5 ayda en az 646 kişi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi'nin (İSİG) basında çıkan haberlerden derlediği verilere göre 2022 yılının ilk beş ayında (151 günde) en az 646 işçi çalışırken öldü.

İSİG'in araştırmasında öne çıkanlar:

Tarım ve inşaatta ölümler artıyor, sanayide güvencesizleştirme derinleşiyor

Mayıs ayı ile birlikte (havanın ısınması, sezonun başlaması) güvencesiz çalışmanın en yoğun olduğu inşaatlarda ve tarımdaki iş cinayetlerinde bir sıçrama meydana geldi. Bu ay 46 tarım emekçisi ve 35 inşaat işçisi hayatını kaybetti.

Diğer yandan geçtiğimiz yıllarda yaz süreciyle birlikte azalan sanayi işkollarındaki ölümler de sürüyor. Bu ay 56 sanayi işçisi (metalde 13, madenlerde 9...) hayatını kaybetti. Benzer bir gerçeklik OHAL sürecinde de (2016-2018) meydana gelmiş ve sanayi işçilerinin ölümünde oransal bir artış yaşanmıştı. Bu durum temel olarak geleneksel sendikal merkezlerin çekirdeğini oluşturan işkollarında da güvencesiz çalışma koşullarındaki derinleşmeye (üretim zorlaması, işsizlik baskısı) ve sendikal hareketin giderek etkisizleştiğine (işkolunda çekim merkezi olamaması, örgütlü olduğu işyerlerindeki hak kayıpları) işaret etmektedir.

Servis kazaları, patlamalar, kalp krizleri, intiharlar

Servis/trafik kazalarında tarım sektöründeki hareketlilik ve buna bağlı olarak özellikle traktör taşımacılığı dikkat çekiyor. Tarımda işçilerin kapalı kasa kamyonet, römork, eski araçlar vb. taşınması ile kapasite fazlası yolculuk ve çiftçilerin traktörlerindeki eksiklikler ölüm ve yaralanmalarda başlıca nedenler. Taşımacılık işkolunda ise şoförlerin uzun ve yorucu iş saatlerinde, yedek şoför olmadan, dinlenme-barınma-beslenme sorunları içinde çalışmaları ölüm ve yaralanmaları beraberinde getiriyor. Sanayi işkollarında meydana gelen işçi servisi sorunlarında uygun olmayan (eski, bakımsız vb.) minibüs ve otobüslerin kullanılması önemli bir sorun olarak öne çıkıyor.

Sanayi işkollarında iş cinayetlerinin oransal olarak artışı ile birlikte ezilme, patlama, yanma, elektrik çarpması, zehirlenme vb. ölüm nedenlerinde de gözle görülür bir yaygınlaşma mevcut. Bu noktada İstanbul, Kocaeli, İzmir, Manisa, Bursa, Ankara, Tekirdağ, Sakarya, Gaziantep, Samsun, Konya gibi şehirlerde endüstriyel kazalar olarak adlandırılan iş cinayetleri öne çıkıyor.

Ekonomik kriz, mobbing ve fazla çalışmaya bağlı işçi intiharları devam etmektedir. Özellikle geçinemeyen işçilerin banka ve tefecilerden aldıkları borçları geri ödeyememeleri sonucu yapılan baskılar bu intiharların önemli bir nedeni. Yine genç işçi/işsizlerin güvencesizleştirme kıskacında geleceksizleştirilmeleri intiharların diğer önemli nedeni.

Aşırı-yoğun-fazla-sağlıksız çalışmaya, beslenme-barınma-yaşam koşullarına bağlı kalp krizi ve beyin kanaması gibi ani işyeri ölümleri de artarak sürüyor. Bu ölümler taşımacılık, tarım, büro, eğitim, belediye gibi işkollarından tüm işkollarına yaygınlaşırken yaş ortalaması da giderek düşüyor.

Son olarak Kırım Kongo Kanamalı Ateşi riskine dikkat çekelim. Mayıs ayından itibaren Erzurum, Erzincan, Sivas, Tokat, Batman, Gümüşhane gibi şehirlerden kene ısırması sonucu ölüm haberleri gelmeye başladı. Bu ölümlerden bir kısmında hastalığa yakalanma nedeni mesleki (çoban, besici). Yaz aylarında bu ölümlerin önüne geçebilmek için gerekli bilgilendirmelerin yaygınlaştırılması elzemdir.

