler tarafından yasaklanır. Ancak Lang’a göre Goebbels kendisini toplantıya çağırarak, filmi yasaklanmış olmasına rağmen yeteneklerinden ve Metropolis’ten etkilendiğini açıklar. Alman film stüdyosunun başına geçerek Nazi propaganda filmleri çekmesi teklif edilir. Lang bu görüşme sırasında Almanya’dan gitmeye karar verir.

Fritz Lang Katolik gelenekleriyle büyümüş olsa da ailesinin Yahudi kökenleri, Nazi iktidarı altında tedirgin olması için geçerli bir nedendir.

Metropolis’in Lang’le birlikte senaryosunu yazan ve Lang’le evli olan Thea von Harbou ise 1930’ların başından itibaren Nazi sempatizanı olur ve Alman Nasyonal Sosyalist Partisi’ne katılır. Thea von Harbou ile boşanan Lang kısa süre sonra Almanya’yı terk eder.

Türkiye’de Metropolis

Filmin 1927’nin sonlarında Türkiye’de de gösterime girmesi düşünülmüş ancak mevut iktidar tarafından yasaklanmıştır. Yasak gerekçesi ise Metropolis’in “komünizm ve ateizm propagandası yapması” olmuştur.

İlginizi çekebilecek diğer yazılar