Kapitalizmde kim ne yiyebilir?

Uncle Ben’s pirinçleri ve Mars, Snickers çikolataları gibi markaların arkasında bulunan Mars Gıda Şirketi, bazı ürünlerinin yüksek tuz, şeker ya da yağ oranı nedeniyle haftada yalnızca bir kez tüketilmesi gerektiği uyarısında bulundu.

Şirket, bu uyarının sonuç vermesi için ürünlerinin etiketinde ve internet sitesinde her gün tüketilebilecek gıdalarla “ara sıra” yenmesi gerekenler arasında ayrım yapacağını söyledi. “Ara sıra” ibaresinin yer alacağı gıdaların oranı ise sadece yüzde 5, geri kalan yüzde 95’i haftada bir kezden fazla tüketmememiz gerekiyor.

Bu çok zararlı ürünlerin arasında Dolmio marka lazanya sosları, pesto ve carbonara sosu ile Uncle Ben’s markasının doğu mutfaklarında kulanılan sosları bulunuyor.

Üstelik aynı şirket kısa süre önce içinde plastik parçaları olabileceği gerekçesiyle bazı çikolata ürünlerini piyasadan çekmişti.

Mars ve Snickers dışında yukarıda adı geçen ürünleri kaçımız bir kez olsun ağzımıza koymuşuzdur ki zaten.

Dolayısıyla bu örnek bize iki şeyi gösteriyor. Birincisi kapitalizm herkesin tüketemeyeceği kadar pahalı gıdalar üretiyor.

İkincisi, kapitalizm sağlıksız gıdalar üretiyor.

Sağlıklı gıdaların bile fazlası zararlıyken, nasıl yapıldığı ve içerisine konulan katkı maddelerinin ne tür etkilere sahip olduğu tam olarak bilinemeyen gıda ürünlerinin fazla tüketilmesinin zararlarını tahmin etmek zor değil.

Veriler, kötü beslenenlerin yüzde 26’sının çocuk olduğuna dikkat çekiyor. Söz konusu çocukların gelişimi de tabii ki sorunlu oluyor. Ancak dünya genelinde 1.4 milyar kişi de yanlış beslenmeden dolayı kilolu ya da obez.

Dünya Sağlık Örgütünün 2014 verilerine göre dünyada 1,4 milyar yetişkin insan fazla kilolu ve bunlardan 500 milyonu ise obez. TÜİK’in 2013 verilerine göre Türkiye’de nüfusun %34,8’i fazla kilolu, %17,2’si ise obez.

Öte yandan bir diğer çarpıcı gerçek de şu anda dünyada 842 milyon kişinin ihtiyacını karşılayacak kadar beslenemediği.

Yani kapitalizm bir yandan çok az bir kesimin ulaşabileceği gıdaları son derece sağlıksız şekilde üretip onları çok pahalıya satarken diğer yandan dünyanın bir kısmı açlıkla boğuşuyor. Çünkü bu sistem insanı değil sadece kar etmeyi ve piyasadaki rekabet gücünü artırmayı düşünüyor.

Arife Köse

[email protected]

(Sosyalist İşçi)

Köşe yazarının diğer yazıları