Portre: Gilbert Baker- Gökkuşağı bayrağı herkesindir!

Hayatı da en büyük eseri kadar renkli ve hareketliydi: İnsan hakları savunucusu Gilbert Baker, 1970’li yıllarda günümüzde LGBTİ+ özgürlük mücadelesinin en önemli sembolü olan gökkuşağı bayrağını tasarladı. 

Gilbert Baker, öğretmen bir anne ve yargıç bir babanın oğlu olarak, kız kardeşi Ardonna ile birlikte Kansas'ın Parsons şehrinde büyüdü. Büyükannesi orada kadın kıyafetleri satan bir butiğin sahibiydi. Baker, 1970-1972 yılları arasında ABD ordusunda görev yapmadan önce bir yıl üniversitede okudu. Askerliği esnasında San Francisco'da kadın, sivil haklar ve eşcinsel hakları hareketlerinin başlangıcına tanıklık etti. Ordudan terhis olduktan sonra kendi kendine terzilik öğrendi, özellikle Drag Queen kıyafetleri dikerek kendisini geliştirdi.

1972 yılında Baker ordudan ayrıldı. LGBTİ+ hareketi o dönemde birleştirici bir sembol arıyordu. Nazilerin pembe üçgeni ile Yunan harfi lambda, kullanılan en popüler simgelerdi. Baker, gökkuşağı bayrağının tasarımını yaptı ve ilk kez 1978 yılın San Francisco’da düzenlenen Gey ve Lezbiyen Özgürlük Günü kutlamalarında kullanıldı. Alışılagelmişin aksine, Gilbert Baker tasarladığı gökkuşağı bayrağı için hiçbir zaman ticari marka veya telif hakkı koruması talep etmedi. 

Baker, gökkuşağı bayrağının tasarımıyla ilgili olarak şunları söylüyordu: “Gökkuşağı bayrağı bir ihtiyaçtı, çünkü bayrağı tasarlayıncaya kadar elimizde Nazilerin eşcinselleri işaretlemekte kullandığı pembe üçgenden başka bir şey yoktu. Yani bu işaret cinayetleri, soykırımı, Hitler’i çağrıştıran korkunç bir yerden geliyordu. Güzel bir şeye ihtiyacımız vardı, bizden bir şeye. Gökkuşağı gerçekten de mükemmel, ırk, cinsiyet, yaş, bunların hepsi için çeşitliliğe biçilmiş kaftan.”

Baker, 1994 yılında New York'a taşındı ve ölümüne kadar burada yaşadı. Aynı yıl, 1969 Stonewall İsyanı’nın 25. yıldönümünü kutlamak için o zamanlar dünyanın en büyük bayrağını yarattı. 2003 yılında, Meksika Körfezi'nden Atlantik Okyanusu üzerindeki Key West'e kadar 1,25 mil (yaklaşık 2 km) uzanan bir gökkuşağı bayrağı ile kendi rekorunu kırdı. Daha sonra bu bayrağın parçalarını dünyanın her yerindeki 100 şehre gönderdi.

Baker sık sık "Busty Ross" adlı Drag Queen ismini kullanmıştı. Bu isim Baker'ın gökkuşağı bayrağını yaratmasına atıfta bulunuyor ve Amerika Birleşik Devletleri'nin ilk bayrağını diktiği söylenen Betsy Ross ile bir bağlantı oluşturuyordu. Gilbert Baker, 30 Mart 2017’de 65 yaşındayken yüksek tansiyondan kaynaklanan kardiyovasküler hastalıktan hayatını kaybetti.

Duru H. Ozaner - Atilla Dirim