Türkiye kapitalizminde ekonomik göstergeler kötüye gidişin devam ettiğini gösteriyor. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'a göre "ciddi bir operasyonla karşı karşıyayız".
AKP liderlerinin aksi yöndeki açıklamalarına rağmen, döviz kurlarındaki dalgalanma sürüyor.
Dolar 3,90 TL, avro 4,60 TL seviyelerine dayanırken, ekonomideki kırılganlığın bir yansıması olarak döviz kuru her türlü gelişmeden etkilenerek dalgalı bir seyir izliyor. Bu hareketlilik, fiyatlar ve enflasyondaki artışa doğrudan yansıyor. Ayrıca bu, patronların borçlarını ödemesini de zorlaştıran bir etken olarak rol oynuyor.
İflaslar bir buçuk kat arttı
Öte yandan, şirketlerin borç ödemelerindeki dengesizlikler yeni iflasların önünü açıyor. Son olarak Ekim ayı şirket verileri ise kriz tablosunu açıkça ortaya koydu. Resmi istatistiklere göre, önceki aya kıyasla açılan şirket sayısı yüzde 28 artarken, iflas eden şirket sayısında ise yüzde 51,41 oranında artış gerçekleşti. TOBB verileri de paralellik gösterirken, 2017 yılının ilk 10 ayında da kapanan şirket sayısının yüzde 25,98, açılan şirket sayısının yüzde 12,55 arttığı göze çarptı.
Dış açık büyüyor
Uluslararası yatırım pozisyonu verilerine göre, 2016 yıl sonuna kıyasla 2017 Eylül sonunda dış açık 77 milyar dolarlık artışla 440 milyar dolara yükseldi.
Merkez Bankası’nın açıkladığı 2017 Eylül ayı, Uluslararası Yatırım Pozisyonu (UYP) verilerine göre, Türkiye’nin yurtdışı varlıkları, 2016 yıl sonuna kıyasla yüzde 4,6 artışla 225,5 milyar dolara çıktı. Öte yandan yurtdışı yükümlülükleri ise yüzde 15 oranında artarak 665,5 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti.
Yükümlülüklerin varlıklardan çıkarılmasıyla hesaplanan net UYP ise eksi 440 milyar dolar oldu. Net UYP, 2016 yılı sonunda 363,1 milyar dolar seviyesindeydi.
"Üst akıl"
Tayyip Erdoğan ise ekonomideki kötü gidişi "Ekonomide de ciddi bir operasyonla karşı karşıyayız. Belli ki bir yerlerden Türkiye'nin dikkatinin dağıtılması için düğmeye basılmış" diyerek açıklıyor.
AKP döneminde ekonomi iyi giderken de Tayyip Erdoğan bugün "üst akıl" diyerek suçladığı ülkelerle ticaret yapıyordu.
"Faizin sebep enflasyonun netice olduğu kanaatindeyim" diyen Erdoğan, Merkez Bankası'na yüklenmeye devam etti:
"Merkez Bankası ne diyor? Kaç kere revize ettiniz, söyledikleriniz hiçbiri tutmuyor ya, tutmaz. Merkez Bankalarının bağımsızlığı var müdahale etmeyiniz. E tamam. Müdahale etmediğimiz için bu hale geliyor. 2018 için mali disiplini elden bırakmayacak ancak ekonomiyi de çok fazla sıkmadan, nefes aldıracak bir orta yolu bulmak zorundayız. Bu konuda ilgili bakanlıklarımızın şimdiden sıkı bir çalışma yapması gerekmektedir."