'Elyas Torabibaeskendari derhal serbest bırakılsın'

İstanbul'daki Onur Yürüyüşü sonrası gözaltına alınan İranlı Mülteci Elyas Torabibaeskendari, sınırdışı edilmek üzere alıkonuluyor. Eğer İran'a geri gönderilirse işkence görüp idam edilebilir.

İnsan Hakları Derneği İstanbul Şubesi'nde yapılan ve eylemci gencin annesinin katıldığı basın açıklamasında şunlar söylendi:

"25 Haziran 2023 tarihinde yapılan İstanbul Pride yürüyüşünden sonra gözaltına alınan Uluslararası Koruma statüsüne sahip İranlı Mülteci Elyas Torabibaeskendari halen Urfa Geri Gönderme Merkezi'nde idari gözetim altında tutulmakta, idam edilme ve işkence görme riski olmasına rağmen  ülkesi İran'a sınırdışı edilme tehdidi ile karşı karşıya bulunmaktadır.

Gözaltına alındıktan sonra ailesine Taksim Beyoğlu Emniyet Müdürlüğü'ne götürüldüğünü haber veren Elyas Torabibaeskendari’nin sınırdışı edilmesinden endişe eden ailesinin başvurusu üzerine 26 Haziran 2023 tarihinde İnsan Hakları Derneği ve Özgürlük için Hukukçular Derneği üyesi avukatlar Emniyet Müdürlüğü'ne giderek Elyas Torabibaeskendari ile görüşmüştür. Görüşme sonrasında avukatlara, Elyas’ın Tuzla Geri Gönderme Merkezi'ne sevk edileceği söylenmiş ve avukatlar henüz emniyette iken Elyas araca bindirilerek götürülmüştür. 

27.06.2023 tarihinde avukatlar Tuzla Geri Gönderme Merkezine giderek kendisi ile görüşmek istemiş fakat tüm ısrar ve çabalarına rağmen, orada kaydının olmadığı, hatta hiç getirilmediği söylenerek görüşme talepleri reddedilmiştir.    

Bunun üzerine  ailesi tekrar Taksim Beyoğlu Emniyet Müdürlüğü'ne giderek orada görevli polislere  çocuklarının akıbetini sorduklarında ise; teslim tutanağı da gösterilerek  Elyas’ın 26 Haziran 2023 günü saat 16.00'da Tuzla Geri Gönderme Merkezi'ne teslim edildiği söylenmiştir.

Bu bilgi üzerine yeniden Tuzla Geri Gönderme Merkezi'ne giden avukatlara, bu defa da  Elyas’ın  Urfa Geri Gönderme Merkezi'ne sevk edildiği bilgisi verilmiştir. 

Bu bilgi üzerine İnsan Hakları Derneği ve Özgürlük İçin Hukukçular Derneği Urfa şubesi ile iletişim kurulmuş ve her iki kurumdan da avukatlar 27.06.2023 tarihinde Urfa Geri Gönderme Merkezi'ne giderek Elyas Torabibaeskendari ile görüşmek istemiş, fakat kapıdaki güvenlikten dahi geçememişlerdir.  Kendilerine yeni getirilen 40 kişinin olduğu ve  Elyas’ın da bunlar arasında olabileceği ancak bayram tatili nedeniyle hiçbir işlemin yapılmadığı ifade edilmiş, net bilgi verilmemiş, görüşme talepleri reddedilmiştir.

Yapılan girişimler ve olayın kamuoyuna yansımasından sonra 28.06.2023 tarihinde Elyas, ailesini telefonla aramış, iki dakikalık telefon görüşmesinde Urfa Geri Gönderme Merkezinde çok kötü koşullarda tutulduğunu ve sınır dışı edilme riski altında olduğunu ifade etmiştir. 

Elyas, kendi ülkesinde annesinin yaşamış olduğu ağır işkenceler ve kendi cinsel yöneliminden dolayı maruz kaldığı baskılar nedeniyle tüm ailesi ile birlikte göç etmek zorunda kalmış, Türkiye'de uluslararası koruma talep etmiş ve  2013 yılından bu yana da İstanbul iline kayıtlı bir "şartlı mülteci" olarak yaşamını sürdürmektedir.

Ancak, İran'a gönderilmesi durumunda cinsel yönelimi nedeniyle ağır işkenceye maruz kalması ve hatta idam cezasına çarpıtılarak yaşam hakkının ihlal edilmesi söz konusuyken Elyas ülkesi İran'a geri gönderilme tehlikesi altında bulunuyor.

Oysaki Türkiye tarafından "şartlı mülteci" olarak  tanınan ve İstanbul ilinde kayıtlı olan bir kişinin geri gönderilmesi hem Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu hem de Uluslararası İnsan Hakları Sözleşmeleri bakımından ağır ihlaller doğuracaktır. Zira bu metinlerde, geri gönderme yasağı düzenlenmiş  ve herhangi bir kişinin işkence görme ihtimali veya can güvenliği riski olması halinde ülkesine iade edilemeyeceği açıkça belirtilmiştir. 

Sonuç olarak; 25 Haziran 2023 tarihinden bu yana Elyas’dan sağlıklı bir haber alınamıyor olması, avukatları ve ailesi ile görüşme hakkının engellenmesi işkenceye karşı usul güvencelerinin ihlal edildiği anlamına gelmektedir. 

Bu süreçte  işkence görmüş olabileceği ve  sınırdışı edilme ihtimalinden kaygı duymaktayız.

Uluslararası Koruma altında bulunan Elyas’ın nerede ve hangi koşullarda tutulduğunun resmi makamlarca açıklanmasını, aile ve avukatları ile görüş hakkının sağlanmasını ve yalnızca toplantı, gösteri ve yürüyüş hakkını kullandığı için hukuk dışı bir şekilde alıkonulan Elyas Torabibaeskendari’nin derhal serbest bırakılmasını talep ediyoruz."