Stalin önderliğindeki bürokrasi 1924 yılından itibaren adım adım iktidarı ele geçirerek, karşı devrim sürecini başlattı. İlk olarak yönetim kadrolarındaki devrimci Marksistler tasfiye edildi; Troçki önce partideki tüm görevlerinden uzaklaştırıldı, sonra partiden atıldı, sürgüne gönderildi, vatandaşlıktan çıkartıldı. 1936 yılında başlayan düzmece Moskova mahkemeleri ise bürokrasinin hakimiyetini kayıtsız şartsız kabul etmeyen herkesi saçma gerekçelerle idama mahkum etmeye başladı.

Aslında Stalin'in sadık destekçilerinden olan, ancak artan popülaritesi yüzünden Stalin'i giderek daha fazla kuşkulandıran Kirov'un 1934 yılı sonunda karanlık bir şekilde öldürülmesi, Stalin'in önderliğindeki bürokrasinin cadı avını başlatmasına olanak sağladı. Başta devrimci Marksistler, muhalifler ve bürokrasinin iktidarını ses çıkarmadan onaylamayan herkes, devrimi gerçekleştiren kadroların birçoğu idama mahkûm edildi, 3 yıllık bir süreçte milyonlarca insan öldürüldü.

1938 yılına gelindiğinde, 1917 Ekim Devrimi'ni gerçekleştiren merkez komiteden geride yalnızca Stalin ile Kolontay kalacak; 'Zafer Kongresi'nin 1.966 delegesinden 1.108'i ortadan 'kaybolacak'tı. Stalinist terörden Kızıl Ordu da nasibini aldı: Beş mareşal, sekiz amiral (yani amirallerin hepsi), 80 kişilik Yüksek Askeri Konsey'den 75'i, 11 savaş komiseri yardımcısının tamamı, generallerin üçte ikisi ve alay komutanlarının yarısı; yani Kızıl Ordu'nun en seçkin kadrolarının yarıya yakını öldürüldü, görevden alındı ya da sürgüne gönderildi. Stalin, bu süreçte, 1.600.000 dolayında komünistin öldürülmesine önderlik etti -ki bu, tarihteki en büyük komünist katliamıdır."1

1936-38 yılları arasında üç ana duruşma yürütüldü. 19 Ağustos 1936'da başlayan birinci duruşmada başlıca sanıklar Zinovyev, Kamanev, Evdokimov, Bakayev, Smirnov, Mraçkovski gibi Bolşevik Parti ve Komintern yöneticilerinden; Ter-Vaganyan, Pikkel, Golzman, Dreitzer ve Reingold gibi Bolşevik Parti ve muhalefet üyesi olan tanınmış kişilerden; ve tertibin bir parçası olarak davaya dahil edilmiş muhbirlerden oluşmaktaydı. Bunların dışında mahkemede hazır bulunmayan iki sanık daha vardı: Baş sanık Troçki ve oğlu Lev Sedov. Birinci Moskova Duruşması, partinin ve ülkenin önderlerine karşı terörist saldırılar hazırlayıp uygulamakla görevlendirilmiş bir "merkez"e katılmakla suçlanan 16 sanığın 25 Ağustos'ta kurşuna dizilmesiyle sona erdi. İdam edilenler arasında Zinovyev ve Kamanev de bulunuyordu

Bu duruşmayı, 23-30 Ocak 1937 ve 2-13 Mart 1938 tarihleri arasında yapılan ikinci ve üçüncü Moskova Duruşmaları izledi. İkinci duruşmada birbirine karıştırma yöntemiyle seçilmiş ve aralarında Pyatakov, Radek, Serebriyakov, Sokolnikov, Dobnis ve Muralov gibi tanınmış Bolşeviklerin bulunduğu 18 sanık "Troçkist-Zinovyeci merkez"i kurmak, işçileri zehirlemek, iktisadi kundakçılık gibi suçlarla yargılandılar. Pyatakov, Radek ve Sokolnikov hapis cezasına çarptırılırken diğer 15 sanık ölüme mahkum edildi. Üçüncü duruşmada ise aralarında Buharin, Rikov, Rakovski, Kretinski gibi Bolşevik önderlerin olduğu 21 sanık bir "sağcılar ve Troçkistler bloku"na katılmakla ve düşman devletlerle ittifak halinde SSCB'yi parçalamakla suçlandılar. Sanıkların on dokuzu idam edildi.2

Böylece Ekim Devrimi'ni gerçekleştiren kadroların ve öncü işçilerin tümü tasfiye edildi, bürokrasi iktidarını tam anlamıyla tesis etti ve işçi devleti olduğu iddia edilen bir ülkede vahşi kapitalizmi aratacak bir baskı ve sömürü dönemi başladı.

(1) "1936 Moskova Duruşmaları Üzerine Kızıl Kitap, Lev Sedov
(2) Sınıf Bilinci Dergisi, 1988

Fotoğraf: Lenin, Troçki ve Kamanev.

Bolşeviklerin katili bir Menşevik: Andrey Vyshinsky

Moskova Mahkemeleri ve Bolşevik Partisi’nin yok edilmesi

İlginizi çekebilecek diğer yazılar