Kadın mücadelesi: Küresel bir direniş

2020 şüphesiz ki herkes için oldukça sıra dışı geçti. Pandeminin atlatılabilmesi için gerekli koşulları sağlayamayan pek çok ülke hükümeti yıkımın daha da artmasına sebep oldu. İzlenen yanlış politikalar ve egemen sınıf lehine alınan kararlar, pandeminin getirdiği işsizlik ve yoksullaşma en çok işçi sınıfını, kadınları, göçmenleri, LGBTİ+’ları, yoksulları vurdu, geleceğe olan umutları azalttı. Pandemi döneminde hane içindeki şiddet arttı, kadına yönelik şiddet, taciz, tecavüz ve kadın ölümleri haberleri almadan geçirdiğimiz bir gün bile olmadı.

Fakat 2020 yılı aynı zamanda mücadelenin ve dayanışmanın, dünyanın dört bir yanında yükseldiği bir yıl da oldu.

Kadına yönelik şiddete karşı isyan

Arjantin’de 14 yaşındaki bir kız çocuğunun 33 yaşındaki Pablo Ramón Arancibia isimli bir erkek tarafından cinsel istismara uğrayıp öldürülmesi büyük tepkiye neden oldu. Ülkenin pek çok yerinde kadınlar sokaklara döküldü ve saldırının gerçekleştiği şehirdeki Adalet Sarayı’nı ateşe verdi. 

Meksika’da ise 25 yaşındaki bir kadının, 46 yaşındaki Erik Francisco Robledo isimli erkek tarafından öldürülmesiyle başlayan protestolar, 7 yaşındaki bir kız çocuğunun cinsel istismara uğradıktan sonra öldürülmesi sonucu büyüdü. Kadınlar 25 yaşındaki genç kadının cesedinin fotoğraflarını sansürsüz paylaşan gazete binasını bastı, haberi yapan gazetecilerin arabalarını ateşe verdi. Kadın cinayetlerine ve kadın cinayetlerinin cezasızlık ile sonuçlanmasına ve medyanın tavrına öfkeli olan kadınlar Sonora eyaletindeki Anayasa Mahkemesini de ateşe verdiler.

Amerika’da başlayan #MeToo hareketi, Türkiye’de #SusmaBitsin olarak karşılığını buldu. Fransa’da ise kadınlar, tecavüz suçlamasıyla soruşturma açılan Gerald Darmanin’ın İçişleri Bakanlığı görevine atanmasını sokaklara inerek protesto ettiler. 

Baskıcı hükümetler karşısında kadınların mücadelesi

2020 seçimi öncesi de kadınlar Trump’ın ve hükümetinin ırkçı, cinsiyetçi, mülteci düşmanı politikaları sebebiyle sokaklardaydı. 

Belarus’ta da kadınlar önce şaibeli olduklarını düşündükleri seçim sebebiyle Aleksandr Lukaşenko hükümeti karşıtı protestolar için, daha sonra ise gösteriler sırasında kolluk kuvvetlerinin eylemcilere yönelik hareketleri sebebiyle ve tutuklanan protestocuların serbest bırakılması için sokaklardaydı. 

2020 yılında, aynı zamanda Şili’de kadınların liderlik ettiği protestolar ile hükümet karşıtı kitlesel eylemler gerçekleştirilirken yapılan bir referandum ile kadın ve erkeğin eşit olduğu bir meclis tarafından anayasanın değiştirilmesine karar verildi.  

Polonya’da sağ hükümetin İstanbul Sözleşmesi’nden çıkmaya çalışması da kürtaj yasağına karşı günlerce süren bir dizi protesto ile sonuçlandı. 

Politika ve kadın

2020 yılında pek çok ülkenin yönetiminde söz sahibi olan kadın sayısında artış yaşandı. Litvanya’da kurulan koalisyon ile ülkeyi 3 kadın yönetecek. Üstelik 14 kişilik kabinenin yarısı da cumhurbaşkanı tarafından onaylandığı takdirde kadın olacak. 

Yeni Zelanda’da ise kadınların liderliğindeki 2 partinin yarışa girdiği genel seçimlerden Jacinda Ardern zafer ile çıkarken aynı zamanda dünyanın en kapsayıcı parlamentolarından bir kurulmuş oldu. Parlamentonun yarısı kadınlardan oluşurken, %11’i ise LGBTI+’lardan ibaret. 

Bolivya’da Sosyalizme Doğru Hareket partisi, kabinesini oluştururken, erkek egemenliğini ortadan kaldırmak amaçlı Kültürler, Dekolonizasyon ve Depatriarkalizasyon Bakanlığı’nı kurdu ve başkanı olarak da Sabina Orellana’yı atadı. Orellana aynı zamanda Yerli Köylü Kadınlar Ulusal Konfederasyonunu da temsil ediyor.

İskoçya’dan ise, yeni kurallara göre yerel yönetimler ve eğitim sağlayıcılar aracılığıyla, menstrüel ürünlere erişememek, regl yoksulluğunu ve beraberinde ciddi sağlık problemlerini getirmesi sebebiyle, okullar ve üniversiteler de dahil olmak üzere tüm kamu binalarında regl ürünlerinin ücretsiz bir şekilde erişilebilir olacağı haberi gelmişti.

Yaşanan pek çok şiddet ve eşitsizlik olayına rağmen, aynı zamanda umut dolu bir yılı geride bıraktık. Mücadelenin gücü, sınır dinlemeden dünyanın pek çok yerinden kadınların birbirini etkilemesini sağlıyor. Mücadelenin ve dayanışmanın ışığında yeni kazanımlarla dolu yarınlara...

Dila Ak

(Sosyalist İşçi)

Köşe yazarının diğer yazıları