Türk-İş, Temmuz ayı açlık ve yoksulluk sınırı araştırmasının sonuçlarını yayımladı. Buna göre dört kişilik ailenin beslenebilmesi için gereken aylık gıda harcaması tutarı (açlık sınırı) 6 bin 840 liraya yükseldi.
Gıda harcaması ile giyim, konut (kira, elektrik, su, yakıt), ulaşım, eğitim, sağlık ve benzeri diğer temel ihtiyaçlar için yapılması gereken aylık harcamaların toplam tutarı (yoksulluk sınırı) 22 bin 279 lira oldu. Tek başına yaşayan bir emekçinin ‘yaşama maliyeti’ ise aylık 8.929 lira.
Kur korumalı mevduat için hepimizin cebinden 435’er lira çıktı
Türk İş raporunda yapılan değerlendirmede, “Kur Korumalı Mevduat Sisteminde (KKM) bütçeden hesap sahiplerine ilk dört ayda 37,2 milyar lira verildi. Diğer bir ifadeyle, 85,2 milyonluk toplam nüfusun asgari ücretli, çocuk, yaşlı, engelli, ev hanımı vs. fark etmeksizin herkesin cebinden 435 lira çıktı.
Yoksullar daha da fakirleşti. Üstelik dolar yeniden KKM’nin yürürlüğe konulduğu seviyeye yükseldi, ödenen paranın bir anlamı olmadı” denildi.
Mutfak enflasyonu
Türk İş hesaplamasında temel alınan ve doğrudan piyasadan derlenen fiyatlara göre, gıda ürünlerinde Temmuz 2022 itibariyle gözlemlenen bir aylık değişim şu şekilde:
“Süt, yoğurt, peynir grubunda; süt fiyatı arttı, yoğurt fiyatı sabit kaldı. Peynir yüzde 10 zamlandı.
Et, tavuk, balık, yumurta, kuru baklagiller, yağlı tohum ürünlerinin bulunduğu grupta; kuzu eti yüzde 10, balık yüzde 12, yumurta yüzde 26, nohut yüzde 14, kuru fasulye yüzde 12, yeşil mercimek yüzde 8 zamlandı. Yem fiyatlarının da yükselmeye devam etmesi neticesinde ilerleyen aylarda kırmızı et fiyatlarının artacağı öngörüldü. (Bugün kırmızı et yüzde 10 zamlandı)
Ekmek ve tahıllar grubunda; Ankara’da 200 gram normal ekmek yüzde 33 artışla 4 lira oldu, pirinç yüzde 14, makarna yüzde 10 zamlandı. Bulgur, un, irmik fiyatlarının tamamı yükseldi. Ankara Simidi 5 TL’den satılmaya başlandı.
Taze sebze-meyve grubunda; semt pazarlarında maydanoz, kıvırcık gibi salata yeşillikleri ve pazı, ıspanak gibi yeşil yapraklı sebzelerin fiyatları arttı. Türk mutfağında çok tüketilen patatesin kg’ı ortalama 11 TL’ye çıktı. Kuru soğanın ortalama fiyatı 1 ayda yüzde 18 artarak 10 TL’ye yükseldi. Taneli sebzelerden börülce, bezelye, barbunya, fasulye fiyatları gerilerken yaz sebzelerinden domates, biber, havuç zamlandı. Son iki yıldır başta gübre, fide ve enerji maliyetlerinin çok artması sebebiyle çiftçilerin domates, biber, patlıcan, salatalık gibi sebzeleri çift ekimden vazgeçip tek ekime yönlendiği ifade ediliyor. Kavun ve karpuz fiyatları Haziran ayına göre (-yüzde 17) gerilese de hâlâ dilimle de satılmaya devam ediyor. Ortalama sebze kg fiyatı 14,17 TL, ortalama meyve kg fiyatı 16,95 oldu.
Temel yağ ürünlerinin bulunduğu gruptaki tüm ürünlerin fiyatı arttı. Margarin bir ayda yüzde 10 zamlandı. Bazı marketlerde sıvı yağlara alım sınırı ve ürünlere hırsızlığa karşı alarm takılması uygulamaları devam ediyor. Trakya bölgesinde başlayan ve Marmara’ya doğru yayılan tırtıl istilası ayçiçeğinde büyük verim kayıplarına neden olacak. Ukrayna’daki savaş koşulları nedeniyle ne kadar ve hangi biçimde ithal edebileceğimiz de belirsizliğini korurken ilerleyen aylarda ayçiçek yağına yüksek zamlar kaçınılmaz görülmekte.
Son grup içinde yer alan gıda maddelerinden; tuz yüzde 12, baharatlar yüzde 11, salça yüzde 10 zamlandı. Çay, ıhlamur, şeker, reçel, bal, siyah ve yeşil zeytinin fiyatları yükseldi.