Varlık Fonu A.Ş. emekçiler için ne anlama geliyor?

Büyük kamu şirketleri, Türkiye Varlık Fonu A.Ş.’ye devredildi. Başbakanlığın atadığı 5 kişi, sadece piyasanın denetimine bırakılmış ve özel imtiyazlarla donatılmış bu dev şirketi yönetecek.

Ziraat Bankası, PTT, BİST, BOTAŞ, Çaykur, Eti Maden, THY ve Halkbank gibi büyük kamu şirketleri ve hisselerinin devredildiği Varlık Fonu nedir? İşçilerin çıkarları açısından ne anlama geliyor?

Kamu denetiminden muaf dev kamu şirketi

Varlık Fonu’nun kurulması geçen yıl yasalaşmıştı. Özelleştirme İdaresi’nin yönetiminde kamu şirket ve hisselerinin devredildiği fon ile uluslararası dalgalanmalardan etkilenmeyen, ekonomik büyüme ve istikrarın motor gücü olacak bir şirket kurulmuş oldu.

Ticari sicil gazetesine göre Varlık Fonu A.Ş.’nin yönetim kurulu üyeliklerine Cumhurbaşkanı başdanışmanı Yiğit Bulut, Kerem Alkin, Himmet Karadağ ve Oral Erdoğan gibi siyasi iktidara yakın isimler atandı.

Kamu varlıklarını istediği gibi kullanabilecek Varlık Fonu, tıpkı özel şirketler gibi Sermaye Piyasası Kanunu’nun belirlediği özel denetime tabi olacak. Sayıştay ya da başka bir kamu denetimi yok.

Fon, gelir ve kurumlardan vergisinden muaf. İşlemlerinin bir bölümünden de KDV gibi vergiler alınmayacak.

Büyüme mi yolsuzluk mu?

Varlık Fonu, Türkiye’ye özgü bir yapı değil. 40’tan fazla ülkede benzer şirketler bulunuyor. Çin, Rusya, Birleşik Arap Emirlikleri gibi ekonominin devlet kontrolünde idare edildiği ülkelerde varlık fonları ekonomik büyüme ve rekabet için bir silah vazifesi görüyor.

Angola’da da varlık fonu var, fakat burada ekonomiyi büyütmek yerine kamu varlıklarının yolsuzluklarla yağmalanmasının bir aracı oldu.

Türkiye’de nasıl bir vazife görecek? Birçok ekonomiste göre hangi yöne evrileceği belirsiz. 

Fona yapılan en önemli eleştiri, kamu denetiminden bağımsız kılınmasının yolsuzluklara kapı açacağı.

Çalışanlara ne getiriyor?

İşçiler açısından patron devlet, özel ya da fon olmuş fark etmez. Ücretlerimiz ve haklarımız yeni durumda ne olacak sorusudur bizi ilgilendiren. Türkiye Varlık Fonu A.Ş.’nin bünyesine katılan dev kamu şirketlerindeki çalışanlara ne getireceği belirsiz.  

Fakat Türk Hava Yolları grevine yönelik baskı ve saldırı ile grev yasakları göz önüne alındığında, fon yöneticilerinin hakkını isteyen işçilere acımayacağı da ortada.

Varlık Fonu’nun kuruluş amaçlarından biri olarak yapılacak yatırımlarla yüzbinlerce kişiye istihdam sağlanacağı söylense de bu yönde bir plan ya da hedef yok.

Borsa yorumcusu milliyetçilerin eline verilen fonun neler getireceğini hep birlikte göreceğiz. Şimdiden açık olan ise kısa ve orta vadede çalışanların lehine bir şey getirmeyecek olması.

(Sosyalist İşçi)

İlginizi çekebilecek diğer yazılar