Rakamlarla iş cinayetleri

- 2022 yılının ilk beş ayında iş cinayetlerinin istihdam biçimlerine göre dağılımına baktığımızda 563 ücretli (işçi ve memur) ve 83 kendi nam ve hesabına çalışan (çiftçi ve esnaf) hayatını kaybetti. Yani ölenlerin yüzde 87’sini ücretliler yüzde 13’ünü ise kendi nam ve hesabına çalışanlar oluşturuyor…

- 2022 yılının ilk beş ayında iş cinayetlerinin nedenlerine göre dağılımı şöyle: Ezilme, Göçük nedeniyle 125 işçi; Trafik, Servis Kazası nedeniyle 124 işçi; Yüksekten Düşme nedeniyle 88 işçi; Kalp Krizi, Beyin Kanaması nedeniyle 81 işçi; Covid-19 nedeniyle 41 işçi; İntihar nedeniyle 35 işçi; Zehirlenme, Boğulma nedeniyle 32 işçi; Şiddet nedeniyle 28 işçi; Elektrik Çarpması nedeniyle 26 işçi; Patlama, Yanma nedeniyle 24 işçi; Nesne Çarpması, Düşmesi nedeniyle 11 işçi; Kesilme, Kopma nedeniyle 4 işçi; Diğer nedenlerden dolayı 27 işçi hayatını kaybetti…

- 2022 yılının ilk beş ayında iş cinayetlerinin cinsiyetlere göre dağılımı şöyle: 43 kadın işçi ve 603 erkek işçi hayatını kaybetti…

- 2022 yılının ilk beş ayında 38 mülteci/göçmen işçi hayatını kaybetti. Bu işçilerin geldikleri ülkelere bakarsak: 16 işçi Suriyeli; 8 işçi Afganistanlı; 4 işçi Özbekistanlı; 3 işçi İranlı; 1’er işçi Belaruslu, Endonezyalı, Rusyalı, Pakistanlı, Sırbistanlı, Türkmenistanlı ve Ukraynalı...

- 2022 yılının ilk beş ayında iş cinayetlerinde ölenlerin 23’ü (yüzde 3,56) sendikalı işçi, 623’ü ise (yüzde 96,44) sendikasız. Sendikalı işçiler metal, kimya, sağlık, madencilik, taşımacılık, enerji, güvenlik ve belediye işkollarında çalışıyordu.

- 2022 yılının ilk beş ayında Türkiye’nin 73 şehrinde ve yurtdışında on bir ülkede iş cinayeti gerçekleştiğini tespit ettik: 96 ölüm İstanbul’da; 27 ölüm Kocaeli’nde; 24’er ölüm Antalya ve Muğla’da; 23 ölüm İzmir’de; 22 ölüm Mersin’de; 21’er ölüm Bursa ve Manisa’da; 19 ölüm Denizli’de; 18’er ölüm Aydın ve Kayseri’de; 17 ölüm Ankara’da; 16’şar ölüm Gaziantep ve Samsun’da; 15’şer ölüm Konya ve Şanlıurfa’da; 12 ölüm Adana’da; 10’ar ölüm Malatya ve Zonguldak’ta; 9’ar ölüm Balıkesir ve Sakarya’da; 8 ölüm Çanakkale’de; 7’şer ölüm Batman, Hatay ve Kahramanmaraş’ta; 6’şar ölüm Bolu, Eskişehir, Mardin, Sivas ve Trabzon’da; 5’er ölüm Adıyaman, Ağrı, Bilecik, Çorum, Kütahya, Tekirdağ ve Uşak’ta; 4’er ölüm Diyarbakır, Düzce, Erzurum, Karabük, Kırıkkale, Kırşehir, Ordu, Rize, Sinop ve Yalova’da; 3’er ölüm Artvin, Burdur, Çankırı, Giresun, Kastamonu, Nevşehir, Niğde, Siirt ve Tokat’ta; 2’şer ölüm Afyon, Bartın, Edirne, Hakkari, Iğdır, Kars, Kırklareli, Osmaniye, Şırnak ve Van’da; 1’er ölüm Aksaray, Ardahan, Bayburt, Elazığ, Isparta, Karaman ve Kilis’te; 16 ölüm Yurdışında (3’er Irak ve Kuzey Kıbrıs; 2 Rusya; 1’er Azerbaycan, Çin, Dominik, İsrail, Libya, Makedonya, Malta, S.Arabistan) meydana geldi...