Türk milliyetçiliğinin inşasında 1915 Ermeni soykırımının oldukça önemli bir rolü var. Soykırım inkârcılarının sıkça öne sürdüğü ve aslında cevabını gayet iyi bildikleri bir soru: 1915’le Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin ne alakası var? Soykırımın Türk devletiyle bir alakasının olmadığı ve Osmanlı’nın son demlerinde yaşanan ‘karışıklıklardan’ Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin sorumlu tutulamayacağı fikri, inkârcı tezlerin abc’si gibi.

Oysa Ermenilerin sürgüne gönderilmesi, soykırıma maruz kalmaları ve tüm mal varlıklarına el konulması süreci ulus-devlet inşasının temeli. Bu gasp, talan, yağma süreci hem Türk ulusal kimliğinin yaratılmasında hem de Türk burjuvazisinin neredeyse ilkel sermaye birikimini sağlamasında etkili oldu. Bu iki sonuçtan biri diğerinin arkasında değil. Aksine karşılıklı olarak birbirini besleyen şeyler. Cumhuriyeti kuran kadrolar açısından kazan-kazan veyahut ‘bir taşla iki kuş’ politikası. Yani bir ‘ulus’ yaratabildikleri kadar yeni bir burjuvaziye, bir burjuvazi yaratabildikleri kadar da ‘bir’ ulusa sahip olundu. Kısaca soykırım ve yüz yıldır süren inkâr, Türk milliyetçiliğinin ve ulus devletin inşasında harca karılmıştır.

Sosyalistler için soykırımı kabul etmek ve devletin kabul etmesi için mücadele etmek birçok açıdan gerekli. Hatta bir görev olmalı. Dünyanın dört bir tarafına dağılan nar taneleriyle, torunlarla, bu topraklarda yaşamaya devam eden Ermenilerle dayanışmak çok önemli. Yaşanan trajedilerin bir açıdan hiçbir telafisi olmamasına rağmen ‘soykırım tanınsın, devlet özür dilesin’ demek önemli.

Soykırımın tanınması için çabalamak hem Türk egemen sınıfına, sermayeye karşı hem de Türk milliyetçiliğine karşı mücadelenin kopmaz bir parçası. Bugün bu mücadelenin güçlenmesi ve kazanması için atılan her adım, aynı zamanda milliyetçiliğe karşı bir tokattır. Parlamentoda AKP, CHP ve MHP’yi bir dakikada birleştiren, sadece sermayeye kalkan olmaları değil, aynı zamanda milliyetçi olmalarıdır.

Parmağını sallayıp ‘kalanları da yollarız’ diye tehdit eden Erdoğan’dan ‘yaptık yine yaparız’ diyenlere, ‘sürgün olmuş ama soykırım demek Ermeni milliyetçilerine yarar’ diyen kibar görünümlülerden ‘esas onlar bizi kesti’ diyene hepsinin buluştuğu yer aynı: milliyetçilik. İşçi sınıfını bölen milliyetçilik zehrine karşı bir kez daha: soykırım tanınsın, özür dilensin!

Meltem Oral

[email protected]

Marksist.org'un 24 Nisan dosyası: Soykırım tanınsın, özür dilensin!​

Köşe yazarının diğer yazıları