Türkiye kapitalizminin gerçek yüzü

Bir milyon civarında çocuk, işçilik yapıyor. Geçen seneden bu yana 639 çocuk çalışırken öldü.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2023 itibarıyla çocuk nüfusu 22 milyon 206 bin 34 idi. Yeni kuşak toplam nüfusun yüzde 26'sını oluşturuyor. Öğrencilerse yetersiz beslenmenin yanı sıra çalışmak zorunda da kalıyorlar ve vahşi sömürü ile iş cinayetleri ile karşı karşıyalar.

2020 yılında yüzde 16.2 olan çocuk işçi oranı, 2023 yılı itibariyle yüzde 21.1'e çıktı.  İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG) Genel Koordinatör Murat Çakır bu vahim durumu şöyle anlatıyor:

"Çocuk işçi ölümlerinin yüzde 50’den fazlası tarım sektöründe oluyor. 2024’ün ilk 4 ayında tespit ettiğimiz 18 çocuk işçi ölümü var. Ancak bunların hiç biri tarım sektöründe değil. Özellikle yaz aylarında yaşanıyor bu ölümler. Bugünden itibaren tarımda çocuk işçileri ölümleri görebiliriz."

Çalışma yaşı düşüyor

"Bizim resmi olarak kayıt tutmaya başladığımız 2013’ten bu yana yani son 10 yılda en az 689 çocuk işçi ölümü var. Bunların üçte birini çalışmanın yasak olduğu 15 yaşın altındaki çocuklar oluşturuyor. Üçte ikisi ise 15-17 yaş aralığında."

Üstelik çocuk işçiliği yaşı giderek düşüyor: 

"Çocuk işçilik 4 yaşına kadar düşüyor. Bu nasıl oluyor? Mevsimlik işçilerde tarlada toplayıcılık yapıyor 4-5 yaşındaki çocuklar. Ya da büyük şehirlerde tartıcılık, cam silme, sokakta müzisyenlik gibi işler yapıyorlar. Ama 4-8 yaş arası çocukları mevsimlik işlerde daha yoğun olarak görüyoruz." 

MESEM'lerde iş cinayetleri

Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki Eğitim Merkezi’nde (MESEM) son 8 ayda 8 çocuk hayatını kaybetti. Çakır şunları söyledi: “Burada çocuklara asgari ücretin üçte biri kadar ücret ödeniyor. Ancak orada bir yardımcı iş de yapmıyorlar, ana işin kendisini yapıyorlar. Çocuk işçi ölümlerinde de açığa çıkan gerçek bu."

Çocuk işçiliğini önlemek, yoksul ailelerin gelirlerini artırmakla mümkündür. Kısıtlı sosyal yardımla bu derin yoksulluk yok edilemez. Yardımlar artırılmalı ve yaygınlaştırılmalı. Fakat bu da yetmez. 

Asgari ücret ve genel ücretleri yükseltmek için verdiğimiz mücadelenin yanı sıra kronik işsizlik sorununu da görmeliyiz; işsizliği çözmek için kamu yatırımlarının yapılması ve yeni işlerin yaratılması da elzemdir.