Kıdem tazminatı fona devredilirse ne olur?

Kıdem tazminatının fona devredilmesi ile aslında ne olacağını, 13 yıldır kullanılmakta olan ‘işsizlik sigortası fonu’nu inceleyerek daha iyi anlayabiliriz.

2002’de kurulan işsizlik sigortası fonunda, bugüne kadar 92 milyar lira birikti. Fon, işsiz kalanlara maddi destekte bulunmak için oluşturulmuştu, ama işsizlere verilmek yerine hükümetin ve patronların harcamaları için kullanıldı.

İşsizlik sigortasının uygulanmaya başlandığı günden bu yana 6,1 milyon kişi işsizlik ödeneği için başvuruda bulundu. Bunlardan 4,2 milyonu işsizlik ödeneği almaya hak kazandı. 1,9 milyon işsiz ise yasal şartları yerine getiremediği gerekçesiyle fondan yararlandırılmadı. Başvuranlara toplamda bugüne kadar 10,4 milyar lira ödeme yapıldı.

İşsizlik fonundan patronlara ve hükümete kaynak aktarılıyor

Kısa çalışma ödeneği, ücret garanti fonu ödemesi, kurslar, GAP, işveren teşvik ödemesi, iflas  ödemeleri adı altında işsizlik fonundaki milyarlarca lira patronlar ve hükümet tarafından kullanıldı.

İşsiz kadınları işe alan patronlar 54 ay boyunca düşük prim ödüyor, bu kaynak işsizlik fonundan sağlanıyor. İş başı eğitim programını tamamlayan 18 yaşından büyük 29’dan küçük işçilerin, 3 ay içinde işe alınması durumunda patronların o işçiler için ödemesi gereken SGK primleri işsizlik fonundan karşılanıyor.

Patronların ödemesi gereken sigorta ve ücretlerin önemli bir kısmı İŞKUR aracılığıyla, işsizlik fonundan karşılanıyor. Patronların yeni işe aldığı 10 işçiden birinin sigorta primi 2,5 yıldan 4 yıla kadar değişen sürelerle fondan karşılanıyor. İş yerlerinde toplam çalışan sayısının yüzde 10’u kadar işçinin ücret ve primleri 6 ay boyunca iş başı eğitim programı kapsamında fondan kullanılabiliyor.

Fondan işçilere 10,4 milyar lira ödenirken patronlar ve hükümet için 16 milyar lira kullanıldı. Kalan 66 milyar lira ise devlet iç borçlanma senetlerine yatırılmış bulunmakta. Bu da işsizlik fonunun devletin finansman açıklarını kapatmak için kullanılmakta olduğunun açık bir göstergesi. Kısacası işçiler için oluşturulan fonun gelirlerinin yüzde 10’u işçilere gidiyor, yüzde 90’ını patronlar ve hükümet kullanıyor.

Kıdem tazminatı fona devredilirse, başına aynı şeyin geleceği çok açık. Bu yüzden sendikalar, kıdem tazminatına dokunulmasını engellemek zorundadır.

Faruk Sevim

[email protected]

(Sosyalist İşçi)

Köşe yazarının diğer yazıları