"Askeri vesayet" lafını dilinden düşürmeyen ve "Yeni Türkiye" kurduğunu iddia eden AKP, birkaç yıl önce kaldırılan EMASYA Protokolü'nü geri getirmeye hazırlanıyor. Hükümet, Kürtlere karşı giriştiği savaş nedeniyle inisiyatifi yeniden orduya devrediyor.
Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) "terörle mücadele" adı altında Kürtlerle savaşta görevlendirilmesini sağlayan yasayı değiştiren ve EMASYA Protokolü’nü kaldıran hükümet, 2015 yazından itibaren çözüm sürecini rafa kaldırarak yeniden başlattığı savaş için benzer bir düzenlemeyi TBMM’ye getirmeye hazırlanıyor.
Eski Türkiye, Yeni Türkiye, Eski Türkiye...
Genelkurmay ve Milli Savunma Bakanlığı’nda hazırlık çalışmaları süren taslakla, jandarma dışında TSK birliklerinin kolluk gücü olarak "teröre karşı" kullanılmasının yasal altyapısı oluşturulması hedefleniyor. Yasal düzenlemenin TBMM’ye gelmesi durumunda AKP, kendi iktidarı döneminde aynı konuya ilişkin iki zıt düzenlemeyi yapmış olacak.
AKP, darbe karşıtı hareketin on binlerce kişiyle sokaklarda olduğu dönemde, Şubat 2010’da Emniyet, Asayiş, Yardımlaşma (EMASYA) Protokolü’nü iptal etmişti. Bu protokolün iptali ile askeri birliklerin konuşlu bulunduğu bölgede istihbarat yapma ve önleyici tedbirler alma görevleri, olası toplumsal olaylara müdahale etmek için hiçbir yetkisi kalmadı. 2013 yılında ise TSK İç Hizmet Yasası’nın genel ifadeleler ve geniş yetki alanı içeren 35. maddesi değiştirildi. Değişiklikle TSK birliklerinin görev alanı “Yurtdışından gelecek saldırılara karşı Türk vatanının korunması, yurtdışında verilen görevleri yerine getirme” şeklinde sınırlandırıldı.
Yoksulların çocuklarına "savaşmazsanız yargılarız" tehdidi
Yeni savaş döneminde ise askeri birliklerde saldırılara karşılık verme noktasında tereddüt yaşandığı iddiası üzerine, komutanlıklardan birliklere gönderdiği genelgede, "terör saldırılarına karşılık vermeyenlerin sırf bu yüzden yargılanabilecekleri" anımsatıldı.
Askeri birliklerdeki bu "kaygı", Genelkurmay ve hükümetin yaptıkları güvenlik toplantılarında da gündeme geldi. TSK içinden “Şimdi terörle mücadele diye niteleniyor, peki 10 yıl sonra ne deneceği belli mi? Verilen görevi yaptığımız için mahkeme karşısına çıkmayacağımızın garantisi var mı?” şeklindeki itirazlar üzerine Genelkurmay ve bakanlığın ortak yasa taslağı üzerinde çalışması kararlaştırıldı.
Yeni düzenleme kapsamında bir ilin valisi, kolluk gücü olan polis ve jandarmanın yetersiz kaldığı durumlarda o ilde konuşlu bulunan askeri birlikten destek istiyor. Hazırlanması planlanan düzenlemede "terörle mücadele" ve asayiş göreviyle görevlendirilen askeri birlik jandarma ve polisin yetkilerine sahip olacak. Görevlendirildiği bölgede asayişi diğer kolluk güçleriyle birlikte, onların tüm yetkilerine sahip olarak görev yapacak.